مهدیه عابدی/ مجله اینترنتی اسرارنامه

12 فروردین ماه بود که فیلمی کوتاه از جانب انجمن سفیران گردشگری سبزوار در برخی از رسانه های محلی منتشر شد. در این فلیم فردی در حال تخریب یکی از اماکن تاریخی سبزوار(سرای اولیاء) بود. بعد از پخش این فیلم البته مدیران میراث فرهنگی شهرستان آنچنان که باید توجه شایانی از خود نشان ندادند و ماجرای انتشار فیلم نیز هنوز در رسانه خاصی مورد بررسی قرار نگرفته است. فقط انجمن سفیران گردشگری که این روزها با همت اعضای جوان خود مشغول مرمت، بازسازی و احیای برخی از اماکن تاریخی سبزوار است نسبت به این فیلم که در واقع تخریب دیواره های سرای اولیاء را نشان می داد واکنش نشان داد و از مسئولان مربوطه خواست نظارت بیشتری برای حفظ و حراست از ابنیه تاریخی صورت دهند.

اما به راستی ماجرای سرای اولیاء چیست؟ آیا پای اهمال کاری برخی از مسئولان و سکوت آنان در قبال این موضوع مانع از بررسی بیشتر این ماجرا شده است؟!

مدیرعامل انجمن مردم نهاد سفیران گردشگری در گفتگو با خبرنگار مجله اینترنتی اسرارنامه گفت: سرای اولیاء مکانی ارزشمند و تاریخی است که پیشینه آن به دوره قاجار- پهلوی برمی گردد. این سرا درخیابان بیهق و در حد فاصل مسجد جامع و پامنار قرار دارد که در 22 مرداد ماه 1384 با شماره 13155 به ثبت در فهرست آثار ملی ایران نیز رسیده و از این نظر خود مکانی با اهمیت و دارای پتانسیل فرهنگی و تاریخی محسوب می شود.

مهیار تسبندی در ادامه افزود: این سرا مالکین متعددی دارد اما در حال حاضر فقط 3 نفر از مالکان بیشترین دغدغه را نسبت به این مکان دارند که هیچکدام نیز قصد تخریب این محل را نداشته و ندارند اما برای بازسازی و احیای این مکان به لحاظ مالی در تنگنا قرار دارند و به همین دلیل تا به حال این سرا نتوانسته است مورد بازسازی قرار گیرد.

وی در خصوص انتشار فیلم مربوطه نیز گفت: به گفته مالکان این بار اولی نیست که فرد مذکور برای سرقت به سرای اولیاء وارد می شده اما هربار حراست میراث فرهنگی نتوانسته است برخورد جدی و قهرآمیز با وی داشته باشد زیرا او با این ادعا که خود از مالکین است به نوعی سعی در فریب آنان داشته است. فرد سارق چندین بار با ورود به این سرا اقدام به سرقت از وسایل قدیمی و با ارزش به جامانده از این مکان کرده است که بعد از شکایت مالکین اصلی و حقیقی از وی، مدتی نیز از طریق مراجع قضایی مورد بازداشت موقت قرار گرفته که بعد از مدت کوتاهی آزاد گردیده است زیرا مدرک مستندی برای محاکمه جدی وی در دست نبوده است.

تسبندی دربخش دیگری از صحبت های خود ادامه داد: سرقت اشیاء قدیمی و با ارزش ، عتیقه ، اسلحه ، دستگیره ها و هر چیزی که برای وی صرفه اقتصادی داشته از جمله اقدامات او بوده که با عبور از تیر برق و دیگر راه ها به این مکان وارد می شده است که آخرین بار یکی از اعضای انجمن سفیران در حالی که وی را در موقعیت تخریب این مکان می بیند مبادرت به انتشار فیلم می کند تا شاید از این طریق سند و مدرک معتبری به دست آید.

وی با بیان اینکه این سرا در زمان های دور محل خرید و فروش و داد و ستد بوده است عنوان کرد: مالکان هیچ زمانی نه تنها قصد تخریب این محل را نداشته اند که همیشه سعی در حفظ آن را داشته اند اما این انتظار را نیز از مدیران میراث فرهنگی و حراست این اداره دارند که در حفظ و نظارت این مکان جدیت بیشتری از خود نشان دهند تا بعد از سرقت های مکرر شاهد تخریب این محل نباشند. این سرا دارای پتانسیل بسیار بالایی از لحاظ قدمت، وسعت و معماری است که اگر روزی قرار بر مرمت و بازسازی این مکان شود حتی می تواند در گام بعد به یک بنگاه اقتصادی مدرن امروزی نیز تبدیل شود.انجمن سفیران نیز اعلام آمادگی می کند که نسبت به مباحث نظارتی، مرمت و احیا این مکان همکاری شایسته ای با مالکان و مسئولان اداره میراث فرهنگی داشته باشد.

وی در پایان با اشاره به اینکه مالکان از نحوه نظارت و حراست از این مکان ناخرسند هستند گفت: به گفته مالکین حدود یک سال گذشته که برای سرکشی به این محل رفته بودند با پلمپ این سرا مواجه شدند که هیچکدام نیز از این اقدام باخبر نبودند و بعد از چندی و باز هم بدون اطلاع پلمپ این مکان را باز شده دیدند! جالب اینجاست که هیچیک از مدیران اداره میراث نیز از این پلمپ با خبر نبوده اند!

در ادامه صحبت های مدیر عامل انجمن سفیران گردشگری و برای اطلاع بیشتر در خصوص سرای اولیاء خبرنگار مجله اینترنتی اسرارنامه چند و چون این ماجرا را از مدیر پایگاه میراث فرهنگی شهرستان جویا شد:

محسن برآبادی در پاسخ به اتفاقاتی که در سرای اولیاء از قبیل سرقت، تخریب و ورود غیر قانونی به این محل افتاده است، گفت: هیچ اطلاعی از این موارد نداشته و این قبیل مباحث مورد تعجب وی است.

او در پاسخ به اینکه حفاظت از آثار تاریخی که به ثبت اثار ملی نیز رسیده بر عهده چه نهادی جز اداره میراث فرهنگی و مسئولان مربوطه است، عنوان کرد: اینکه اموال مسروقه در این مکان وجود داشته و به سرقت رفته است نیز خود مورد تعجب است! چرا که هیچ اطلاعی از وجود آثار نیز در دست نبوده و محافظت از این آثار و محل نام برده شده بر عهده مسئولان حراست از ابنیه تاریخی است و باید در این باره بیشتر با همکاران خود علت را جویا و مورد بررسی قرار دهد...

پی نوشت: سکوت بعد از انتشار فیلم اولیه، عدم اطلاع و بی خبری از وجود آثار قدیمی و اشیاء با ارزشی که در مکانی تاریخی به سرقت رفته است، عدم حراست صحیح و ورود غیر قانونی به سرای اولیاء از جانب سارق، مواردی ست که مدیران میراث فرهنگی سبزوار باید بیشتر از هر زمانی به فکر ارائه پاسخ های منطقی به آن باشند.

به راستی عدم اطلاع از وجود آثار قدیمی و مهم تر از آن سرقت و تخریب از ناحیه فردی که سابقه محاکمه قضایی را داشته تا چه حد می تواند روند تخریب و نابوی این گونه اماکن تاریخی وارزشمند شهرمان را تسریع بخشد؟! آیا مسئولان حراست و مدیران میراث فرهنگی حاضر هستند که پاسخ های قابل مستند و درخوری را در این باره داشته باشند؟

سرانجام سرای اولیاء بعد از سرقت و انکار چه خواهد بود؟

برای مطالعه گزارش های بیشتر از مهدیه عابدی هم اکنون روی اینجا کلیک کنید.