یزدان سلحشور:
گاهی اوقات، نه پذیرش نه عدم پذیرش یک نشان یا جایزه هنری، دلیل اشتباه یا درستی تصمیم نیست.

نشان شوالیه در سال‌های اخیر، در اخبار درون و برون‌مرزی ما، بسیار خبرساز شده؛ کسانی که در حوزه‌های مختلف این نشان را دریافت کرده‌اند از افتخارات فرهنگی ما هستند: شهرام ناظری، محمدرضا شجریان، رضا سیدحسینی، محمدعلی سپانلو، لیلی حاتمی، پری صابری، جلال ستاری، عباس کیارستمی، کامبیز درم‌بخش، داریوش مهرجویی، محمود دولت‌آبادی و لیلی گلستان؛ و حالا یکی از نامداران موسیقی ما، حسین علیزاده، از دریافت  این نشان خودداری کرده.

در تاریخ اهدای نوبل ادبی، دو نفر از گرفتن این جایزه خودداری کردند. اولی بوریس پاسترناک بود که تحت فشار رسانه‌های اتحاد جماهیر شوروی که معتقد بودند این جایزه حق میخاییل شولوخف[خالق رمان شگفت‌انگیز «دُن آرام»] است، از گرفتن آن در سال 1958 خودداری کرد[و هفت سال بعد، شولوخف که بهانه این عدم دریافت بود، خودش نوبل ِ ادبی را پذیرفت] و دومی ژان پل سارتر بود که به خواست  خود و بدون آنکه فشار دولت یا رسانه‌ای باشد در 1964، یک سال قبل از شولوخف، از پذیرش نوبل ادبی خودداری کرد.

مورد حسین علیزاده را نمی‌توان با مورد پاسترناک مقایسه کرد چون هم از متنی که برای این تصمیم منتشر کرد، برمی‌آید که ترسی از هیچ گونه اعمال فشاری نداشته و ندارد و هم اگر قرار بر اعمال فشاری بود، مشمول حال باقی کسانی که دولت فرانسه آنها را در فهرست اهدای نشان شوالیه قرار داده بود، می‌شد.

به نظرم باید به هر دو نوع تصمیم، هم دریافت این نشان و هم دریافت نکردن آن احترام گذاشت اما پذیرفت که شهرت سارتر با نپذیرش نوبل، در تاریخ قرن بیستم، از بقیه بیشتر است.

علیزاده در متن خود نوشته: «شاید اگر در دیار ما توجه و درک از هنر والای موسیقی همان‌طور که نزد مردم است، نزد مسئولان - که باید خدمتگزاران تاریخ و فرهنگ و هنر باشند- می‌بود، یک هدیه و عنوان غیرِ خودی این همه انعکاس نداشت. وقتی در فضای هنری نور کافی نباشد، چراغی کوچک خورشید می‌شود اما من ضمن قدردانی از مسئولان کشور و سفارت فرانسه، به احترام مردم هنرپرور و هنردوست ایران، به نام حسین علیزاده قناعت کرده، تا آخر عمر به آن پیشوند یا پسوندی نخواهم افزود.» به قول نجف دریابندری، چنین کنند بزرگان.

منبع: روزنامه ایران

کوچه پس کوچه پیوندها

کلیک کنید:

نشان شوالیه هنر و ادب فرانسه به یک نویسنده سبزواری رسید