قابل توجه مسئولان فرهنگی سبزوار به ویژه محبوبه طبسی سرپرست اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، مهدی مقصودی رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر، زیبا باغانی مسئول اداره کتابخانه های عمومی شهرستان ، محمد اختریان رئیس اداره فرهنگی شهرداری و ... آیا سبزوار هم به عنوان دانشگاهی ترین شهر خراسان پس از مشهد مقدس و نیز شهری که همواره از پیشروان مسائل فرهنگی در شرق ایران بوده است، طرحی برای پایتختی کتاب ایران دارد؟

مراسم شهر برگزیده به عنوان پایتخت کتاب ایران هفته اول اسفند ماه امسال در تهران برگزار خواهد شد و شهر منتخب به عنوان نامزد ایران برای انتخاب پایتخت جهانی کتاب معرفی می شود.

به گفته مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دستورالعمل اجرایی و طرح انتخاب پایتخت کتاب ایران از سوی معاونت امور فرهنگی این وزارتخانه تدوین و به همه شهرهای ایران ارسال شده است.

بر اساس این طرح اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی هر شهر باید با تشکیل شورای برنامه ریزی نسبت به تدوین و تنظیم برنامه های سالانه در زمینه ترویج کتابخوانی اقدام و طرح های مربوطه و اقدامات صورت گرفته را جهت شرکت در طرح انتخاب پایتخت کتاب ایران به دبیرخانه مرکزی طرح انتخاب پایتخت کتاب ایران ارسال کنند.با وجود این در حالی که کمتر از دو ماه به برگزاری این مراسم و انتخاب پایتخت ایران فرصت باقی مانده است، هنوز اختلاف نظرها درباره چگونگی انتخاب این شهر ادامه دارد.

* کدام شهرها نامزد شده اند

محمد سلگی دبیر طرح انتخاب پایتخت کتاب ایران گفته است: طبق بررسی هایی که انجام شده، تا پایان آذرماه 30 استان کشور، ستاد انتخاب شهر نمونه خود را در حوزه کتاب، تشکیل داده اند و تا این لحظه هم طرح های حدود 20 شهر به دبیرخانه رسیده و آنگونه که مطلع هستیم، در تعداد دیگری از شهرها هم ستاد، تشکیل شده و طرح هایشان در حال نهایی شدن برای ارسال است.

از جمله شهرهایی که سُلگی از دریافت طرح های آنها خبر داد، می توان به بوشهر، گنبد کاووس و نیشابور اشاره کرد و با بیان اینکه شهرهای دیگری هم مانند کاشان و مراغه برای شرکت در این فراخوان اعلام آمادگی کرده اند، یادآور شد: قطعاً تعداد شهرها زیاد است اما تعداد شهرهایی که به طور فعال می خواهند وارد این عرصه شوند، محدودتر است. تعدادی از شهرها هم پرسش هایی دارند که با ما در حال مذاکره هستند و ما هم در حال پاسخ دادن به سوال های آنها هستیم.

* جای خالی کلان شهرها و شهرهای بزرگ در طرح پایتخت کتاب

وی افزود: ستادهای مربوطه در شهرهای بزرگ کشور هم مانند تهران، قم، مشهد، تبریز و اصفهان هم فعال هستند ولی هنوز طرح هایشان به دبیرخانه نیامده است. روال کار هم در استان ها و شهرها به این شکل است که یک ستاد به همین منظور مرکب از مسئولانی از جمله شهردار، رئیس ارشاد و مسئولان تشکل های غیردولتی تشکیل می شود و تعدادی از طرح هایی را که در حال اجرا است یا می خواهد اجرا شود، برای ما ارسال می کنند.

این در حالی است که در سال های 2006 و 2011 نیز دو بار نام تهران به عنوان پایتخت کتاب ایران به یونسکو معرفی شده است اما نماینده ایران در هیچ یک از این دو مرحله توفیق به دست نیاورده است.دبیر طرح انتخاب پایتخت کتاب ایران با بیان اینکه هدف اصلی این طرح رونق بخشیدن به کتابخوانی در داخل کشور و ایجاد انگیزه مطالعه بین شهروندان است، اضافه کرد: این طرح البته نیم نگاهی هم به طرح انتخاب پایتخت جهانی کتاب دارد.

* شهرهای کوچک ایده های خلاقانه تری دارند

مدیرکل امور فرهنگی نهاد کتابخانه های عمومی کشور نیز درباره این طرح گفت: اغلب دیده شده شهرهای کوچک طرح های خلاقانه ای دارند و در تدوین و ارسال این طرح ها سریع تر عمل می کنند.ابوالقاسم مقیمی عراقی با اشاره به پیشینه بین المللی و ملی این طرح گفت: پیشینه بین المللی طرح پایتخت کتاب در کشورمان به سال های گذشته برمی گردد و اگرچه در آن سال ها توانستیم تا مرحله ای پیش برویم، اما درنهایت نتوانستیم تهران را به عنوان پایتخت کتاب جهان به ثبت برسانیم.

پیشینه داخلی آن هم طرحی است که نهاد کتابخانه ها و شورای فرهنگ عمومی در نهضت مطالعه مفید و با عنوان شهر کتاب به راه انداختند و هدف آن هم توسعه کتاب و کتابخوانی در شهرهای کوچک و رشد و توسعه در صنعت نشر بوده است.

وی به جریان انداختن دوباره این حرکت را با اجرای طرح پایتخت کتاب ایران ازسوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اتفاق خوبی دانست و درخصوص مزایای این طرح گفت: یکی از مهمترین ویژگی های طرح انتخاب پایتخت کتاب ایران این است که شهرهای کوچکی هم که توان مالی، اجرایی و زیرساختی لازم را ندارند؛ می توانند در رقابت با شهرهای بزرگ شرکت کنند چراکه ملاک اصلی ما طرح های خلاقانه و ابتکاری برای ترویج کتاب و کتابخوانی است و نه لزوما گستردگی طرح ها.

وی متناسب بودن طرح ها با نیازهای محلی و ارزش های ملی هر منطقه را از دیگر ویژگی های این طرح برشمرد و افزود: با اجرای این طرح بسیاری از مناطقی که از فرهنگ های بومی برخوردارند، می توانند طرح های متفاوتی عرضه کنند که براساس مدل زندگی آنها شکل گرفته باشد که این موضوع به تقویت خرده فرهنگ ها نیز کمک می کند.

*نماینده مجلس: پایتخت کتاب فصلی باشد

در حالی ماجرای ا نتخاب پایتخت کتاب از قول دبیر این طرح نیم نگاهی به انتخاب پایتخت جهانی هم دارد که یک نماینده مجلس پیشنهاد داده تا پایتخت کتاب در ایران به صورت فصلی انتخاب شود.

ابوذر ندیمی عضو هیات رئیسه فراکسیون هنر و رسانه مجلس شورای اسلامی با تایید رویکرد انتخاب پایتخت کتاب، گفت:انتخاب پایتخت ایران اگر فصلی باشد، می تواند در افزایش جایگاه کتاب در بین مردم گام موفقی برداشت.وی با تاکید بر اینکه باید حکومت، رسانه ها،قوای سه گانه، ارگان ها، سازمان ها، مساجد و همه دستگاه های اجرایی فرهنگ کتاب و کتابخوانی به صورت ها و روش های گوناگون تقویت کنند، عنوان کرد: عدم مطالعه کتاب و عدم ارتباط با کتاب باعث ضررهای زیادی از جهت فقر اطلاعات جدید شده و آسیب زیادی به جامعه می زند.

این نماینده گفت: برای انتخاب پایتخت کتاب ایران، دلایل زیادی را می توان احصا و در نظر گرفت به طور مثال میزان تولید کتاب، تعداد نویسندگانی که در استان وجود دارد و میزان خواندن کتاب می تواند معیارهای مناسبی برای انتخاب پایتخت کتاب ایران باشند البته همه این معیارها باید با در نظر گرفتن جمعیت مورد بررسی قرار گیرد تا حق استان کم جمعیت در این زمینه ضایع نشود.

ندیمی همچنین ادامه داد: معیار دیگری که می تواند در انتخاب پایتخت کتاب موثر باشد، رصد تاثیرگذاری کتاب خواندن مردم استان درزندگی روزمره آن ها است چرا که کتاب و مطالعه باید تاثیراتی بر روابط اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و نو آوری داشته باشد.

وی همچنین افزود: البته انتخاب پایتخت کتاب نباید به صورت دائمی باشد بلکه باید برنامه انتخاب پایتخت کتاب ایران، مداوم و جریان سازی شده باشد و اگر انتخاب پایتخت کتاب، دوره ای یا فصلی باشد، مردم به بهانه انتخاب شدن در هر دوره انگیزه کتاب خوانی پیدا می کنند.به اعتقاد این نماینده درانتخاب پایتخت کتاب ایران باید دوره ای عمل کرد چرا که انتخاب این مسئله می تواند موجبات تشویق 31 استان را در هر دوره فراهم کرده و به مرور زمان فرهنگ کتاب خوانی گسترش یابد.

* رقابت های داغ در فصل سرد

با توجه به استقبال ستاد انتخاب پایتخت کتاب ایران از حضور و نامزدی شهرهای کوچک، بسیاری از شهرها با تهیه طرح های متعددی در صدد ربودن گوی رقابت از رقبای بزرگشان هستند.این امر موجب شده تا برخی از کلان شهرها نیز فعالیت های خود را در این باره بیشتر کنند.

به هر روی قابل پیش بینی است که در روزهای آینده برگزاری نمایشگاه‎های استانی کتاب بیش از گذشته محتمل است و بعید نیست که برگزاری نمایشگاه های کتاب در شیراز و ایلام و خوزستان که ظرف یک ماه گذشته انجام شده است در همین راستا بوده باشد. باید منتظر ماند و دید که آیا مسئولان و داوران انتخاب این پایتخت دوباره تهران شکست خورده را به یونسکو معرفی خواهد کرد یا طرح های خلاقانه شهرهای کوچک را.

منبع: خبرگزاری ایرنا

کوچه پس کوچه پیوندها

کلیک کنید:

آیا سبزوار کاندیدای پایتخت کتاب ایران است؟