در حاشیه بی توجهی مسوولان میراث فرهنگی
مناره خسروگرد سبزوار و برج علی آباد بردسکن مرتفع ترین ابنیه تاریخی خراسان
وبسايت مشرق در مطلبي که مدتی قبل منتشر کرده است، فهرستي از 10 برج مرتفع و مهم تاريخي ايران ارائه داده که سه مورد از اين برج ها در استان خراسان رضوي در شهرستان هاي سبزوار ، مشهد و بردسکن واقع شده اند و عبارتند از.
برج هاي اخنجان در 22 کيلومتري شمال مشهد ، مناره خسروجرد در 10 کيلومتري غرب سبزوار و علي آباد کشمر در شهرستان بردسکن .
اسرارنامه قبل از انتشار اين گزارش وبسايت مشرق، به يادآوري دو نکته مهم درباره آن مي پردازد:
1- در این مطلب وبسایت مشرق برج علي آباد که در روستاي کشمر شهرستان بردسکن واقع شده، به اشتباه متعلق به شهرستان کاشمر معرفي شده است. اين موضوع به نظر مي رسد يک اشتباه رايج در چنين گزارش هايي است که به دليل وجود تشابه هاي اسمي بين دو منطقه( در اينجا شباهت اسمي بين شهرستان کاشمر و روستاي کشمر بردسکن) پيش مي آيد.
2- مناره خسروجرد سبزوار که با ارتفاع 38 متر و قدمتي که به حدود 900 سال قبل باز مي گردد ، يکي از قديمي ترين و بلندارتفاع ترين مناره هاي تاريخي ايران است.
با اين حال اين مناره که در مسير جاده آسيايي تهران - سبزوار - مشهد قرار گرفته است و سالانه ميليون ها نفر مسافر خود به خود و بدون هيچ گونه تبليغات ودعوتي از کنار اين مناره عبور مي کنند، هيچ نوع رسيدگي مطلوبي از سوي دستگاه هاي مربوطه از جمله ميراث فرهنگي و صنايع دستي و گردشگري سبزوار و خراسان دريافت نکرده و به حال خود رها شده است.
حال انکه اين مناره با چنين موقعيت جغرافيايي مناسبي و نيز با عظمت و قدمت ديرينه اي که برخوردار است در صورت رسيدگي و ايجاد فضاي سبز ، و مکان هايي نظير چاي خانه و رستوران سنتي و اقامتگاه هاي موقتي در اطرافش ، مي تواند به يکي از توقفگاه هاي اصلي مسافران جاده آسيايي تهران - سبزوار - مشهد تبديل شود.
البته دليلي که بعضي کارکنان ميراث فرهنگي براي عدم رسيدگي به اين بناي تاريخي مطرح مي کنند اين است که طبق قوانين ، در حريم چندمتري جاده ها اجازه ايجاد اماکن و تأسيساتي که مي تواند به ازدحام وافزايش ترافيک و ساير خطرات جاده اي منجر شود ، وجود ندارد.اما اگر اين دليل صحت داشته باشد، باز هم قابل قبول نيست. حداقل درباره مناره خسروجرد که يکي از 10 برج مهم تاريخي ايران است، چنین دلیلی را برای بی اعتنایی و ساده گذشتن از کنار این میراث کهن فرهنگی کشور نمي توان پذیرفت و باید انتظار داشت با پيگيري دلسوزانه و موثر مسوولان مربوطه تبصره هايي براي استثنا شدن اين مناره از قانون مورد ذکر ايجاد گردد. چرا که حتي در بحراني ترين شکل ممکن شايد بتوان جاده تهران - مشهد را فقط کمی در محدوده نزدیک به مناره خسروجرد جابه جا کرد و به چند متر دورتر انتقال داد ، اما بناهاي تاريخي و ميراث فرهنگي و تمدني کشور را نه مي توان دوباره ايجاد کرد و نه مي توان از جايي به جاي ديگر انتقال داد.
بنابراين به نظر مي رسد مناره خسروجرد سبزوار ، در عين حال که يکي از معروف ترين بناهاي تاريخي خراسان وایران است ، همچنين يکي از مظلوم ترين ميراث فرهنگي سبزوار
نیز محسوب می شود.
با بيان اين دو نکته کوتاه همينک مناسب است به مطالعه فهرست ده گانه اي بپردازيم که وبسايت مشرق از 10 مناره تاريخي و کمتر ديده شده ايران منتشر کرده است.
10 برج و مناره کمتر دیده شده ایران
آثار باستانی و تاریخی از جمله مهمترین جاذبه های گردشگری در هر کشور است و در این میان برج ها و منارها از جمله مهمترین جاذبه های توریستی هستند. دیدن این برج ها و فکر کردن به اینکه چگونه با استفاده از وسایل ابتدایی ساخته شده اند بسیار شگفت انگیز است.
به گزارش گروه خواندنی های مشرق، کشور ایران با دیرینه ای به قدمت تاریخ ، سرشار از جاذبه هایی است که آن را همچون نگینی در پهنه گیتی ، متمایز ساخته است. کشوری سرشار از دیدنی های طبیعی ، باستانی ، تاریخی ، زیارتی و تفریحی که به لطف یزدان پاک و همت ایرانمردان همیشه سرفراز در جهان جایگاه بالایی دارد.
بدون شک ایران با قدمی چند هزار ساله دارای آثار تاریخی بسیاری است که امکان معرفی تمامی آن ها وجود ندارد به همین منظور در این مطلب سعی داریم تا برخی برج ها و مناره های تاریخی کشورمان را که کمتر به آن ها پرداخته شده است را معرفی کنیم.
برج ها
1- برج آتشنشانی
بناي برج آتش‌نشاني تبريز از بناهاي قديمي شهر تبريز و اولين برج آتش‌نشاني ايران است. اين برج 10 متر ارتفاع و صد سال قدمت دارد. با توجه به ويژگي‌هاي معماري، قدمت تاريخي و اهميت‌كاركردي در گذشته از سوي سازمان ميراث فرهنگي در فهرست بناهاي تاريخي ايران به ثبت رسيده است.
2- برج کاشمر
اين برج در روستاي علي‌آباد در 42 كيلومتري كاشمر، بر روي قلعه كوشك ساخته شده‌است. شكل مناره شبيه به برج است كه نماي خارجي آن از چهل و هشت ترك آجري تشكيل شده است و دوازده‌قاب آجري مزين به اشكال لوزي نيز دارد. گنبد آجري آن مخروطي شكل و دو پوشه است. ارتفاع گنبد بنا 18 مترو شكل داخلي آن، هشت گوش است. محيط داخلي آن 22 متر و محيط خارجي آن 42 متر است. در بالاي‌گوشواره مقرنس كاري زير گنبد، 24 عدد شيار وجود دارد. اين مناره در حدود قرن هفتم ه . ق ساخته شده است.اين اثر در زمره آثار تاريخي ايران به ثبت رسيده است.
3- برج اخنجان
اين برج در روستاي اخنجان و در 22 كيلومتري شمال مشهد واقع شده است. ميل اخنجان‌به دوره تيموري و قرن نهم هجري قمري مربوط است و برج هشت ضلعي آجري زيبا و گنبد مخروطي ترك‌ترك، معروف به خياري دارد. اين بنا در زمره آثار تاريخي ايران به ثبت رسيده است.
4- برج پیر علمدار
اين برج نزديك مسجد جامع و مدرسه فتحعلي بيگ دامغان قرار دارد. اين مقبره در سال۴۱۷ ه.ق بصورت برح مدور آجري با گنبد مخروطي پيازي ساخته شده است. اين بنا كه ۱۳ متر ارتفاع دارد، به‌دليل كتيبه خط كوفي مشبك بسيار معروف است. ساختمان مذكور مقبره محمد بن ابراهيم، پدر ابوحرب‌بختيار، ممدوح منوچهري دامغاني (شاعر) است.
5- برج چهل دختران
اين برج در خيابان حكيم الهي سمنان قرار دارد. مردم سمنان معتقدند برج مذكور راچهل دختر تارك دنيا، با گل و خشت ساخته‌اند. تاريخ بناي برج به زمان قبل از اسلام مربوط است. اين برج‌هشت ضلعي بين ۱۲-۱۰ متر ارتفاع دارد. ضخامت ديوار تقريباً ۵۰ تا ۶۰ سانتي‌متر است. برج مذكور به دليل توسعه شهري در داخل حياط مدرسه قرار گرفته است.
6- برج طغرل
برج طغرل در ميان محوطه‌اي در شهرري قرار دارد و احتمالاً آرامگاه طغرل اوّل پادشاه سلجوقي‌است. كه اين برج 20 متر بلندي دارد و از نوع برج‌هاي ترك ترك است و در سال 1300 ه . ق تعمير شده و اكثرعناصر و نقش و نگار و كتيبه آن از بين رفته است. لوح سنگ مرمر به نشانه مرمت بنا به ديواره آن نصب شده‌است.
7- برج علاءالدین
اين برج با 17 متر ارتفاع در شمال مسجد جامع ورامين قراردارد و در سال 680 ه.ق ساخته شده است. سبك ساختمان برج،تركيبي از معماري‌مغولي و دوره آق‌قويونلو و قره‌قويونلو است.
منارها
1- مناره خسروگرد
اين مناره از آثار قرن ششم هجري است، و حدود 38 متر بلندي دارد. در بدنه آجري آن‌دو رشته كتيبه كوفي و تزئينات لوزي تعبيه شده‌اند. تاريخ كتيبه اين مناره سال 505 ه . ق است و در 10كيلومتري غرب سبزوار واقع شده است. اين بنا در شمار آثار تاريخي ايران به ثبت رسيده است.
2 -مناره شمس تبریزی
اين مناره در ميان باغ مشجري در جوار عمارت مسكوني شمس الملوك دنبلي درشمال شرقي شهر خوي و در محله‌اي به همين نام قرار دارد. مناره يادبود كسي است كه گويا توانسته بود در يك‌روز به تعداد شاخ‌هاي سطح خارجي مناره قوچ كوهي شكار كند. برخي از مورخين معتقدند كه اين مناره را اميرشمس الملوك دنبلي يكي از مشاهير سلسله دنبلي ساخته است. برخي ديگر آنرا كاخ زمستاني شاه اسماعيل‌صفوي مي‌دانند و اعتقاد دارند كه تزئينات مناره حاصل شكار يك روز شاه اسماعيل است
3- مناره گسگر
اين مناره در بخش مركزي شهرستان صومعه‌سرا واقع شده و يادآور مناره‌هاي عظيم‌دوره سلجوقي است. ارتفاع مناره ۲۹ متر و شكل آن مخروطي است. بخش بالايي مناره فرو ريخته و كتيبه‌اي‌دال بر تاريخ بنا و باني آن را ندارد. در قسمت فوقاني مناره دو نوار آجركاري آن را زينت داده است.
منبع: وبسایت مشرق
کوچه پس کوچه پیوندها
کلیک کنید:
نظرت را بنویس
