سبزوار به شهر دیرینه های پایدار معروف است . این نام به خوبی اشاره به تاریخ کهن سبزوار و آثار و ابنیه باستانی  و تاریخی فراوانی دارد که از پس هزاران سال در این سرزمین پر رمز و راز به جای مانده اند. پس بی علت نیست که عده ای سبزوار را موزه یادمان های هزاران ساله می دانند.
مطالعات و پژوهش های مختلف در باره تاریخ سبزوار ، قدمت این شهر کهن را تا حدود 6 هزار سال قبل ردیابی کرده اند.
به طوری که کاوش های باستانشناسی در سال 87 در محوطه ای قدیمی واقع در مجاورت شهر سبزوار نشان داد ، که اقوامی در بیش از 6 هزارسال قبل در این منطقه سکونت داشته اند.
طبیعیست که شهری با این قدمت و این مقدار از پایداری در  طول هزاران سال قطعاً در دل خود مجموعه ای از رازهای باستانی است که آثار تاریخی به جا مانده در این شهر هریک گوشه ای از این رازها را برای ما فاش می کنند.
یکی از این آثار ، آرامگاه اسطوره ای سهراب فرزند رستم است که داستان نبرد وی با پدر و شرح چگونگی مرگ غمناکش ، یکی از فصل های مهم و مشهور شاهنامه استاد سخن ، فردوسی است.
وجود آرامگاه سهراب پسر رستم شاهنامه در سبزوار ، به لحاظ رونق صنعت گردشگری و مطالعات تاریخی موضوع با اهمیتی است که متأسفانه شاید بسیاری از ساکنان بومی سبزوار نیز از آن اطلاعی نداشته باشند. و شهرداری و اداره میراث فرهنگی و سایر نهادهای مربوطه کار خود را در معرفی این بنای مشهور درست ا نجام نداده است.
به همین خاطر اینک در اینجا قصد داریم به معرفی بیشتر محل آرامگاه سهراب در سبزوار بپردازیم :
مردم سبزوار معتقدند جنگ ایرانیان و تورانیان در حوالی سبزوار اتفاق افتاده است . همینطور معتقدند قبر سهراب در این شهر و در محل فعلی شهرداری سبزوار قرار داشته است. کلاه خود و زرهی در اینجا کشف شده که به موزه آستان قدس رضوی تحویل گردیده و شهرداری سبزوار در حال حاضر بنای یادبودی بر آن نهاده است. هرچند بسیاری داستان رستم و سهراب را اثری اساطیری می دانند.
کتاب عارف دیهیم دار نوشته جیمز داون انگلیسی هم که از جمله اولین کتب مستشرقین در باب فرهنگ وتاریخ و ادب اجتماعی ایرانیان بوده و تألیف آن به حدود 505 سال قبل باز می گردد ، در خصوص سفر شاه اسماعیل صفوی به سبزوار و مواجهه مردم با وی در این مورد می نویسد : ... شاه اسماعیل که علاقه داشت مردم ایران شاهنامه خوان شوند ، از دعوت مردم سبزوار به دیدن نمایش صحنه جنگ رستم و سهراب و خوب و روان بیان کردن آنها تعجب کرد . در جواب به وی گفتند جای شگفتی نیست زیرا که مردم این شهر ، حتی  قبل از اینکه فردوسی شاهنامه را بسراید از چگونگی جنگ رستم و سهراب اطلاع داشتند ، و این روایت سینه به سینه نقل شده و در این شهر همه از این روایت آگاه بودند.
منبع : ویژه نامه معرفی سبزوار ، شهر دیرینه های پایدار / مدیر اجرایی رضا قدیریان / سال 1389
در تکمیل این مطلب که در مورد آرامگاه اسطوره ای سهراب در سبزوار بود ، باید این مطلب را نیز افزود که وجود برخی محلات و نام های قدیمی و روایت های رایج بین مردم نیز نشان از آن دارد که جنگ رستم و سهراب واقعاً در منطقه سبزوار اتفاق افتاده است. یکی از این موارد وجود محله ای به نام میدان دیو سپید در سبزوار و در نزدیکی محل آرامگاه سهراب است.
در مورد میدان دیو سپید منابع تاریخی چنین نوشته اند :
این میدان در مدخل ورودی شمال شهر و در ضلع جنوبی دروازه ی ارگ قرار داشته ، سابقاً در اعیاد و جشن ها ، محل کشتی جوان ها بوده است و مردم برای تماشا در اطراف این میدان جمع می شده اند.قبر اسطوره ای سهراب در جنوب شرق آن قرار دارد . گفته می شود ، محل رزم وی با گُرد آفرید (زن داور ناحیه بیهق) و رستم بوده است.
منبع : فرهنگ اماکن و جغرافیای تاریخی بیهق / پژوهشگر محمود محمدی / سال نشر 1381 / انتشارات آژند.
کوچه پس کوچه پیوندها
کلیک کنید:
جاذبه های گردشگری دیار سربداران از نگاه خبرگزاری ایرنا