دیدگاه بزرگان فرهنگ و ادبیات ایران درباره ابوالفضل بیهقی پدر نثر فارسی

امروز اول آبان روز بزرگداشت خواجه ابوالفضل بیهقی ادیب و مورخ برجسته سبزواری و از مشاهیر به نام خراسان و ایران است که به حق می توان وی را پدر نثر فارسی دانست.

به گزارش مجله اینترنتی اسرارنامه، پدیدآورنده کتاب با عظمت تاریخ بیهقی هرچند مانند بسیاری دیگر از مشاهیر کشورمان، در سال و قرن های اخیر مورد غفلت قرار گرفته و چندان که باید و شاید کاری اساسی برای شناخت جنبه های ارزشمند اثر باقی مانده از او صورت نگرفته است، اما همواره مورد احترام و تجلیل از سوی بزرگان فرهنگی ایران و کارشناسان و دوستداران عرصه ادبیات فارسی قرار داشته است.

غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی که امروز برای شرکت در همایش بزرگداشت بیهقی به سبزوار سفر می کند، چندی پیش در سال 86 هنگامی که رئیس مجلس شورای اسلامی بود در پیامی برای همایش بزرگداشت بیهقی در دانشگاه حکیم سبزواری (تربیت معلم سبزوار) چنین نوشته است:
تاريخ گرانسنگ بيهقي نه تنها يك سند تاريخي معتبر، كه يك نمونه درخشان نثر فصيح، پخته و سخته فارسي است.
جاي افسوس است كه تنها بخش اندكي از تاريخ مفصلي كه خواجه ابوالفضل بيهقي تأليف كرده بود، به جا مانده؛ اما همين مجلد بازمانده، ذخيره اي ارزنده و آموزنده است.

 بيهقي دبيري است كه نويسندگان و اديبان بايد از وي شيوه درست نويسي و زيبانويسي، و تاريخ نگاران از وي، دقت، عدل، انصاف، شجاعت و صداقت را بياموزند.

 اگر از همه كتاب بيهقي تنها «قصه بر دار كردن حسنك وزير» بر جا مانده بود، همين مختصر مي توانست گواه صحت اين مدعا باشد كه وي سرآمد اديبان مورخ و مورخان اديب در سراسر دوره اسلامي ايران است.
   خواجه ابوالفضل بيهقي كه دانشگاه تربيت معلم سبزوار به بزرگداشت وي همت گماشته است، يكي از بزرگ ترين نويسندگان و مورخان كشور و يكي از فرزندان افتخارآفرين ايران زمين، بيهق و سبزوار است.
 اينجانب كه از ديرباز توفيق آشنايي با تاريخ بيهقي و بخت برخورداري از سخن شيرين و حكمت آميز و حقايق تلخ و عبرت آموز اين كتاب يگانه را داشته ام، اهتمام دانشگاه تربيت معلم سبزوار را در بزرگداشت اين شخصيت بزرگ و معرفي وي را به نسل جوان كشور، اقدامي ستودني مي دانم و از همه كساني كه در برپايي اين همايش سهيم و مؤثر بوده اند، قدرداني مي كنم

منبع: روزنامه ایران

 

دکتر محمد ابراهیم باستانی پاریزی مورخ ، پژوهشگر ، استاد دانشگاه و نویسنده بزرگ وسرشناس معاصر ایران مدت ها قبل زنگ خطری را درمورد غفلت از ابوالفضل بیهقی به صدا در آورده است. این مطلب را مرحوم استاد محمود بیهقی در کتاب ارزشمند خود با نام سبزوار شهر دانشوران بیدار مورد اشاره قرار داده است .
محمود بیهقی در این بخش از کتاب خود با استفاده از منابع معتبر تاریخی ، ابتدا به محل زندگی ابوالفضل بیهقی دراواخر عمر و محل احتمالی دفن وی در شهرهای غزنین یا هرات افغانستان یا شهر سبزوار در ایران اشاره می کند و در پایان توصیه دکتر باستانی پاریزی را یادآور می شود که گفته است : «اینک تکرار می کنم که تا قوم و خویش های او ، در ماوراء اَترَک پیدا نشده اند و مزاری در ماوراء خواف و عشق آباد برایش درست نشده و ... قبر واقعی او را پیدا و یا بنای یادبودی ، برای او در بیهق برپا کنند و یادی از  این مورخ بزرگ بنمایند.»(منبع:سبزوار شهر دانشوران بیدار ، مولف محمود بیهقی ، انتشارات دامینه ، 1379 ، چاپ سوم ، صفحه 11)
منبع: مجله اینترنتی اسرارنامه
 

دکتر سید محمد علوی مقدم استاد برجسته ادبیات فارسی و چهره ماندگار کشور درباره اهمیت کتاب تاریخ بیهقی می گوید:
بسياري از نويسندگان پس از تاريخ بيهقي تحت تأثير اين كتاب قرار گرفتند. از نويسندگان و شاعران معاصر، احمد شاملو در شعرش و محمود دولت آبادي در رمان هاي خود تحت تأثير نثر تاريخ بيهقي هستند و درواقع نويسندگان و شعراي بسياري به لحاظ محتوايي و نيز از منظر عمق نگاه و ژرفاي بينش، بسيار تحت تأثير بيهقي قرار گرفته اند.

منبع: روزنامه ایران

 

 

 دکتر محمدجعفر یاحقی از اساتید برجسته ادبیات فارسی در کشور نیز می گوید:
تاريخ بيهقي بر تارك نثر فارسي قرار دارد.  تاريخ بيهقي يكي از بنيان هاي زبان فارسي است كه تاكنون كم تر به آن پرداخته شده است.  عضو هيأت امناي انجمن ترويج زبان و ادب فارسي با اشاره به اول آبان ماه، «روز ملي بيهقي» اظهار داشت: اميدوارم اين روز سرآغازي باشد بر اين كه هر سال بتوان به اين بهانه به «تاريخ بيهقي» پرداخت و ناگفته هايي را درباره اين كتاب مطرح كرد.

منبع: روزنامه ایران

 

محمود دولت آبادی آقای رمان ایران و از نام آورترین نویسندگان ایران در قرن معاصر:  بیهقی آدم درستی است و نسبت به آنچه می‎نویسد، منصف است و نسبت به کاری که انجام می‎دهد، عمیقا احساس مسئولیت می‎کند. اصل موضوع در چگونه آدم بودن نویسنده است. بیهقی در کلامش هیچ صنعتی نیاورده و کلام او به معنی نخواستن زبان دیگر از دل جامعه‌ی ایران است، او می‌گوید من می‌خواهم زبان خودم را داشته باشم و بیهقی نتیجه‎ی چنین نخواستنی است.

در سعدی بیش از هر چیز صنعت نوشتن غلبه دارد؛ اما در کلام بیهقی، صداقت نوشتن غالب است. من به‌عنوان داستان‌پرداز به بیهقی نزدیک شدم، چراکه بیهقی در داستان‌پردازی بسیار آموزنده است. او نویسنده است و تخیل بیهقی است که امروز بعد از هزار سال می‌شود به او نگاهی ویژه داشت. به این دلیل است که او فقط تاریخ‌نویس نیست و ارکان یک اثر ادبی، مناسبات یک اثر ادبی، شخصیت و چهره و پیوستاری یک اثر ادبی را می‌توان در کتاب او دید.

من از بیهقی آموزه‌ای دارم که شاید به آن اشاره نشده و این آموزه انصاف است. بیهقی انسانی متعادل و منصف است. اگر از سلاطین غزنوی یاد می‌کند و می‌گوید بهشت نصیب آن‌ها باد، از آن روست که باور دارد آنچه اهمیت دارد، این است که این باور با تملق‌گویی، چاپلوسی و نان کسی را خوردن و سفره‌اش را لگد مال کردن، فرق دارد.

منبع: خبرآنلاین

 

علی‌اصغر محمدخانی: معاون فرهنگی شهر کتاب درباره‌ کتاب «تاریخ بیهقی» می گوید: همه‌ حکایت‌های بیهقی خوانده نشده است؛ اما زبان و کلام او اثرگذار بوده و در کنار کلیله و دمنه و گلستان سعدی به‌عنوان سه متن فارسی تأثیرگذار از او یاد شده است. تأثیر بیهقی بر واژگان را می‌توان در فرهنگ‌نامه‌ دهخدا دید. واژه و تعبیرات زیادی در «دهخدا» و «امثال‌الحکم» هست که تنها شاهد مثال این واژگان، تاریخ بیهقی است و ویژگی‌های تاریخ بیهقی بر بسیاری اثر داشته، ویژگی ایجاز و پرهیز از حشو و زواید در شعر شاملو و نثر دولت‌آبادی از بیهقی گرفته شده است.

منبع: خبرآنلاین

 

این مطب در حال تکمیل شدن است ...

 

کوچه پس کوچه پیوندها

کلیک کنید:

زنگ بیهقی در مدارس سبزوار نواخته شد

نظرت را بنویس
comments

تاج گل فروش

به نام خدا باسلام وادب شهرسبزوار را میتوان شهر شعروادبیات نامید چراکه بزرگانی همچون بیهقی را که جزمفاخرزبان وادبیات فارسی ماست نامیدامیدوارم نام این بزرگان که همچون ستاره ای در آسمان ادبیات میدرخشد همیشه پرفروغ باشد
پربازدیدترین محبوب‌ترین‌ها پرونده ویژه نظرات شما