تاغزارهای سبزوار و تجربه تلخ نابودی یک ثروت ملی
سبزوار معمولا در اظهارات مسئولان به عنوان یکی از قطب های پرورش دام سبک و سنگین در خراسان رضوی معرفی می شود.
به گزارش مجله اینترنتی اسرارنامه البته پرورش دام سبک به موضوع یادداشت پیش رو چندان ارتباطی پیدا نمی کند، اما میزان بالای پرورش دام سنگین در سبزوار هرچند در نگاه اول یک مزیت اقتصادی به نظر می رسد، اما در حقیقت، به واسطه آثار نامطلوبی که بر طبیعت شهرستان باقی می گذارد یک پدیده نامطلوب است که لازم است مسئولان مربوطه در اداره جهاد کشاورزی و دیگر نهادهای مرتبط برای کاهش آن تلاش کنند.
البته دامداری شغل رایج و سنتی بسیاری از روستاییان کشور از جمله شهرستان سبزوار است که معیشتشان از این محل تأمین می شود، نمی توان ناگهان و بدون برنامه ریزی صحیح برای کاهش آن اقدام کرد اما حداقل می توان به تدریج این فرهنگ و سواد اجتماعی را ایجاد کرد که در شهرستانی با اقلیم کویری و نیمه بیابانی نظیر سبزوار داشتن آمار بالای پرورش دام سنگین نه تنها امتیازی نیست بلکه ضربه های مهلکی است که از چرای بی رویه دام بر پیکر طبیعت وارد می آید و آسیب های آن تنها به از بین رفتن زیبایی های طبیعت محدود نمی شود بلکه در طولانی مدت از محل تشدید سرعت فرسایش خاک و پدید آمدن طوفان های سهمگین شن می تواند مانند نواحی جنوب شرق کشور (زابل و زهدان) زندگی مردم شهرها و روستاهای منطقه را مختل کنند.
البته مردمان سبزوار در دهه های 40، 30 قرن حاضر و قبل از کاشته شدن و رشد جنگل های تاغ تا حدی این طوفان های سهمگین را تجربه کرده و از حرکت ریزگردها آسیب دیده اند (منبع) و به خصوص بزرگترها به خوبی آگاهند که در صورت ادامه روند تخریب جنگل های تاغ چه روزگار سختی در انتظار منطقه خواهد بود.
بدین ترتیب بسیار ضروری به نظر می رسد که به مرور جامعه از طریق تعریف مشاغل جدید صنعتی، کشاورزی های نوین، تولید صنایع دستی، رونق صنعت گردشگری و ... تمرکز روستاییان را از تولید و پرورش دام سنگین آن هم به شیوه های پرآسیب سنتی به سمت حرفه های مفید دیگری سوق دهد.
البته به جز مسئله چرای بی رویه و غیراصولی دام، معضل دیگری نظیر سودجویی قاچاقچیان چوب و قطع درختچه های تاغ توسط روستائیان یا مردمان شهر برای مصرف معقول و یا نامعقول سوخت و یا استفاده های تفریحی و سراسر نامعقولی نظیر قلیان، عامل منفی دیگری است که تخریب منابع طبیعی را تشدید کرده و بدین ترتیب تاغزارهای سبزوار را با تجربه تلخ نابودی یک ثروت عظیم ملی مواجه ساخته است.
در همین راستا تا کنون بارها در رسانه های مختلف خبری خطر تخریب تاغزارهای سبزوار مورد اشاره قرار گرفته است تا شاید از طریق اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به مردم، روند تخریب تاغزارها کاهش یابد.
به طور نمونه:
هشدار برای سبزواری ها، طوفان های سهمگین شن در راه است
کشف 91 فقره تخلف از اراضی تاغزارهای سبزوار
71 هزار هکتار از بیابانهای سبزوار در کانون بحران قرار دارد
اولین جنگل های دست کاشت کشور در سبزوار را از خطر نابودی نجات دهیم
کاهش پوشش تاغزارها؛ چراغ سبز حرکت شن های روان در سبزوار
یکی از جدیدترین این هشدارها مربوط خبرگزاری ایسنا است که به تازگی طی انتشار گزارشی به این موضوع پرداخته است:
تاغزارهای سبزوار در حال تخریب هستند
رئیس اداره منابع طبیعی سبزوار گفت: یکی از مشکلات اداره منابع طبیعی سبزوار تخریب مراتع و از بین رفتن تاغزارهای این شهرستان است.
قاسم آخوندی در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)-منطقه خراسان با بیان اینکه 308 هزار راس دام موجود در شهرستان یکی از بزرگترین معضلات مراتع شهرستان سبزوار است، گفت: دامی که باید وارد مراتع سطح شهرستان شود 160 هزار راس میباشد که متاسفانه حدود 2 برابر این تعداد دام از مراتع استفاده میکنند.
وی خشکسالی را دومین عامل تخریب مرتع در سبزوار دانست و افزود: استفاده از روش شخم زدن شیاری یکی دیگر از علت های تخریب مرتع در این شهرستان می باشد.
رئیس اداره منابع طبیعی سبزوار با بیان اینکه برای جلوگیری از تخریب مرتع در شهرستان باید یک فکر اساسی شود، اظهار داشت: هدف اداره منابع طبیعی از نگهداری مراتع در اصل حفظ آب و خاک است و هدف تامین علوفه دام نیست.
وی با تاکید براینکه مرتع هیچگاه نباید خالی از بوته شود، ادامه داد: از بین رفتن بوته در مرتع و به دنبال آن بارندگی باعث شسته شدن خاک که سرمایه ای بزرگ و با ارزش است می شود و از دسترس خارج خواهد کرد.
آخوندی با ابراز تاسف بخاطر از بین رفتن حدود 50 هزار هکتار از تاق زارهای شهرستان سبزوار؛ خاطرنشان کرد: در سنوات اخیر استفاده از ماشین آلات و ادوات کشاورزی و نا آگاهی افراد تنگدست در قطع درختچه های تاق باعث از بین رفتن بخش اعظمی از این درختچه در شهرستان سبزوار شده است.
وی با بیان اینکه این درختچهها در تثبیت ماسههای روان نقش بسزایی دارند؛ یادآور شد: از بین رفتن تاق زار ها خسارت های زیادی برای زراعت شهرستان به دنبال خواهد داشت.
رئیس اداره منابع طبیعی سبزوار کمبود نیروی حفاظتی منابع طبیعی در چند سال اخیر به علت کمبود اعتبارات از جمله علل اصلی نابودی تاغزارها بیان و اضافه کرد: طبق استاندارد جهانی برای هر 10 هزار هکتار یک نیروی حفاظتی تعیین میشود ولی در شهرستان سبزوار هر 200 هزار هکتار توسط یک نیروی حفاظتی، حفاظت میشود.
آخوندی تخلفات 6 ماهه ابتدایی سال را 119 مورد تخریب مراتع و قطع درختچه در 141 هکتار اعلام و تصریح کرد: جریمهای که برای مجموع متخلفان در 6 ماهه ابتدایی سال اعلام شده است مبلغی حدود 14 میلیون تومان میباشد.
منبع: خبرگزاری ایسنا
رنج تاغزار/ گزارش تصویری از روند تخریب تاغزارهای سبزوار
کوچه پس کوچه پیوندها
کلیک کنید: