مهدیه عابدی/مجله اینترنتی اسرارنامه

روایتگری از داستان پرفرازو نشیب احداث کتابخانه مرکزی در سبزوار شاید در ابتدا کمی سخت به نظر برسد اما نه سخت تر از تحمل وعده های پوشالی مسئولین!

دستاوردی فرهنگی که به واقع اگر روزی خیال عملیاتی شدن داشته باشد و آغاز به کار آن به طور جدی در دستور کار قرار گیرد مطمئناً چهره فرهنگی شهر را دگرگون خواهد کرد. موضوع مهمی که بعد از گذشت بیش از یک دهه هنوز به نتیجه نرسیده است و در بسیاری اوقات نیز شاهد پاس کاری های متعدد از سوی مسئولان در این باره هستیم.

به راستی چرا مسئولین ما در وعده و وعید دادن خیلی خوب و عالی عمل می کنند اما در وقت عمل ضعیف و درمانده اند؟!

همه می دانیم احداث هر مکان فرهنگی بزرگ  مثل کتابخانه مرکزی قطعا باید با مشارکت و همراهی نهادهای مختلفی در شهر صورت بگیرد ولی جالب اینجاست که از این نظر نه تنها مشارکت جدی وجود ندارد که همگرایی بسیار اندکی در میان مسئولان مختلف را  شاهد بوده و هستیم.

متاسفانه یا شوربختانه سهل انگاری و تعلل دراحداث این کتابخانه فقط به یک ارگان، نهاد و اداره خاص مربوط نمی شود و ازآن جایی که این مهم نیازمند مشارکت همگانی است، طوماری از نقل قول ها و وعده ها به یادگار مانده تا هر از گاهی مجالی باشد برای از سرگرفتن این قصه ناتمام و فرصتی برای یادآوری تمام کم کاری ها و بی برنامگی ها.

نهاد کتابخانۀ شهرستان، شهرداری، شورای شهر، فرمانداری، نمایندگان مجلس، اداره راه و شهرسازی و ...، هر کدام به نوعی درگیر این ماجرا بوده و سهیم در آن هستند ولی مشخص نیست که گره این قضیه کی و کجا و به دست کدام نهاد و مسئولی باز خواهد شد.

بد نیست که همزمان با یادآوری به مسئولان سبزواری گریزی هم به وعده های عمل نشده مدیر کل کتابخانه های عمومی خراسان رضوی بزنیم.

علی اکبر سبزیان در آخرین نطق خود در خصوص کتاب و کتابخوانی با ارائه گزارش مختصری، از روند برگزاری پویش خانوادۀ کتابخوان تمجید کرد و شرکت بیش از 2000 خانواده در این طرح را ناشی از این دانست که احتمالا خراسان رضوی با توجه به این میزان مشارکت و شرکت در پویش، خانواده های کتابخوان بیشتری دارد.

خوب آقای مدیر کل قبول! میزان مشارکت در این پویش از جانب خراسانی ها بیشتراست و شما هم تمجید کرده اید و قدرانی. همشهریان و هم استانی های کتابخوان و کتاب دوست، وقت بیشتری برای مطالعه صرف کرده اند و این مایه مسرت است اما مسئولیت خودتان تا چه اندازه توانسته است مسرت و خرسندی را برای همشهریان سبزواری که جزئی از همان خراسانی های کتابخوان هستند را فراهم کند؟ آیا شما نیز به مانند مسئولان محلی ما در هر فرصتی که پیش آمده موضوع تسریع در احداث کتابخانه مرکزی را عنوان نکرده و سپس از وعده خود تخطی نکرده اید؟

تاریخ و زمان قید شده  در خصوص هر یک از وعده های داده شده نیز نشان می دهد که کشور در آن شرایط درگیر سیل، زلزله و کرونا هم نبوده که توجیهی برای آن داشته باشید و بتوانید به راحتی از کنار آن ها به لحاظ شرایط پیچیده و غیر عادی بگذرید.

 تیر ماه 98 بود که علی اکبر سبزیان مدیر کل کتابخانه های  استان در دومین جلسه انجمن کتابخانه های عمومی استان اعلام کرد که کلنگ زنی کتابخانه مرکزی سبزوار در دو هفته آینده مقارن با هفته ولایت زده خواهد شد. از هفته ولایت هم گذشت و کم کم سالگردش می رسد اما نه کلنگی بر زمین خورد  نه وعده ای عملی.

 مدیر کل کتابخانه های استان در متاخرترین اظهارات خود در 18 آبان ماه سال 98 باز هم وعده داد که کلنگ زنی کتابخانه مرکزی سبزوار نهایتا تا دوهفته دیگر صورت می پذیرد. از تیر و آبان 98 روزها و هفته ها گذشت اما خبری از آن دو هفته های پیش رو و امیدوار کننده نشد!؟ وی حتی حاضر نیست که طی تماس های مکرری که با وی صورت گرفته است پاسخگو باشد؟ بلاخره باید سرانجام دو وعده خود را به عنوان یک مدیر کل نهایی و اجرایی کند؟

 حال اگر قرار باشد در این مطلب، موضوع مورد بررسی اجمالی قرار بگیرد باید سمت و سوی ذهن را به سال ها پیش سوق داد، زمانی که شاید از ابتدای طرح احداث، خیلی ها سرخوش و مسرور، خبر از نهایی شدن آغاز به کار عملیات می دادند اما به سرعت این تب فروکش کرد.

21 آبان ماه 91 بود که حسین مقصودی که تصدی شهرداری سبزوار را برعهده داشت از واگذاری زمین مورد نظر برای احداث کتابخانه مرکزی خبر داد و اعلام کرد که این زمین در اطراف یادمان شهدای گمنام قرار گرفته است. مقصودی البته تنها  تعیین، انتخاب و واگذاری زمین را از وظایف خود و مجموعه خود دانست و احداث آن را وظیفه نهاد کتابخانه های سبزوار یا دیگر نهادهای درگیر دانسته بود.

بعد از آن در 6 تیرماه 92 بود که برخی از اعضا شورای شهر از جمله نایب رئیس و رئیس کمیته فرهنگی در سخنانی شبیه حسین مقصودی اعلام کردند که شورا و شهرداری فقط وظیفۀ تعیین، انتخاب و واگذار کردن زمین را دارند اما اگر لازم باشد همچنان پیگیر این موضوع خواهند  بود!

 بعد از گذشت چند ماه یعنی در 28 آبان 92 معصومه فلاحی که آن زمان سرپرست اداره کتابخانه های شهرستان بود خبر از پر شدن ظرفیت کتابخانه های موجود داد. ظرفیتی که همچنان پر است!

بعد از سپری شدن سال 92، در 28 آبان ماه و 3 آذر ماه 93 رئیس شورای شهر و رئیس وقت کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر به فاصله چند روز کوتاه از یکدیگر اذعان داشتند که سبزوار با پیشینه گران بهای فرهنگی و دارا بودن 1 میلیون جلد کتاب درقبل از اسلام هم اینک 100هزار جلد کتاب هم در کتابخانه های خود ندارد و باز از اختصاص دوباره زمینِ مد نظر برای ساخت کتابخانۀ مرکزی خبر دادند و کتابخانه های شهرستان را با فاصله زیادی از استانداردهای ملی توصیف کردند که البته هر دو هم در دستور کار شورا قرار گرفت یعنی هم استاندارد سازی و هم تعیین زمین نهایی!

البته  کاظم کرامت در آبان 93 گریزی هم به این مسئله زده بود که قطعا اگر این پروژه آغاز شود سبب جذب هرچه بیشتر بودجه های ملی و مهم خواهد شد. بودجه هایی که گویا هنوز منتظر آغاز به کار و احداث هستند تا هر چه سریع تر سرازیر شوند!

سال 93 ازاین وعده ها کم به خود ندید و در 17 آذر و 11 بهمن ماه آن سال به ترتیب فرمانداری و رئیس وقت نهاد کتابخانه های سبزوار عنوان کردند که در رایزنی با معاون وزیر ارشاد مجوز احداث کتابخانه مرکزی را دریافت کرده اند و با تخصیص اعتبارات لازم موافقت شده است. واحد عمرانی و شهرسازی  نیز البته هنوز در انتظار مشخص شدن زمین نهایی بود که قطعا باید تا پایان سال مشخص می شد. لیکن قصۀ زمین و تعیین آن به راحتی حل نشد که هیچ، بلکه تا سال ها اداره راه و شهرسازی و عمران را در انتظار گذاشت و خبری هم از نهایی شدن و تقدیم و تخصیص بودجه نهایی برای احداث نشد.

بعد از گذشت چندین سال از تمامی این اما و اگرها معصومه فلاحی که حالا رئیس نهاد کتابخانه های شهرستان است در 13 اسفند 97 اعلام کرد بعد از 13 سال پیگیری مجدانه اداره کتابخانه های شهرستان، 2 میلیارد ریال از محل تملک دارایی برای ساخت داده اختصاص داده است اما در صورتی که زمین نهایی مشخص نشود و به تایید کارشناسان نرسد این فرصت از دست خواهد رفت! زمینی که به این راحتی ها سر پیدا شدن نداشت و چه فرصت ها که از دست رفت.

بعد از وعده مدیر کل در تیر 98 بود که طی مصاحبه ای نصرآبادی معاون سیاسی، امنیتی وقت فرماندار اعلام کرد اصلا هیچ قراری مبنی بر کلنگ زنی در هفته ولایت نبوده و درحال حاضر فقط زمین در حوالی  اداره آب و  فاضلاب روستایی دربلوار توحید شهر، به مرحله تایید نهایی رسیده است که به دلیل کمبود اعتبار، هنوز زمانی برای کلنگ زنی هم در نظر گرفته نشده است، فرمانداری هم فقط نقش مدیریتی و نظارتی دارد و این خود نهاد کتابخانه ها هستند که به عنوان اصلی ترین و مهم ترین مرجع، باید با تبادلات با اداره کل نهاد کتابخانه های استان این موضوع را هر چه زودتر فیصله دهد.

رئیس اداره کتابخانه های عمومی نیز به فاصله کمی بعد از مصاحبه نصرابادی به خبرنگار اسرارنامه گفت که دنبال مقصر نیست ولی همه باید دراین راستا همکاری کنند و به شخصه خود هیچگاه از آغاز به کار این پروژه کوتاه نخواهد آمد.

فلاحی همچنین اعلام کرد که امسال هیچ بودجه ای برای این منظور یعنی احداث کتابخانه در نظر گرفته نشده و از محل توازن نیز که قرار بود 500میلیون تومان تخصیص یابد به علت برخورداری سبزوار از شاخص های توسعه  فرهنگی عملا هیچ مبلغی تخصیص نهایی نیافته است!

در 27 شهریورماه 98 علی سبحانی فر در جلسه هیئت مدیره جدید انجمن کتاب و خیرین کتابخانه ساز سبزوار اعلام کرد که خود پیگیر این مسئله و 500ملیون تومان خواهد بود.

9 آذرماه 98 پنج قطعه زمین به ارزش 20 میلیارد ریال از جانب خیرین اهدا شد و قرار شد که طبق وعده سبحانی فر به زودی 500میلیون تومان اختصاص یافته، نیز نهایی شود که البته از تخصیص نهایی 500 میلیون هنوز خبری نیست؟!

از طرفی طبق آخرین اخبار با اعلام نهاد کتابخانه های شهرستان و با مساعدت استانداری مجوز ساخت دریافت شده و فرایند تملک زمین نیز با کمک راه و شهرسازی شهرستان به پایان رسیده اما احداث کتابخانه مرکزی در سبزوار همچنان در تله اما و اگرهاست.

خبرنگار اسرارنامه  همچنین چندین بارآخرین نتایج و اطلاعات نهایی را در این باره از معصومه فلاحی رئیس اداره کتابخانه های شهرستان جویا شده است که وی بنا به هر دلیلی حاضر نشد که اقدامات نهایی را در این خصوص  شرح دهد.  

بیش از 15 سال ازطرح کتابخانه مرکزی در شهرمان می گذرد اما هنوز هیچ نهادی به طور کامل و در مساعدت و همراهی با دیگر نهاد ها نتوانسته است این مسئله را به سرانجام برساند.

برخورداری از کتابخانه مرکزی تبدیل به حسرت شده است حسرتی که گویا قرار نیست به این راحتی ها دست از سر مردم بردارد. اینکه سبزوار با وجود این همه کاستی چرا، چطور و چگونه از نظر شاخص های فرهنگی جزو مناطق برخوردار شناخته شده است و از محل بودجه توازن مبلغی تخصیص نمی یابد، اینکه انتخاب زمین برای احداث طی سال های متمادی با اما و اگرهای بسیار همراه بوده است و مسئولان از تعیین اولین شرط ممکن عاجز بوده اند! اینکه بسیاری وظیفه خود را فقط در نظارت و یا تعیین زمین می دانند، و اسف بار اینکه مدیر کل نهاد کتابخانه های استان وعده داده و حالا حتی حاضر به پاسخگویی نیست و بسیاری از این اما و اگرها، ساخت یک کتابخانه مرکزی که از ضروریات فرهنگی شهر دانسته می شود را به تاخیر انداخته  است!؟ این هم نشان دیگری از بی تدبیری مسئولان مختلف ما دارد که امید مردم به یاس تبدیل کرده اند.

نکته آخر: مجله اینترنتی اسرارنامه آماده است تا پاسخ و توجیه منصفانه و منطقی هر یک از مسئولان و نهاد های مسئول را انتشار دهد.