آشنایی با چرایی و پیشینه آیین سیزده بدر جشن پایان بخش نوروز باستانی
روز را خورشید می سازد،روزگارش را ما
جشن سیزده بدر روز بسیار خجسته و فرخنده ای است. شوربختانه ایرانیان فرزانه چون از این روز آگاهی کمی دارند.آن را نحس میدانند.
در این نوشتار به همگان روشن خواهد شد این روز در نزدایرانیان بسیار گرامی بوده و هست .و تاکنون هیچ دانشمندی از نحسی سیزده یاد نکرده .در آثار الباقیه از ابوریحان بیرونی جدولی است.که روزهای نیک و فرخنده و روزهای نحس نشان داده شده؛ که ازسیزده بدر به نام تیر روز وفرخنده ونیک نام برده شده است.این اعراب جاهلی بوده اند که روزهایی را در ماه مهی(قمری)نحس می دانسته اند.
یاد آوری میشود سیزده بدر را نباید از دیدگاه ماههای قمری و عبری یا یهودی بررسی کرد چون مناسبت های اینگونه ماهها هیچ ارتباطی به ماههای خورشیدی و سیزده بدر ندارند.
پیشینه سیزده بدر و چرایی (فلسفه)سیزده بدر
بر پایه سالنامه باستانی(سالنامه اوستایی)سیزدهم هر ماه را روز تیر یا تیشتر Teshtarیا ایزد( فرشته)باران می نامیده اند.بنا بر اسطوره ها ایزد باران یا تیشتر(اسب سفید)با دیو خشکسالی یا اپوش در جنگ بوده و در پایان پیروزی با ایزد تیر یا باران بوده است.و باران می بارد و چون در نخستین بار سیزده در ماه نخست سال ودر فروردین قرار دارد .ایرانیان باستان در سیزده هر ماهی نیایش می کردند تا باران ببارد .
باید یاد آوری کنم که جشن تیرگان بر پایه سالنامه باستان سیزده تیر و سالنامه خورشیدی امروزه ده تیر برگزار میشود که جشن آبریزگان گویند این جشن فراموش نشده زرتشتیان ایران و سراسر جهان آنرا برگزار می کنند.
پس دگرگونی در آب وهوا در سیزده بدر خود شادمانی و برکت را به همراه دارد.پادشاه جمشید دراین روز در زمینهای سرسبز چادر میزد و بارعام می داد.وچندین سال این کار را انجام داد.کم کم بصورت سنت در آمد. منظور از اینکه سیزده بدر شود یعنی ازسیزده به بعد که باران باریده کشاورزی و دیگر کارها بخوبی آغاز شود.
سیزده بدر جشنواره پایانی برای دوازده روز دید وبازدید وشادمانی است؛در دوره هخامنشیان در روز سیزده دوازده ستون خشت خام در صحن کاخ سلطنتی بر پا می کردند که برروی هر کدامشان حبوبات می کاشته اند که نماد دوازده ماه سال و دوازده روز شادمانی در فروردین بوده.
چرا سبزه را به آبهای روان می سپارند؟
بر اساس اسطوره دیگر الهه آبها یا آناهیتا یا سودابه(ملکه جهان)دلباخته الهه گیاهان(سیاوش) میشود ولی سیاوش رام آناهیتا نمی شود.آناهیتا دستور می دهدکه سیاوش یا الهه گیاهان را کشته و به جهان زیرین (تاریکی)به فرستند.که جهان دچار بی نظمی میشود.الهه آبها دعا می کند که سیاوش زنده شود؛ که آشتی گیاه یا سیاوش با آبها نوید زنده شدن طبیعت را میدهد از روزگاران پیشین مردم بیاد این داستان سبزه یا سیاوش را با آناهیتا (رودها)آشتی میدهند.
چرا در سیزده بدر سبزه گره میزنند،برای بخت گشایی
بنا بر نوشته های پهلوی وهمچنین مروج والذهب مسعود ی-کتاب سنی ملوک الارض والانبیاء حمزه اصفهانی و آثار الباقیه ابوریحان بیرونی آمده است که:مشی و مشیانه(زن و مرد نخستین)از نسل کیومرث در روز سیزده بدر نخستین پیمان زناشویی را بستند و چون شاهدی(گواهی) بر این پیمان نبود دو شاخه مورد(انار یا شمشاد)را به هم گره زدند تا شاهد این پیمان زناشویی باشد.تاج گل بر سر عروس یا دسته گل بر دست عروس یاد آور این روز است.و چون ایرانیان باستان از این راز آگاهی داشتند،در روز سیزده بدر دختران و پسران دم بخت سبزه را گره می زنند برای بستن پیمان زناشویی.
سیزده بدر و جشن نوروز روزهایی هستند که ایرانیان از هر قوم و نژاد و هر دینی که داشته باشند.تحت هر شرایطی آنها برگزار میکنند .
ایرانیان همواره یک پیامی داشتند :
هروزتان نوروز باد نوروز تان پیروزباد
منبع: پارسیان دژ
نظرت را بنویس
