امید برومندی / مجله اینترنتی اسرارنامه

حفظ بناهای تاریخی خصوصا آن ها که ویژگی های منحصر به فردی از لحاظ معماری و اصالت بنا دارند، همواره از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا نشان دهنده بخشی از هویت معنوی و فرهنگی و تاریخی یک شهر و منطقه است. اما گاهی ممکن است امکان حفظ یک بنا در همان محل اولیه اش وجود نداشته باشد، مانند آنچه در سالهای اخیر برای بسیاری از خانه های تاریخی که مالک شخصی دارند، اتفاق افتده که مالکان تصمیم می گیرند بنا را تخریب و در آن ساختمان جدیدی بسازند. به طور مثال خانه پارسی در سبزوار یکی از این ابنیه تاریخی است که هر چند تلاش های دوستداران میراث فرهنگی در چند سال اخیر نتوانست مالکان این بنا را از تخریب آن منصرف کند، اما دانشگاهیان سبزواری چاره ای اندیشیدند تا اگر نه همه، حداقل بخشی از این بنا برای همیشه حفظ شود.

در روزهای اخیر تصاویری از سردر بازسازی شده خانه پارسی در یکی از محوطه های دانشگاه حکیم سبزواری در فضای مجازی منتشر شد که نشان دهنده نجات موفقیت آمیز بخشی از یک اثر تاریخی در غرب خراسان بود. خبرنگار اسرارنامه به مناسبت 18آوریل روز جهانی حفظ بناها و محوطه های تاریخی به سراغ دو تن از دست اندرکاران این پروژه ارزشمند رفته است تا جزئیات آن را جویا شود.

مدیر گروه مرمت دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه حکیم سبزواری در این رابطه به خبرنگار اسرارنامه گفت: خانه پارسی متعلق به دوره پهلوی اول است که در محله قدیمی کلاه فرنگی سبزوار واقع شده و اکنون مجاورت خیابان تازه تاسیسی قرار گرفته که بین خیابان سهراب و خیابان بیهق احداث شده است.

مجتبی کاویان افزود: پس از تصمیم مالکان بر تخریب این بنا، دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه حکیم سبزواری تصمیم گرفت با کسب اجازه از مالکان، از محل بودجه های پژوهشی و آموزشی این دانشگاه اقدام به حفظ حداقل سردر خانه پارسی کند.

وی توضیح داد: یکی از اصلی ترین بخش های معماری خانه پارسی که دارای زیبایی و اهمیت است، مانند اکثر ابنیه تاریخی دیگر در قسمت سردر آن است که ویژگی هایی نظیر آجرکاری، رخ بام، کتیبه های تزئینی و اجزای چوبی مثل پنجره با تناسبات کشیده، در آن قابل مشاهده است .

کاویان با بیان اینکه دانشگاه حکیم سبزوای خودش از معمای خوبی برخوردار است، گفت: اکنون نیز در تدارک ایجاد پارک علمی و پژوهشی مینیاتوری در دانشگاه حکیم سبزواری هستیم که با افزوده شدن المان های معماری و تاریخی سبزوار به آن می توان غنای فرهنگی دانشگاه را بالاتر برد.

امیرعلی گرایلی کارشناس معماری و مرمت بناهای تاریخی نیز که پیمانکار اجرای اجرای سردر خانه پارسی در دانشگاه حکیم سبزواری بوده است نیز در این رابطه به خبرنگار ما گفت: بخشی از اجرای این پروژه که شامل انتقال آجرها و بازسازی مجدد سردر در اردیبهشت 99 و بخشی دیگر شامل نصب در و پنجره چوبی، در اسفند 99 انجام شده است.

وی افزود: در این سردر 10 فُرم آجر مختلف کار شده بود که همه آجرها با دقت شماره گذاری و از محل اصلی جدا شده و در چند کارتن بسته بندی و به دانشگاه منتقل شد و پس از شستشو، در محل جدید طبق همان الگوی اولیه نصب گردید و در و پنجره چوبی نیز احتیاج به مرمت داشت که آن هم انجام شد.

گرایلی با اشاره به حمایت خوب دانشگاه حکیم سبزوای از این پروژه گفت: دکتر استاجی رئیس دانشکده معماری و شهرسازی و دکتر کاویان مدیر علاقه مند و پیگیر گروه مرمت این دانشگاه به خوبی پشتیبان این پروژه بودند و قرار است برخی دیگر از المان های تاریخی سبزوار نیز در دانشگاه بازسازی شود.

این کارشناس مرمت بناهای تاریخی، سپس ضمن تشکر از خانواده های پارسی و مقیمی از آقایان علی چروی، حمید جغتایی، رضا عاقلی، اصغر اسلامی، اصغر کیخسروی، غلامحسین کوشکی، میلاد یزدانی و علی تاتار به عنوان سایر همکاران خود در این پروژه نام برد.

وی درباره عدم ثبت یا خروج برخی بناهای تاریخی از ثبت میراث فرهنگی گفت: خانه پارسی یکی از خانه هایی بود که در دهه 80 ثبت میراث فرهنگی شد، اما مالکان این بنا در سالهای اخیر آن را از ثبت خارج کردند و تصمیم به تخریب بنا داشتند که خوشبختانه پیش از تخریب با رایزنی هایی که انجام شد، حداقل سردر این بنا از تخریب نجات پیدا کرد و به عنوان یک المان فرهنگی ثابت همیشه  در دانشگاه حکیم سبزواری باقی خواهد ماند.

گالری تصاویر (کلیک کنید)