به همت انجمن اسلامی معلمان سبزوار؛ نشست علمی با حضور دکتر مرتضی بینش تحت عنوان "نقش برنامه ی درسی زیست شده در آموزش" در محل پژوهش سرای دانش آموزی اسرار برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی انجمن اسلامی معلمان سبزوار؛ پس از قرائت قرآن، مسؤول انجمن اسلامی معلمان  سبزوار ضمن خیر مقدم  به حضار، با سخنانی از معلم شهید دکتر علی شریعتی ایام شهادت سرور و سالار شهیدان را گرامی داشت.

سید محمد ابتکار گفت: به قول معلم شهید دکتر علی شریعتی؛ هر انقلابی دو چهره دارد: خون و پیام و هر کسی می داند مسؤولیت شیعه بودن یعنی چه؟ مسؤولیت آزاده انسان بودن یعنی چه؟ باید بداند که نبرد همیشه ی تاریخ و همیشه ی زمان وهمه جای زمین که همه ی صحنه ها کربلاست و همه ی ماه ها محرم و همه ی روزها عاشورا، و باید انتخاب کند یا خون را یا پیام را، یا حسین بودن را یا زینب بودن را.

 

معاون مدیر کل و مدیر آموزش و پرورش سبزوار در این نشست علمی گفت: با وجود این که اخیراً جمعیت دانش آموزی کشور حدود 6میلیون نفر کاهش یافته و امکانات آموزشی نیز حدود یک و نیم برابر شده و دانش معلمان هم به طور جدی افزایش یافته است و ما از نظر نسبت تعداد دانش آموز به معلم در مقایسه با استانداردهای جهانی وضع بهتری داریم، ولی کیفیت؛ در سیستم آموزشی ما همچنان در سطح پایینی باقی مانده است.

مرتضی بینش با بیان این مطلب افزود: نظام آموزشی کشورمان نیاز به تغییرات اساسی دارد و همزمان باید چندین تغییر صورت بگیرد که یکی از این تغییرات برنامه ریزی درسی است.

وی خاطر نشان کرد: برنامه ی درسی در یک برداشت؛ عبارت است از تمام تجربیاتی که دانش آموزان به کمک مدرسه و معلم آن ها را تجربه می کنند. برنامه ی درسی شامل: فضای آموزشی، معلم، توان معلم، روش تدریس معلم، محتوای درسی و سایر ابزارها برای کمک به امر تدریس می شود.

وی انواع مختلف برنامه ی درسی را برنامه ی درسی تجویز شده(قصد شده)، برنامه ی درسی اجرا شده، برنامه ی درسی پنهان، برنامه ی درسی پوچ شده و برنامه ی درسی زیست شده(تجربه شده) عنوان کرد و یادآوری نمود: برنامه ی درسی زیست شده(تجربه شده) برنامه ای است که دانش آموزان در کف مدرسه آن را تجربه می کنند و متأسفانه در برنامه ی درسی ما دیده نشده و جایگاهی ندارد.

وی با تأکید این نکته که واژه ی برنامه ی درسی زیست شده از دو ریشه به وجود آمده که یک ریشه ی آن به معنی میدان مسابقه است و معنی دوم آن؛ مسیری است که قرار است دانش آموز آن را طی کند گفت: مباحث امروز ما ناظر به معنای دوم برنامه ی درسی زیست شده یعنی طی طریق شدن است.

وی تصریح کرد: آن چه در مدرسه ها اتفاق می افتد؛ برنامه ی درسی تجویز شده است، یعنی برنامه ی درسی که تنظیم و قصد می شود و به مدرسه ارائه می گردد بدون این که زندگی، نیازها و توانایی های دانش آموزان در نظر گرفته شود و از آن ها می خواهیم آن را اجرا کنند و در این نوع از برنامه؛ معلم نقش یک نصاب را دارد، او همان چیزی را که ما می خواهیم ارایه می دهد بدون توجه به این نکته که در حقیقت اساس تعلیم و تربیت بر عهده ی معلم است.

وی افزود: خلأ برنامه ی درسی امروز مدارس ما این نکته است که بیش از اندازه به برنامه ی درسی آشکار توجه می کنیم، یعنی برنامه ای که در جهت خواست قدرت بیرونی است و صرفاً ابزاری است در خدمت سرمایه، صنعت و تکنولوژی به گونه ای که مکانیک وار فرمول ها را به ذهن بچه ها وارد می کند بدون این که دانش آموزان درک صحیحی از کاربرد آن ها داشته باشند.

وی برنامه ی درسی قصد شده(تنظیم شده) را برنامه ای عنوان کرد که کاربرد محتوا ندارد و به تجربه ی زیستی دانش آموزان نگاهی ندارد وتلاش می کند با یک دیدگاه ابزاری، دانش آموزان را به خدمت قدرت در آورد که به همین دلیل آن را اقتدار قدرت از طریق متن می گویند.

وی یادآوری کرد: برنامه ی درسی زیست شده؛ بینگر این مطلب است آن چه در مدرسه به بچه ها آموزش داده می شود به هستی خود آن ها مربوط نیست بلکه به هستی بیرونی ربط پیدا می کند.

وی معتقد بود: مبانی فلسفی برنامه ی درسی زیست شده را می توان در دیدگاه های "ادموند هوسرل" و "مارتین هایدگر" جست و جو کرد. از نظر آن ها؛ تأکید بر تجربه ی زیسته بیانگر آن است که شناخت آدمی را باید در بستر ارتباط زنده اش با محیط درک کرد.
 

وی با بیان این که مبانی تربیتی برنامه ی درسی زیست شده به "جان دیویی" برمی گردد افزود: رویکردی که بعدها به نهضت کودک محوری معروف شد و اندیشمندان نومفهوم گرای برنامه ی درسی چون: "ایلیچ" ، "فریره" ، "هیوبنر" ، "پاینار" ، "اپل" ، "نودینگز" ، "گرامت" و "میشل فوکو" به طور جدی بر نظام های مدرسه ای و برنامه های قصد شده می تازند و معتقدند نظام های مدرسه ای نتوانسته نقش اصلی خود را به نحو مطلوب ایفا کند

وی گفت: تحقیقات متعددی نشان می دهد که مدرسه به لحاظ فضای فیزیکی، فضای روانی و فضای ارتباطی می تواند به طور جدی بر شخصیت، رفتار، منش و تفکر دانش آموزان اثر بگذارد.

بنا بر این گزارش؛ در ادامه ی این نشست علمی، دکتر مرتضی بینش با ذکر نظرات اندیشمندان مختلف، به ارایه ی نتایج تحقیقات تخصصی و کاربردی خود در مدارس سبزوار پرداخت که با تشویق حضار مواجه شد.

منبع: وبسایت انجمن اسلامی معلمان سبزوار