سمیرا واعظی نژاد / مجله اینترنتی اسرارنامه

 

ادبیات شفاهی به سنت‌های شفاهی به جا مانده از گذشته اشاره دارد و گونه ای غنی از ادبیات کهن است و انواعی همچون افسانه، ترانه، ضرب المثل، چیستان، داستان های قومی، تصنیف، لطیفه و ... را دربر می گیرد. 

 

ادبیات شفاهی معمولاً توسط فولکلورشناسان یا دانشمندانی که به مطالعات فرهنگی و ادبیات قومی می‌پردازند همچون زبانشناسان، انسان‌شناسان و حتی جامعه‌شناسان مورد تحقیق و بررسی قرار می‌گیرد.

 

"اَرا کردن" یکی از اصطلاحات رایج در ادبیات شفاهی منطقه ششتمد سبزوار است و به مجموعه فرایند ها و اعمال و فعالیت هایی گفته می شود که با استفاده از عناصر زیبایی شناسانه بومی، رنگ و بویی آیینی به امور و اشیا می بخشد. 

 

آیین هایی همچون ارا کردن که در منطقه ششتمد سبزوار در نزد مردم قابل ارزش است بیشتر به خاطر بعد هنری و زیباشناختی آن است. در آیین ارا کردن، هر آنچه در ارتباط با آن است به بهترین شکل تزئین و آراسته می شود و مردم منطقه در این موقعیت ها از اصطلاح ارا کردن به معنی زینت دادن و آرایش کردن استفاده می کنند.

 

ابراهیم فیاض و موسی الرضا غربی در مقاله  خود با عنوان آیین ارا کردن در ششتمد سبزوار به بررسی کاربرد این اصطلاح محلی و مردمی در چهار آیین نخل، عَلَم ، اسب چوبی و اسب هیزمی می پردازند. 

 

دو آیین مورد بررسی یعنی نخل و عَلَم در حوزه سوگ و دو آیین اسب چوبی و اسب هیزمی در حوزه سرور هستند که وجه اشتراک همه آن ها کنش مورد بررسی یعنی ارا کردن می باشد.

 

پرسشی که آن ها به دنبال پاسخ گویی به آن هستند این است که چرا کنشی خاص ( اَرا کردن)، تبدیل به آیین می شود؟

 

آن ها در پژوهش خود به این نتیجه رسیده اند که هر یک از آیین های مورد بررسی شان یعنی آیین نخل، علم، اسب چوبی و اسب هیزمی بر معنی و مفاهیم فرهنگی و اجتماعی خاصی دلالت می کنند، لذا برای برجسته سازی این مفاهیم از کنش ارا کردن که شامل اعمال هنری و زیبایی شناسانه است، استفاده می شود.این برجسته سازی با گذار از ساحت زندگی روزمره به حیات اجتماعی، آیینی و نمادین جامعه همراه است، بنابراین می توان ارا کردن را اصطلاحی هنری و آیینی دانست.

 

به منظور مطالعه متن کامل این مقاله به  پیوند زیر مراجعه نمایید:

 

آیین اراکردن در ششتمد سبزوار