دکتر سید محمد علوی مقدم استاد برجسته وچهره ماندگار زبان وادبیات فارسی ایران
دكتر سیدمحمد علوي‌مقدم، از استادان برجسته دانشكده ادبيات فارسي دانشگاه فردوسي مشهد و داراي دكتراي زبان و ادبيات فارسي است. وي در 29آبان سال 1311شمسي در خانواده سيد محمدعلي¬بن حاج میرزامحمد علوي¬ ششتمدی، در سبزوار ديده به جهان گشود. جدش حاج میرزامحمد، از ثقات و سادات باتقوای سبزوار بود.
دکتر علوي‌مقدم تحصيلات ابتدايي خويش را در اين شهر در نزد معلم فرزانه مرحوم حاج شيخ حسن داورزني، در دبستان ملی دانش و با رتبه شاگرد دومی در سطح شهرستان به پايان برد. از دیگر معلمان وی در آن زمان حاج عباسعلی آقابابایی و حاج غلامحسین صدقی و حسین صدقی بودند. همزمان با تحصيلات علوم جديد، در حوزه علميه سبزوار به تحصيل علوم اسلامي مشغول شد و علوم عربيت و ادبيات و معارف اسلامي را فرا گرفت. از جمله استادان ايشان در آن زمان، حاج شیخ محمدحسن شریعتمداری، آیت¬الله حاج شیخ محمدتقی عندلیبی خواستار که در مسجد جامع سبزوار تدریس داشت، حاج شیخ ولی¬الله اسراری که در مدرسه فصیحیه درس می¬داد، حاج سیدفخرالدین افقهی که در مسجد پامنار جلسه درس برپا کرده بود، و حاج شیخ قربانعلی شریعتی مزینانی در حوزه و مرحوم حاج ميرزا اسدالله فاضلي بود كه در مدرسه فخريه تدريس مي‌كردند.
دكتر علوي¬مقدم پس از پايان دوره تحصيلات علوم قديم و جديد، در سال 1331 به شغل شریف معلمی روی آورد و اولین سال تدریس خود را در روستای نامن- در 35 کیلومتری غرب سبزوار- آغاز کرد و سپس به سبزوار منتقل شد و به تدریس در مدارس این شهر پرداخت. در سال 1336 در رشته زبان و ادبيات فارسي در دانشسراي عالي تربيت¬معلم تهران قبول شد و در سال 1339 با فارغ‌التحصيل شدن از اين دانشسرا، سال‌ها در دبيرستان «اسرار» به تدريس ادبيات فارسي پرداخت.
در سال 1340ش، يكي از پنج نفري بود كه در رشته دكتري ادبيات فارسي دانشگاه تهران پذيرفته شد و همزمان با تحصیل خود، از سال 1336 تا سال 1349 به سبزوار می¬آمد و در دبیرستان¬های این شهر تدریس می¬کرد و مدتي رياست دبيرستان «اسرار»- بزرگترین دبیرستان سبزوار در قبل از انقلاب اسلامی- را نیز برعهده داشت.
دکتر علوي¬مقدم پس از كسب درجه دكتري در سال 1349 از دانشگاه تهران، به تحقيق و تدريس پرداخت و براي تدريس ادبيات فارسي، به دانشكده ادبيات و علوم انساني مشهد رفت و بیش از سي و پنج سال است كه با سمت دانشياري و سپس استادی، در آن دانشگاه و همچنین دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت¬معلم سبزوار به تدريس و تحقيق و پژوهش اشتغال دارد.
دكتر علوي¬مقدم در سال‌هاي 1355ش. در دانشگاه¬های مصر و در سال 1366ش. در دانشگاه¬های اسلام‌آباد پاكستان و همچنين از سال 1375 تا 1377ش. به مدت دو سال در دانشگاه¬های سوريه و حلب، زبان و ادبيات فارسي تدريس می¬كرده است.
وي تاکنون، در بیش از 50 کنگره و همایش علمی داخلی و خارجی شرکت جُسته و و بالغ بر 40 سخنراني در محافل علمی و ادبی ارائه کرده و استاد راهنمای بالغ بر 60 رساله دکتری و کارشناسی ارشد بوده است. مدتي نیز سرپرست دوره‌هاي تحصيلات تكميلي دانشكده ادبيات و علوم انساني دانشگاه فردوسي مشهد و نيز عضو شورا و هيئت مميزه آن دانشگاه بوده است.
از دكتر سیدمحمد علوي¬مقدم، آثار ارزشمندي در زمینه علوم قرآن و بلاغت، ادبیات فارسی و اخلاق به چاپ رسيده است. از آن جمله:
1- در قلمرو بلاغت: این اثر در زمينه علم بلاغت، بویژه بلاغت قرآن و معرفی و نقد آثار مهم این علم است که در حقیقت، مجموعه مقالات منتشر شدۀ دکتر علوي¬مقدم تا سال 1372 در نشریات مختلف است. این کتاب در دو جلد، در انتشارات آستان قدس رضوي در سال 1373 چاپ و منتشر شده است.
2- جلوه جمال (نمونه اعلاي بلاغت قرآن)؛ چاپ انتشارات بنیاد قرآن، 1364ش؛
3- بررسی آیات حج در قرآن مجید؛ چاپ انتشارات مشعر؛
4- معانی و بیان؛ با همکاری دکتر رضا اشرف¬زاده، چاپ انتشارات سمت، چاپ دوم، 1376؛
5- بیست مقاله؛ شامل مقالات تفسیری، علوم بلاغی، و ادبیات و فرهنگ و اندیشه، چاپ انتشارات «ابن¬یمین» سبزوار، چاپ اول، 1385؛
6- تطوّر علوم بلاغت؛ (شامل مقدمه المطول با ویرایش و تکمله)، نشر نو، زیر چاپ؛
7- ترجمه «معالم‌البيان»، با همكاري دكتر رضا اشرف‌زاده؛
8- ترجمه «الاشباح»، ابوفاتح بلخي، با همكاري سيدمحمد روحاني؛
9– ترجمه قانونگذاری در اسلام؛ تألیف آیت¬الله مدرسی، انتشارات طهوری تهران؛
10- برگزيده اخلاق ناصري، با همكاري دکتر رضا اشرف‌زاده، چاپ انتشارات توس تهران؛ این کتاب سپس با عنوان «گزیده اخلاق ناصری» در انتشارات پیام نور در سال 1371 تجدید چاپ شد؛
11– ترجمه «المطوّل» (بخش بیان) با مقدمه‌ای در250صفحه در تطور علم بلاغت؛ زیر چاپ؛
12- ترجمه «الاشباه و نظاير فی القرآن¬الکریم» مقاتل¬بن سليمان بلخی (متوفي150هـ..ق) با همكاري سيدمحمد روحاني و بر مبنای نسخه تصحیح دکتر عبدالله شحّاته، كه به همت انتشارات «علمي و فرهنگي» تهران، در سال 1380ش. براي نخستین بار و سپس در سال 1381ش. برای دومين بار به چاپ رسيد؛
13- ترجمه و تصحيح «الفروق فی¬اللغه»، تأليف ابوهلال عسكري، با مقدمه‌اي در 142صفحه، با همكاري دكتر ابراهيم الدسوقي‌شقا كه در سال 1363شمسي در انتشارات آستان قدس رضوي و چاپخانه دانشگاه فردوسي مشهد به چاپ رسيده است؛
14– تصحيح و تعلیق «المستخلص في ترجمان¬القرآن»؛ با همکاری دکتر رضا اشرف¬زاده، چاپ مرکز نشر فرهنگی رجاء تهران؛
همچنين بیش از 110 مقاله تحقيقي به فارسی درباره زبان و ادبيات فارسي و اعجاز و بلاغت قرآن و... در نشريات ايراني، مانند: مجله دانشکده ادبیات مشهد، کیهان فرهنگی، کیهان اندیشه، مشکوۀ، حوزه، اندیشه حوزه، میقات، مجله وحدت اسلامی و نشریات پاکستان و تاجیکستان و چند مقاله به عربي نیز در نشريات كشورهاي عربي، از جمله سوریه، اردن، مغرب، و قاهره به چاپ رسيده است.
در سال 1380 همایش نكوداشتي براي اين استاد فرزانه، در دانشگاه تربيت معلم سبزوار برگزار شد و به همين مناسبت، كتابي با عنوان «کیمای سخن» (شامل مجموعه مقالات همایش) در 513 صفحه منتشر شد. همچنین استاد به پاس بیش از 45 سال خدمات علمی و فرهنگی و تدریس در مراکز آموزش عالی و ترجمه و تألیف و تصحیح آثار متعدد، در سال 1383 به عنوان یکی از «چهره¬های ماندگار» جمهوری اسلامی انتخاب شد و مورد تقدیر قرار گرفت.
دکتر مهیار علوي¬مقدم فرزند این استاد گرانقدر است که به عنوان استادیار و عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری به تدریس و تحقیق و تألیف مشغول است.
دکتر علوی مقدم حاصل همه ی عمر خود را به خرید کتاب اختصاص داده به طوری که برخی از کتاب ها را از کشورهای پاکستان، سوریه، مصرو …تهیه کرده است .دراردیبهشت سا ل ۱۳۸۶ کتاب خانه تخصصی دکتر علوی مقدم با تعداد ۱۶۰۰۰جلد کتاب نفیس وارزشمند با صدورمجوزازاداره کل کتابخانه های عمومی استان به طور رسمی شروع به کار کرد.این کتاب خانه که در ملک شخصی ایشان واقع شده محلی برای پژوهش دانشجویان معلمان واساتید می باشد.
مشخصات کتاب خانه:
سال تاسیس ۱۳۸۶، در یک طبقه به مساحت ۳۴۰متر مربع می باشد.
مخزن کتاب خانه که حدود ۱۸۰۰۰نسخه کتاب در موضوعات گوناگون می باشدو به روش مخزن باز اداره می شود .
تعداد اعضاء کتاب خانه: شامل پانصد عضو فعال و به طور متوسط ماهانه ۱۰۰۰مراجعه کننده
از امتیازات این کتاب خانه بخش مهمی ازپایان نامه هایی است که دکتر علوی مقدم به عنوان استاد راهنما یا مشاور، دانشجویان را همراهی کرده است .
این کتاب خانه شامل منابع مرجع کتابهای کمیاب، بعضا نایاب و نسخ خطی، پایان نامه های دانشگاهی، آثار تحقیقی و تالیفی خود ایشان و سایر کتب مختلف می باشد.
آدرس:خیابان سهراب (سهراب ۵)
نظرت را بنویس
