ناحیه سبزواربزرگ و یا به عبارتی منطقه بیهق، هرچند در حاشیه کویرمرکزی ایران قرار گرفته و از لحاظ شرایط آب و هوایی، وضعیتی خشک و کم محصول دارد، اما از لحاظ مشاهیر برجسته و بزرگان بی بدیلی که به آسمان علم، فرهنگ ،  ادب و هنر ایران زمین، تقدیم کرده است، بی شک یکی از زرخیزترین نواحی کشورمان است.

به گزارش مجله اینترنتی اسرارنامه، از شمال به جنوب، از غرب به شرق و از هر زاویه ای که به منطقه سبزواربزرگ نگاه کنیم، بی شک ده ها و صدها مرد و زن بزرگ را می بینیم که در طول تاریخ دیرینه این سرزمین، منشأ خدمات ارزشمندی به نسل های بعد از خود بوده اند.

یکی از این مشاهیر بی بدیل، ابوالحسن زید بیهقی، معروف به ابن فندق و فرید خراسان است که از ادبا، فضلا، ریاضی دانان و مورخان و جغرافی دانان بزرگ قرن ششم هجری بوده است.

ابوالحسن زید بیهقی که اصالتاً از اهالی بخش ششتمد سبزوار است، هرچه قدر در تاریخ علم و ادب ایران شخصیت برجسته ای باشد، برای سبزواری ها اهمیت و احترامی دو چندان و حتی سه چندان دارد.

زیرا علاوه بر اینکه دانشمندی سبزواری است که باعث افتخار مردم این ناحیه است، با تألیف کتاب معتبر و ارزشمند خود با عنوان تاریخ بیهق که هم به تاریخ و هم به جغرافیای غرب خراسان پرداخته است، یکی از معتبرترین اسناد تاریخی را برای شناخت وضعیت کهن شهر سبزوار و نواحی اطراف در حدود 800سال قبل برجای گذاشته که کتاب ارزشمند او امروز بسیار مورد استفاده پژوهشگران تاریخ و جغرافیای خراسان و به ویژه سبزوارپژوهان قرار می گیرد.

البته متأسفانه نام و شخصیت ارزنده ابوالحسن زید بیهقی و اثر ارزشمندش تاریخ بیهق، کمی تحت الشعاع نام ابوالفضل بیهقی صاحب کتاب گرانسنگ تاریخ بیهقی قرار گرفته و از آن همه توجهی که به ابوالفضل بیهقی می شود، کمتر نصیب ابوالحسن زید بیهقی شده است.

با این حال  خوشبختانه مردم قدرشناس شهر ششتمد، با ساختن بنای یادبودی بر روی آرامگاه این دانشمند و ادیب و مورخ برجسته همشهری خود، تلاش کرده اند یاد و خاطره اش را زنده نگاه دارند و امروز هم وبسایت آوای دیار فرید، پایگاه جامع خبری ششتمد مطلبی را به مناسبت 27 شعبان سالروز ولادت این شخصیت برجسته منتشر کرده است که هم اکنون متن کامل آن مطلب در بخش حوض هشت پایه اسرارنامه منتشر شده است.

شما گرامیان می توانید برای آشنایی بیشتر با شخصیت و آثار ابوالحسن زید بیهقی روی پیوند زیر کلیک کنید:

فرید خراسان، مولف کتاب تاریخ بیهق، ریاضی دان و ادیب دانشمند قرن 6 هجری