وقت ارزیابی:
از کنگره بین المللی سربداران چه انتظاری داشتیم؟ چه به دست آوردیم؟
مقاله پیش رو دو هفته قبل در نشریه ندای کویر منتشر شده است و اکنون با اندکی ویرایش در مجله اینترنتی اسرارنامه بازنشر می شود:
امید برومندی:
درست یک سال از برگزاری کنگره بین المللی سربداران در سبزوار می گذرد. کنگره ای که با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و تعدادی دیگر از مقامات بلندمرتبه کشوری و استانی، میهمانان خارجی، برخی هنرمندان برجسته و شماری از اساتید و دانشجویان دانشگاه های سراسر کشور و نیز با پیام ریاست جمهوری که توسط وزیر فرهنگ قرائت شد و پیام تعداد قابل توجهی از روحانیون بلندمرتبه و شخصیت های سیاسی و اداری کشور در دانشگاه حکیم سبزواری برگزار گردید.
انصافا کنگره بین المللی سربداران با وجود اینکه مسلماً مانند هر فعالیت دیگری نقاط ضعفی هم در برگزاری داشت، اما در نهایت آبرومندانه و با شکوه برگزار شد.اما صرف نظر از کیفیت و کمیت برگزاری مراسم و پوشش نسبتاً وسیعی که درهمان ایام به لحاظ رسانه ای در سطح کشور داشت، اینک پس از گذشت تقریبا یک سال باید از خود بپرسیم آیا سبزوار توانسته است از آن رویداد عظیم فرهنگی بهره طولانی مدت و پایداری به دست بیاورد یا همه شور و نوایی که بر پا شد فقط به همان دو روز برگزاری مراسم منتهی گردید و بعد مانند بسیاری از همایش ها و کنگره های دیگر به دست فراموشی سپرده شد؟
برای پاسخ دادن به این سئوال مناسب است به اظهارات برخی مسئولان شهرستان در روزهای قبل از برگزاری کنگره نگاهی بیاندازیم و ببینیم هر یک از آقایان چه انتظاراتی از این مراسم را مطرح می کردند و اکنون بعد از گذشت تقریبا یک سال آیا هیچ یک از این انتظارات به ثمر رسیده و یا حداقل پیگیری عملی برای آن صورت گرفته است؟
احمد برادران فرماندار سبزوار: برگزاری کنگره سربداران اعتلای شهرستان را در پی خواهد داشت.
در بخش هایی از متن این خبر آمده است:
احمد برادران فرماندار سبزوار با تاکید به این مهم که نهضت سربداران جزء افتخارات دینی و تاریخی این دیار کهن است افزود:همه دستگاه های اجرایی شهرستان مسئول و مکلف هستند که در اجرای سیاست های تبیین شده توسط شورای سیاست گذاری کنگره سربداران به یاری دبیرخانه کنگره بشتابند.
در بخش هایی از متن این خبر آمده است:
احمد برادران روز پنجشنبه در کنگره بین المللی سربداران افزود: برپایی این کنگره یکی از مهمترین دستاورد های فرهنگی دولت تدبیر و امید در شرق کشور و استان خراسان رضوی است.
وی یکی از مهمترین درخواستهای از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی را چاپ تاریخ قیام سربداران در کتابهای درسی دانش آموزان و تامین اعتبار برای ساخت کتابخانه مرکزی سبزوار و استقرار دبیرخانه دائمی کنگره سربداران اعلام کرد.
سبحانی فر نماینده کنونی سبزوار: کنگره سربداران پیام آزادگی و عزت را در سرتاسر منطقه طنین انداز می کند
در بخش هایی از این مطلب آمده است:
با اینکه این قیام الگویی بسیار خوبی از فرهنگ غنی گذشتگان این شهرستان است اما به نظر بنده هنوز به این نهضت به خوبی پرداخته نشده است و لازم می دانم که سرگذشت قیام سربداران در کتب درسی آموزش و پرورش اضافه شده و در دانشگاه ها نیز در بحث تاریخی و تحلیلی به این نهضت پرداخته شود تا نسل های آینده بتوانند از آموزه های این حرکت ملی – مذهبی نهایت استفاده را داشته باشند.
امیدوارم این کنگره پیام آزادگی – غیرت و عزت سرداران سربدار را به سر تا سر جهان و کشور و منطقه طنین انداز کند و باعث ثبت این واقعه در حافظه تاریخی جهان شود .
در بخش هایی از متن این خبر آمده است:
رییس مجمع نمایندگان خراسان ر ضوی در نشست شورای سیاست گذاری کنگره سربداران با اشاره به ظرفیت های گسترده ی علمی وفرهنگی شهرستان سبزوار ابراز امیدواری کرد کنگره سربداران برنامه ای در جهت معرفی پتانسیل و ظرفیت های دیده نشده این دیار در سطح کشور باشد.
رئیس دانشگاه حکیم سبزواری: رشد و توسعه سبزوار، مهمترین هدف برگزاری کنگره سربداران است
در بخش هایی از متن این خبر آمده است:
دکتر حدادنیا ضمن اشاره به سیر مطالعاتی و تاریخی قیام سربداران در تدوین این کتاب گفت: تنها برگزاری این کنگره مدنظر نیست چرا که قدر مسلم استفاده غیرظاهری از کنگره، مطرح شدن نام سبزوار به عنوان برند در سطح کشور است که این کار مستلزم یکسری پایه‌های علمی متقن می باشد که طی مطالعات اولیه در سیر تاریخی این قیام توسط دوتن از کارشناسان ارشد دانشگاه حکیم سبزواری در جهت مستندسازی این اخبار در خصوص هفتصدمین سال قیام سربداران فعالیت هایی صورت گرفته است.
رئیس دانشگاه حکیم سبزواری: قصد داریم نهضت سربداران را در حافظه ی تاریخی ایران و جهان برای همیشه ثبت کنیم
در بخش هایی از متن این مطلب از قول دکتر حدادنیا آمده است:
مهم ترین هدف این کنگره واکاوی و پژوهش قیام سربداران به عنوان حرکتی شیعی – اسلامی و روشن شدن زوایای کمتر دیده شده ی تاریخی، دینی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و … آن برای نسل جدید، پژوهشگران، دانشجویان تاریخ و عموم مردم است در واقع دانشگاه قصد دارد مستندات علمی و پژوهشی که در این همایش علمی به دست می آید را به صورت گنجینه ای تاریخی برای آیندگان مکتوب کند تا بتوانیم نهضت سترگ سربداران را در حافظه ی تاریخی ایران و جهان برای همیشه ثبت کنیم.
و اما از همه این اظهارات پراکنده مسئولان که بگذریم، در اختتامیه کنگره بین المللی سربداران بیانیه ی مفصلی قرائت شد که شامل 11 بند بود که حداقل 9 مورد از آن ها پیشنهاداتی جالب توجه را شامل می شد که فقط اجرای عملی و با کیفیت مطلوب یکی از آن بندها می تواند به معرفی همیشگی و پایدار وجهه ارزشمند و تاریخی شهر سبزوار در ایران و جهان منجر شود و زمینه های توسعه این شهر را فراهم آورد. در زیر به صورت خلاصه وار به برخی از بندهای بیانیه پایانی کنگره بین المللی سربداران که توسط سید نورالله رضوی قرائت شد، اشاره می گردد:
1- اعطای سالانه نشان عالی سربداران به اندیشمندان و آزادگان و نیز بزرگانی در توسعه این خطّه همت می گمارند
2- درخواست از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ایجاد جایزه ملی سربداران که همه ساله به محققان، اندیشمندان و آزادیخواهان میهن عزیز اسلامی تقدیم شود.
3- نام‌گذاري روزی در تقويم كشور جمهوري اسلامي ايران به نام " نهضت سربداران"
4- ضرورت برگذاری کنگره به صورت دو سالانه در گستره بین المللی
5- پیشنهاد به وزارت آموزش و پرورش: در نگارش کتاب های درسی، معرفی و بررسی جایگاه نهضت سربداران به نحو شایسته مدنظر قرار گیرد.
6- درخواست از شوراها و شهرداری های کلان شهر های کشور به ویژه تهران بزرگ برای نام‌گذاري مکان شهری مناسبی در تهران با نام "سربداران"
7- درخواست از سازمان میراث فرهنگی و گردگشری برای ایجاد جایگاهی ویژه تحت عنوان «شهر موزه ی سربداران» مشتمل بر حوزه های مختلف آیینی ، علمی و همچنین توریسم
8- درخواست از ریاست سازمان صدا و سيما برای ایجاد شبکه ی صدا وسیمای سربداران در شهرستان سبزوار
9- درخواست از وزارت راه و شهرسازی برای طراحی و ایجاد نمادی مناسب، در مسير جاده‌ي بين‌المللي تهران ـ مشهد و بالعكس، و نیز درج عنوان:"ورود به حوزه‌ي قيام و نهضت تاريخي سربداران"
با مروری بر همه آنچه در بالا ذکر شد درمی یابیم، طی یک سال گذشته تقریبا هیچ خبری مبنی بر پیگیری هیچ کدام از این موارد در رسانه های ملی و محلی منتشر نشده و این احتمالا نشان دهنده آن است که هیچ اقدامی هم برای تحقق هیچ یک از این موارد صورت نگرفته است!
پر واضح است که در برگزاری برنامه های پرخرج و پر زحمتی نظیر کنگره بین المللی سربداران چنانکه مسئولان شهرستان هم طی مصاحبه های مختلفی اذعان داشته اند، هدف فقط برگزاری یک مجموعه برنامه های علمی، هنری و فرهنگی در مدت یک یا دو روز نیست، بلکه برگزاری این برنامه ها باید مقدمه و بستری باشد برای جلب توجه همه جانبه به ظرفیت هایی که تا کنون مغفول باقی مانده اند تا در عمل روی این ظرفیت ها کار اساسی صورت پذیرد و واقعا فواید مادی و معنوی خود را نصیب شهرستان کند و منجر به توسعه پایدار منطقه بشود.
به عبارت ساده تر ما برگزاری همایش ها، جشنواره ها، کنگره ها و ... را معمولا برای خود این برنامه ها نمی خواهیم بلکه برای فوایدی می خواهیم که قرار است از محل برگزاری چنین برنامه هایی حاصل شود.البته قابل انکار نیست که شاید بخشی از فواید مورد نظر در جریان برگزاری اینگونه مراسم تحقق یابد. به طور مثال سال گذشته در جریان برگزاری کنگره بین المللی سربداران در سبزوار توجه رسانه ای خوبی به این رویداد شد و شاید برای مدتی کوتاه بحث سربداران را در کشور به خصوص در مجامع علمی و دانشگاهی و به ویژه در سبزوار و میان شهروندان یا مسافران این شهر مطرح کرد، اما این تأثیر موقتی بود و چند روز بعد از اجرای برنامه شاید همه چیز دوباره به فراموشی سپرده شد.
لذا اگر واقعا این مد نظر است که برگزاری چنین کنگره هایی منجر به توسعه و معرفی ظرفیت های منطقه گردد و هدف مسئولان صرفا برگزاری یک مراسم تجملی برای پر کردن رزومه کاریشان در پایان دوره مدیریت نباشد، باید به همان اندازه که برای فراهم آوردن تشریفات برگزاری مراسم تلاش و تدبیر می کنند و همه پتانسیل شهرستان را بسیج می کنند تا مثلا در مدت یک یا دو روز برنامه ای شیک و جذاب برگزار گردد، در مرحله بعدی و پس از برگزاری مراسم نیز باید به همان اندازه همت و دور اندیشی داشته باشند و به دنبال تحقق بخشیدن مصوبات و شعارها و ضرورت های مشخص شده بروند.
در همین کنگره سربداران تحقق برخی از مواردی که توسط مسئولان بیان شده یا در بیانیه پایانی گنجانیده شده است، حتی نیاز به صرف هزینه و تخصیص اعتبار کلانی هم ندارد و فقط با مقداری رایزنی و پیگیری مستمر از سوی مسئولان شهرستان سبزوار و دبیرخانه کنگره بین المللی سربداران می تواند تحقق یابد.
به طور مثال نامگذاری مکانی به نام سربداران در تهران یا دیگر کلانشهر های کشور، درخواست هزینه بری نیست، اما مسلم است که دکتر قالیباف شهردار یا دکتر چمران رئیس شورای شهر تهران مستقیماً برای این کار وارد عمل نخواهند شد و تحقق این موضوع، بستگی به این دارد که شهردار و اعضای شورای شهر سبزوار چه قدر این موضوع را جدی بگیرند و پیگیری کنند و با برقراری کانال هایی در شهرداری یا شورای شهر تهران این موضوع را به تصویب برسانند؟
همچنین درج خلاصه ای از تاریخ سربداران در کتب درسی دانش آموزان نیز موضوعی است که مستلزم صرف هزینه نیست، بلکه از آنجایی که معمولا هر سال یا هر چند سال یک مرتبه اکثر کتب درسی بازبینی و به روزرسانی می شوند، با پیگیری های کافی از سوی مسئولان سبزوار و دبیرخانه کنگره سربداران می توان ترتیبی داد که در ویرایش های جدید نهضت سربداران در کتاب های درسی تاریخ دانش آموزان گنجانده شود.
ثبت روز ملی سربداران نیز یکی دیگر از مواردی است که نیاز به صرف هزینه مالی خاصی ندارد و فقط پیگیری و پشتوانه سازی کافی از سوی مدیریت شهرستان و رسانه های این شهر می تواند راهگشای این امر باشد.
با وجود این همه کارهای نیمه ناتمام یا بهتر است بگوییم با وجود این همه وعده ها و شعارهای مطرح شده و کارهای انجام نشده، شاهد آن هستیم که پس از برگزاری مجموعه برنامه های کنگره بین المللی سربداران در 26 و 27 آذر 94 ، گویا دیگر دبیرخانه این کنگره تعطیل شده و فعالیت خاصی جهت به ثمر رسانیدن اهداف آن صورت نمی گیرد.
اما وظیفه رسانه ها ایجاب می کند که همواره پیگیر پروژه های مهم جامعه باشند و هوشیارانه همه آن نکات مهمی که ممکن است عمداً یا سهواً از یاد برخی مردم و مسئولان برود را دوباره یادآوری کرده و زمینه قضاوت عادلانه مردم درباره عملکردهای صورت گرفته را فراهم آورند.
اینک یک سال پس از برگزاری کنگره بین المللی سربداران به نظر می رسد وقت ارزیابی مردم نسبت به عملکرد مسئولان و میزان صادق بودن و جدیت آن ها در سخنرانی ها و شعارها و وعده هایشان درباره این مهمترین رویداد تاریخی و فرهنگی و شیعی سبزوار رسیده است.
آری اکنون قضاوت با مردم است...
منبع: نشریه ندای کویر
برای مطالعه نوشته های بیشتر به قلم امید برومندی هم اکنون روی اینجا کلیک کنید.
نظرت را بنویس
