گزارشی از آیین بزرگداشت مردی که حق بزرگی بر گردن تاریخ نگاری سرزمین بیهق دارد

دکتر سلمان ساکت: با آنکه سبزواری نیستم، ولی عاشق این سرزمینم و ششتمد را مثل وطن خودم می دانم

 
امید برومندی، ریحانه ریاحی / مجله اینترنتی اسرارنامه
 
این مطلب با اندکی ویرایش در صد و بیست و دومین شماره نشریه ستاره شرق به تاریخ سه شنبه 16 مرداد 97 نیز منتشر شده است.
 
شهر ششتمد دیار فرید خراسان، چهارشنبه شب 10 مرداد در بستری از خنکای باد شبانگاهی حدفاصل کوه و کویر و با صفا و جدیت مردم فرهنگدوست این شهر، میزبان برپایی مراسم بزرگداشت ابوالحسن علی بن زید بیهقی ملقب به ابن فُندُق عالم، تاريخ‌نگار، اديب، منجّم، ریاضی دان، فقيه و شاعر سدۀ ششم هجری بود. بزرگ مردی که بود که نه تنها مردم ششتمد به داشتن همشهری ای چون او می بالند، بلکه از مشاهیر بزرگ خراسان و دانشمندان بزرگ ایران در قرن ششم هجری به حساب می آید و خصوصا بر گردن همه مردم سبزوار و نواحی غرب خراسان حق خاصی دارد. زیرا علاوه بر جنبه های علمی و ادبی شخصیت او، کتاب تاریخی که از او باقی مانده، مهمترین و تقریبا قدیمی ترین منبع معتبر شناخت سبزوار و نواحی غرب خراسان است و تا چندین قرن بعد از او نیز کسی کتابی به کاملی و جامعی تاریخ بیهق برای معرفی تاریخ و جغرافیای منطقه سبزواربزرگ ننوشته است.
 
این دومین دوره ای بود که در سه سال اخیر سبزواری ها و ششتمدی ها در تاریخی که برای تولد ابوالحسن بیهقی تخمین زده شده است، گرد هم می آمدند تا به بزرگداشت این مورخ و دانشمند بزرگ همشهری خود بپردازند و اگرچه شأن بیهقی حتی برگزاری کنگره ای ملی را می طلبد، اما با توجه به کم لطفی های همیشگی دولتمردان نسبت به مفاخر و مشاهیر و ظرفیت های فرهنگی غرب خراسان، همین مقدار همدلی مردم و البته همت شهرداری و شورای شهر شهر ششتمد در این اوضاع و احوال سخت اقتصادی و معیشتی که بر کشور حاکم است، باز بسیار جای شکر و امیدواری داشت. به هرحال چنین فعالیت هایی در چنین مواقعی است که ثابت می کند، مردم یک شهر و یک  منطقه چه قدر نسبت به امور فرهنگی و هویت اصیل تاریخی خود آگاه و علاقه مند هستند که شوق بزرگداشت مشاهیر خود را در دل می پرورانند و در بین همه مشکلات و گرفتاری های زندگی در این سال های سخت، باز هم روزهایی از سال را به امور فرهنگی اختصاص می دهند.
 
بدون شک اگر همین روند در مسیر صحیح خود ادامه پیدا کند، مسئولان استانی و کشوری نیز به دنبال مشاهده علاقه و پیگیری مردم، خود به خود وادار می شوند در آینده نسبت به سالروز تولد ابوالحسن علی بن بیهقی در 10 مرداد هر سال واکنش نشان دهند. همانطور که از سال 86 که سبزواری ها پروژه بزرگداشت اول آبان را به یاد ابوالفضل بیهقی آغاز کردند، حتی بدون اینکه این روز در تقویم کشور رسماً به ثبت برسد در آن تاریخ هر سال مطالب متعددی در رسانه های کشور پیرامون این نویسنده و مورخ برجسته ایرانی منتشر می شود و تا به حال تعدادی از چهره های برجسته کشور برای بزرگداشت این روز به سبزوار آمده اند و سال گذشته کار به حضور رایزنان فرهنگی سفارت افغانستان و تاجیکستان در سبزوار و حارث آباد نیز کشیده شد.
 
به هرحال دومین دوره برگزاری بزرگداشت ابوالحسن زید بیهقی با حضور شماری از مردم فرهیخته و قدرشناس ششتمد و سبزوار و نیز با حضور ویژه دو میهمان پژوهشگر از مشهد و فریومد آقایان دکتر سلمان ساکت استاد ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد و سید مهدی یاقوتیان از دیار تاریخی فریومد پاره تن سرزمین بیهق و از توابع امروزی شهرستان میامی استان سمنان برگزار شد.
 
متن سخنرانی ها و گزارش برنامه های این مراسم به شرح زیر است:
 
 
*  *  *
 
 
استاد ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد گفت: باوجود اینکه رشته خودم ادبیات فارسی است، اما تاکید می کنم که مهمترین زمینه هایی که باعث تحول غرب شد ادبیات و هنر نبود بلکه فلسفه و تاریخ بود. در حالی که این دو رشته امروزه در بین ما ایرانیان بسیار مورد غفلت قرار گرفته اما اگر ما میخواهیم پیشرفت کنیم چاره ای نداریم جز اینکه زمینه های تحولات گسترده و متنوع در تمدن غرب را بشناسیم و با سرعت بیشتر برای جبران عقب افتادگی همان راه را طی کنیم و این راه از تاریخ و فلسفه می گذرد و شما اکنون در مزار کسی هستید که در هردو این عرصه ها از پیشگامان بوده است.
 
دکتر سلمان ساکت افزود: بسیاری از دوستان ما در حوزه های مختلف هنگام مطالعه زمینه های تمدنی غرب، بیش از اندازه بر فناوری و تکنولوژی تاکید می کنند، در حالی که ما اگر نگرش عمیق تاریخی داشته باشیم که متاسفانه اغلب نداریم، پی می بریم که  پایه های تمدنی غرب با علوم انسانی گذاشته شده و اولین کسانی که سرمنشاء تحولات بزرگ در دنیای غرب شدند از بستر علوم انسانی برخاستند.
 
وی ادامه داد: وقتی ما اهمیت تاریخ را دریابیم، یکی از جنبه های تاریخ، مفاخر فرهنگی هستند. مفاخری که با فرهنگ و سرشت و سرنوشت ما در واقع پیوند برقرار می کنند و یکی از این مفاخر نه، تنها مفاخر شهر ششتمد و ناحیه ی بیهق، بلکه مفاخر خراسان و ایران بزرگ و ایران فرهنگی، ابن فُندُق ابوالحسن زید بیهقی است که از او بیش از 80 اثر شناخته شده، که این آثار در حوزه های متفاوت فقه، حدیث، طب، ادبیات، تاریخ، فلسفه و حکمت و موضوعات دیگر است.
 
دکتر ساکت همچنین گفت: وقتی که ابوالحسن بیهقی در اواسط سده ششم کتاب تاریخ بیهق را می نویسد، در مقدمه آن مبحثی را به تاریخ اختصاص می دهد که روشن شود اصلا تاریخ به چه دردمان می خورد و چرا باید تاریخ بدانیم؟ این همان چیزی است که امروز خیلی از ما پرسیده می شود که چرا اصلا باید رشته تاریخ تاسیس کنیم؟ چرا باید کتاب های تاریخ بخوانیم؟البته وقتی می گوییم تاریخ، منظورمان کتاب های افسانه و کتاب هایی که با تحریف در اختیار مردم قرار گرفته نیست، بلکه منظورمان کتاب های دقیق تاریخی است.
 
وی در ادامه گفت: در سنت دینی ما می گویند، علم دوگونه است،علم ابدان(بدن ها) و علم ادیان و بیهقی با زیرکی تمام و با دقت نظر کافی علم تاریخ را به هردوی این علوم پیوند می دهد. چرا که وقتی شما علم تاریخ را می خوانید، علم بزرگان دین و شرح احوال پیامبر و امامان و بزرگان دین ماست و وقتی شرح حال این ها را می خوانید در واقع با یک مقوله تاریخی مواجه هستید.
 
این استاد دانشگاه فردوسی مشهد افزود: همچنین بیهقی می گوید، علم تاریخ با علم ابدان (پزشکی) هم اشتراکاتی دارد، چرا که کسی که تاریخ می خواند در واقع تمام وقایع و اتفاقاتی که در گذشته اتفاق افتاده برای او همچون تجربه ایست که خودش کسب کرده و به طور مثال اگر بداند بیماری ای که به آن مبتلاست در گذشته چگونه مداوا می شده است، می تواند از همان شیوه ها کمک بگیرد و بدین طریق ابوالحسن بیهقی علم تاریخ را به این دو علم مقدس پیونده داده است.
 
ساکت در ادامه اظهار داشت: همچنین ابوالحسن بیهقی میگوید شما وقتی می خواهید جهان را بشناسید یا از عقل تان استفاده می کنید و یا با حواس پنجگانه آن را می شناسید و از آنجایی که یکی از حس های ما شنواییست، با شنیدن تاریخ از طریق روایات و حکایات و داستانها به شناخت جهان دست پیدا می کنیم. چیزی که امروز مورد نیاز ماست ولی متاسفانه ما حکایت های تاریخی را دست کم گرفته ایم.
 
وی گفت: همچنین بیهقی به مسائل غریزی و سرشتی انسان نیز ورود پیدا می کند و می گوید: انسان ها ذاتاً دوست دارند از چیزی مطلع شوند و چیزی را که از آن آگاهی پیدا کردند، به بقیه اطلاع دهند و از همینجا گریز می زند و می گوید، رازداری سخت است و یک خصلت پسندیده و بسیار مهم به حساب می آید، چون انسان رازدار در واقع با نفس و غریزه خود مبارزه می کند. بنابراین علم تاریخ با غریزه و سرشت انسان عجین است و همانطور که زمین از بارش باران سیر نمی شود، چشم و گوش نیز از دیدن و شنیدن سیراب و خسته نمی شوند.
 
سلمان ساکت همچنین گفت: نکته دیگری که بیهقی دست روی آن می گذارد این است که آموختن تاریخ نسبت به علوم دیگری نظیر ریاضی، شیمی و فیزیک ساده تر است زیرا تاریخ، علم عمومی تری است و به همان میزان هم تاثیرات عمیق تری دارد و بیهقی می گوید ما بهتر می توانیم تاریخ را فرا بگیریم و فرا بدهیم.
 
وی اظهار داشت: بیهقی یکی از فایده های تاریخ را این می داند که در واقع تاریخ به رشد تجربه کمک می کند و یکی از عوامل بالندگی خرد، تجربه است که ما کمتر از آن استفاده می کنیم ولی  بیهقی، می گوید تجربه باعث بالندگی خرد و تفکر است. آیا انسان می تواند همه تجارب را خودش به دست بیاورد، یک انسان در طول عمر با مکان ها و آدم های محدودی در ارتباط است اما وقتی تاریخ می خواند گویا به اندازه عمر بشر و به اندازه عمر جهان کسب تجربه کرده و به همان اندازه که از آن تجربه استفاده می کند، خرد بالاتری به دست می آورد.
 
وی بیان کرد: ابوالحسن بیهقی معتقد است، هیچ گروهی بیشتر از امرا و ملوک حاجتمند به دانستن تاریخ نیستند و باید تاریخ درست و بدون تحریف را بخوانند و برای آینده پیشوای خودشان قرار بدهند و از نکات مثبت پیشینیان استفاده کرده و خطاهای قبلی آنان را دوباره تکرار نکنند. این برای امروز ما درس است. آیا حاکمان امروز ما هم به اندازه ای که ابوالحسن بیهقی تاکید می کند، به تاریخ توجه دارند؟ به صراحت می گویم ملتی که تاریخش را نمی خواند و به ذهن نمی سپارد و استفاده نمی کند، محکوم به تکرار تاریخ می شود و ملتی که تاریخش را تکرار کند فاجعه به بار می آید که متاسفانه در ایران ما به بار آمده است.
 
ساکت همچنین شعری از ابوالحسن بیهقی درباره علم تاریخ را به شرح زیر قرائت کرد:
 
عـلم تـاریخ گنـج اخبـار است                       همچـو بـاد شمال طیـار است
هــرکــه بـر مـرکبش سوار بُود                     دانــش او یــکی هـزار بُــود
گر به صورت در این زمان باشد                      او به معنـی در آسمـان بــاشد
دیــده دنیــا و روزگــاری نـه                       شـده حمـال و هیـچ باری نه
 
این استاد دانشگاه با بیان اینکه اگرچه خودم سبزواری نیستم اما عاشق این سرزمینم و ششتمد را مثل وطن خودم می دانم و بهترین سال های عمرم را برایش گذاشته ام گفت: مردم عزیز ششتمد شما از یک موقعیت ممتاز برخوردارید و در واقع کل منطقه بیهق، منطقه ای گهربار و زرخیز است و در جای جای این منطقه حتی روستاهای کوچک یک بنای تاریخی هست و یک شخصیت مهم از آنجا برآمده و یا درآنجا دفن شده است و با این ویژگی ها این منطقه قابلیت خوبی برای گردشگری دارد و با تاسیس اقامتگاه های بومگردی و معرفی شخصیت ها می توان این منطقه را به قطب گردشگری و فرهنگی ایران تبدیل کرد.
 
 
*  *  *
 
 
دکتر علیرضا حمیدیان عضو هیئت علمی دانشگاه حکیم سبزواری نیز در این همایش با نگاه جغرافیای تاریخی به تحلیل و بیان نکاتی پیرامون کتاب تاریخ بیهق ابوالحسن زید بیهقی پرداخت.
 
وی با تأکید بر جدایی تاریخ بیهق از تاریخ بیهقی گفت: سبزوار حق بزرگی بر گردن تاریخ ایران دارد هم به خاطر تاریخ بیهقی اثر ابوالفضل بیهقی و هم به خاطر تاریخ بیهق اثر، فرید خراسان ابوالحسن زید بیهقی.
 
حمیدیان اظهار داشت: ابوالحسن زید بیهقی یک جغرافیای جهانی دارد، اما جهانی که می شناخته است. در واقع ابن فُندُق جهان و جغرافیای عالم را به 50 ولایت تقسیم می کند. که در بین آن ها نام «ایران» نیست، اما ولایت های ایران مثل مازندران، خراسان، کرمان و ... هستند و همچنین جغرافیایی عالمی که در ذهن ابوالحسن بیهقی بوده، شامل بخش های زیادی از افغانستان، تمام کشورهای عربی و ... می شود و من جایی دیدم که در بین این ولایات کلمه «روس» هم بود. در حالی که تصور می کردم واژه روس در این چهار پنج قرن گذشته بیشتر شنیده شده است، ولی یکی از ولایاتی که ابوالحسن زید بیهقی نامش را آورده، ولایت روس است.
 
وی افزود: بیهقی یک مبحثی نیز درباره جغرافیای اقلیمی و آب و هوای مناطق مختلف دنیا دارد که در بخشی از این بحث می گوید، در خسروجرد خرما هست و خرما در حدود خسروجرد به بار توانند آورد. ولی ما امروز می بینیم که در شرایط فعلی شاید سرمای هوا در زمستان امکان پرورش نخل را در منطقه سبزوار نمی دهد، ولی بیهقی آدرسی این گونه داده است و از همینجا می می توانیم به بررسی این نکته بپردازیم که آیا چه تغییرات آب و هوایی در منطقه داشته ایم؟
 
حمیدیان گفت: بیهقی همچنین یک مبحث دو سه صفحه ای دارد در خصوص جغرافیای پزشکی که امروز علمی است بین رشته ای و چند کنگره هم در شیراز تا کنون برگزار شده، و به شناخت امراضی می پردازد که ارتباط با بوم هر محلی دارد. مثلا به بررسی این نکته می پردازد که مرض سالک در کدام مناطق کشور بیشتربروز می یابد؟ بیهقی نیز در دوران خود به آفات و امراض ولایات مختلف اشاره کرده و امراض بومی آن ها را بیان می کند. مثلا درباره تُخارستان می گوید، آبی که دارد، باعث می شود، حلق متورم گردد. یا درباره بحرین، نوشته شرایط آب و هوایی به گونه ای است که طحال بزرگ می شود. و به طور کل بحث های این گونه ای دارد که در نوع خودش ارزشمند است و کُدی به ما می دهد که امروز می توانیم روی آن ها مطالعه و تحقیق کنیم که البته غربی ها این کارها کرده اند و پیش از ما این مطالعات را روی آثار بزرگان ما داشته اند و باعث شرمندگی است برای ما که خود تاریخ بیهق را هم اولین بار از کتابخانه لندن آوردند و بعد از آن جناب بهمن یار و قزوینی روی تصحیح و انتشار آن کار کردند.
 
وی در بخش دیگری از سخنرانی خود درباره نام بیهق گفت: یک عده تصور می کنند، اسم قدیم شهر سبزوار، بیهق بوده است. اما بیهق اسم شهر نبوده، چون در گذشته شهری به نام بیهق نداشتیم بلکه اسم کل منطقه بوده است. و در ناحیت بیهق چند شهر داشته ایم که یکی سبزوار بوده، یکی خسروگرد و دیگری مزینان بوده است. این ها شهرهایی در ناحیت بیهق بوده اند.مثل همین الان که می گوییم شهرستان سبزوار و شهرهای روداب، ششتمد و سبزوار را شامل می شود. اسامی قدیمی شهر سبزوار همانطور که خود بیهقی هم اشاره می کند، ساسویه و ساسویه آباد و ساسان وار و سابزوار و ... بوده تا به مرور به سبزوار تبدیل شده است.
 
این استاد دانشگاه، درباره معنای واژه بیهق نیز گفت: دو تعبیر وجود دارد، یکی اینکه بیهق یعنی بهترین ناحیه نیشابور چون در آن زمان نیشابور مرکز خراسان بوده و یک تعبیر دیگر دارد که بیهه اسم کسی بوده که آمده و این منطقه را آباد کرده است.
 
وی در پایان پیشنهاداتی برای بهره بردن از ظرفیت های گردشگری شهر ششتمد با تکیه بر مشاهیری چون بیهقی و نیز جذابیت های تاریخی و طبیعی این منطقه ارائه داد و گفت: برگزاری کنگره بزرگداشت فرید خراسان ابوالحسن زید بیهقی، اهدای جایزه سالانه تاریخ به نام ابوالحسن زید بیهقی هر ساله در همین محل به کسانی که در مقوله تاریخ به طور عام و نه فقط تاریخ منطقه سبزوار، تلاش کرده اند از جمله اقدامات مفیدی است که می تواند، انجام گیرد و این جایزه خودش به برندی برای منطقه ششتمد تبدیل می شود.
 
حمیدیان همچنین با اشاره به حادثه تاریخی حضور امام جواد در ششتمد گفت: در کتاب تاریخ بیهق نیز با اینکه نویسنده آن اهل سنت بوده  و در این مورد تعصبی نداشته است، می گوید، محمدبن علی بن موسی الرضا معروف به تقی در راه سفر به خراسان از طریق طبس مسینا به خراسان آمد و اینجا (در ششتمد) توقف کرد و وضو گرفت و اکنون متوضایی هم به نام وی هست.
 
وی با بیان اینکه متوضای امام جواد می تواند مبنای یک گردشگری مهم مذهبی و ناجی اقتصاد ششتمد باشد، گفت: ممکن است بعضی آقایان یا خانم هایی که در جلسه هستند نگاه روشنفکرانه ای به این موضوع داشته باشند و بگویند ما دنبال قدمگاه ساختن و ... هستیم. اما اینطور نیست، چون حتی غربی ها هم برای بزرگانشان همین کارها را می کنند. مثلا می گویند فلان شاعر یا نویسنده در این خانه یا در این محل در یک زمان مشخص اقامت داشته است یا سایر آثار او را نگه می دارند، و هزاران گردشگر را جذب می کنند.
 
 
*  *  *
 
 
سید مهدی یاقوتیان پژوهشگر و وبلاگ نویس فرومدی نیز در این مراسم حضور داشت و با استناد به بخش هایی از کتاب تاریخ بیهق، به بیان خویشاوندی منطقه فریومد با سبزوار پرداخت.
 
یاقوتیان در این سخنرانی با فرضی دانستن، مرزهایی که فریومد را از سبزوار جدا کردده، گفت: فریومد جزء بیهق بوده و پیشینه زیادی با هم دارند و اشاره به این موضوع کرد که قبلا مقاله ای تحت عنوان فریومد در تاریخ بیهق را تنظیم و منتشر کرده است.
 
وی افزود: کهن ترین مطالب مکتوبی که درباره فریومد در دسترس است مربوط به تاریخ بیهق اثر ابوالحسن زید بیهقی است.
 
یاقوتیان با بیان اینکه، ابوالحسن علی بن زید بیهقی با ثبت قصه سرو فریومد برای همیشه آن سرو را در تاریخ ماندگار کرده است، گفت: قصه سرو فریومد که با واقعه آمدن خوارزمشاه ینال تکین بن محمد به این منطقه و غارت کردن مردم و سوزاندن درخت در تاریخ بیهق اشاره شده است، در سی و هشت سالگی زندگی ابوالحسن بیهقی رخ  داده و او خود روایتگر این واقعه است.
 
این پژوهشگر فریومدی، سپس گفت: من چند کتاب نوشته ام که یکی از آن ها با نام «سرو در آتش» از دل تاریخ بیهق در آمده است.
 
 
*  *  *
 

در این مراسم باعثی شهردار ششتمد به سخنرانی کوتاهی پرداخت و گفت :همایش بزرگداشت ابوالحسن زید بیهقی به همت کمیته فرهنگی شورای شهر و شهرداری ششتمد برگزار شده است.
 
وی در ادامه گزارش کوتاهی از بخشی از عملکرد شورا و شهرداری ششتمد بیان کرد و گفت: کارهای خوبی توسط شهرداری و شورا صورت گرفته است، که از آن جمله می توان به تشکیل کمیته های مختلف در شورای شهر و به مشارکت طلبیدن مردم اشاره کرد، به صورتی که اکنون در هر کمیسیون چندین نفر از شهروندان فعال هستند.
 
وی سپس با ابراز گلایه از مشارکت پایین مردم ششتمد، از آنان خواست که برای توسعه این شهر بیشتر به میدان بیایند و همکاری کنند تا شهری آباد و در خور دیار بیهقی ساخته شود و نیز خواستار توجه بیشتری به ظرفیت ها و نیازهای ششتمد از سوی مسئولان شد.
 
 
*  *  *
 
 
برخی نکات و حواشی:
 
- در بخشی از این مراسم، نجمه طاهری یکی از دانش آموزان شهر ششتمد، با اجرایی مسلط و روان به قرائت متن کاملی درباره آرامگاه ابوالحسن زید بیهقی در شهر ششتمد پرداخت که تحقیق این متن توسط خانم زهرا صحرایی انجام شده بود و اطلاعات کامل و تازه ای درباره روند تاریخی ساخت و احیای این اثر زیبای گردشگری در غرب خراسان برای مخاطبان  داشت.
 
- در این برنامه استاد علی اصغر سعادتفر و علیرضا اکبری و رضا استاجی از هنرمندان موسیقی سبزوار به اجرای چند قطعه موسیقی پرداختند.
 
- احمد برادران معاون استاندار و فرماندار ویژه سبزوار، تعدادی از اعضای شورای شهر و برخی از مسئولان محلی سبزوار و ششتمد در این مراسم حضور داشتند و اجرای برنامه را قاسم سهیلی منش برعهده داشت.
 
- برنامه بین ساعت 21 تا 23 در محل آرامگاه بیهقی در غرب شهر ششتمد برگزار شد به خاطر وزش بادهای ملایم و خنک شبانگاهی فضای مطلوب و آرامش بخشی بر محیط مراسم حاکم بود.
 
- سخنرانی کوتاه شهردار ششتمد در این مراسم قابل توجه بود. اگرچه برنامه با تاخیر شروع شد، اما مدت زمان کوتاه سخنرانی شهردار باعث شد در همان ابتدای برنامه از سر رفتن حوصله میهمانان و طرح مسائل تعارفی و شعاری که معمولا مسئولان در این گونه برنامه ها ارائه می دهند، جلوگیری شود.
 
- سقوط داربست فلزی که روی صحنه برای پرده نمایش نصب شده بود، در اواسط مراسم، حادثه ای بود که می توانست برای میهمانان ردیف اول یا خود دست اندرکاران برنامه بسیار خطرساز باشد، اما خوشبختانه به خیر گذشت و آسیبی به همراه نداشت.
 
- در انتهای مراسم شماری از میهمانان که از شهر سبزوار در این مراسم حضور یافته بودند، در خانه یکی از اهالی با صفای ششتمد و از دست اندرکاران مراسم، به صرف غذای محبوب و سنتی کمه جوش، پذیرایی شدند.
 
- علاوه بر برنامه مردمی بزرگداشت بیهقی در شهر ششتمد، صبح همان روز نیز نشستی علمی و تخصصی در دانشگاه حکیم سبزواری برگزار شد. برای مطالعه شرح همایش تخصصی بزرگداشت ابوالحسن زید بیهقی در دانشگاه حکیم سبزواری هم اکنون روی اینجا کلیک کنید.
 
 
 
 
 
نظرت را بنویس
comments
پربازدیدترین محبوب‌ترین‌ها پرونده ویژه نظرات شما