ضرورت حفاظت از سردر تاریخی حشمتیه سبزوار اولین بیمارستان خراسان به سبک نوین

بیمارستان حشمیته سبزوار اولین بیمارستان مدرن خراسان رضوی است که نزدیک به یک قرن از تأسیس این بیمارستان براساس علم روز پزشکی جهان، در شهر دیرینه های پایدار می گذرد.
به گزارش مجله اینترنتی اسرارنامه ، تا قبل از  حشمتیه سبزوار تعدادی مراکز درمانی در خراسان به خصوص در مشهد وجود داشت که به شکل دارالشفاهای سنتی فعالیت می کردند. اما در سال 1298 بیمارستان حشمتیه سبزوار با همکاری خیران تأسیس شد تا اولین مرکز مدرن بهداشتی و درمانی در این استان پهناور باشد.(منبع)
با وجود این دیرینگی و پیشینه نزدیک به 100 ساله در بیمارستان حشمتیه ، متأسفانه چند سال قبل بنای قدیمی این بیمارستان تخریب شد و به جای آن ساختمان مرتفع دیگری ساختند که قرار است مجددا بیمارستان حشمتیه در آن دایر گردد.
اما بعضی از علاقه مندان به عرصه فرهنگی و تاریخی دیار سربدارن معتقدند که بنای قدیمی بیمارستان حشمتیه می توانست به موزه ای برای تاریخچه بهداشت و درمان در سبزوار یا خراسان تبدیل شود و بنای جدید این بیمارستان در نقطه مناسب تر دیگری از شهر سبزوار احداث گردد تا بعضی معضل های ترافیکی احتمالی را نیز در خیابان های مرکزی این شهر به وجود نیاورد.
با این حال هرچند ساختمان قدیمی بیمارستان حشمتیه دیگر به طور کامل تخریب شده است، اما هنوز یک بخش کوچک از آن خوشبختانه تا کنون حفظ شده و پابرجاست و آن عبارت است از سردر جنوبی بیمارستان حشمتیه که یادگاری از سلیقه و هنر معماران قدیمی دیار سربداران است.
آقای حمید معماری پژوهشگر عرصه فرهنگ  و تاریخ معاصر دیار سربداران  و مولف کتاب ارزشمند "معماری و معماران سبزوار" است و یکی از افرادی است که به موضوع حفظ سردر تاریخی بیمارستان حشمتیه به عنوان تنها بازمانده از بنای قدیمی این بیمارستان تأکید دارد.
وی به تازگی طی ارسال دست نوشته ای برای اسرارنامه ، درباره ساخت بیمارستان حشمتیه و هنرهای به کار رفته در سردر جنوبی آن توضیحاتی را ارائه داده است.


بازمانده

 

حمید معماری:

"سردر  بیمارستان حشمتیه"  یکی از    آثار  ارزشمند  به جای مانده معماری سبزوار  در اوایل دوره پهلوی است.    این  بیمارستان  براساس  سند  وقفنامه   که  رونوشت آن  در فصل اول  و صفحه هفتم از  کتاب "معماری و معماران سبزوار"  موجود   است،  توسط  "هادی خان سالار حشمت"  حاکم   وقت  سبزوار و با مساعدت دکتر قاسم غنی در اواخر دوره قاجار  ساخته شده است.
سالار حشمت اصالتاً اهل  سبزوار نبوده و آنگونه که استاد محمود دولت آبادی در کتاب  "روزگار سپری شده مردمان سالخورده"  بیان می کند  حاکم قائنات بوده  و از آنجا مامور  خدمت  در این  شهر   شده  است  .   
 هادی خان سالار حشمت چنانکه گفته شد با مساعدت   دکتر قاسم غنی   یکی  از  نامداران معاصر سبزوار که در کتاب روزگار سپری شده مردم سالخورده از وی به عنوان "دکتر اغنیا" نام برده شده است، در  سال  1338    قمری  برابر   با    1298   خورشیدی   و  با  همکاری بعضی   از   بزرگان  و  افراد خیر   سبزوار  بیمارستان حشمتیه را در این شهر ساخت    و  از این روی   این بیمارستان به   احترام  وی،  به عنوان حشمتیه نامگذاری می شود   و   بدین سان   اولین  بیمارستان   سبزوار وهمچنین اولین بیمارستان خراسان بزرگ    تاسیس  می گردد.(لازم به ذکر است بیمارستان امام رضا مشهد چند سال بعد ساخته می شود)
 در ساخت  این  بیمارستان  اکثر معماران  و بنایان شهر  شرکت   داشته اند.  
     تنها  اثر  باقیمانده از این بیمارستان، سردر  جنوبی آن  است. این سردر دارای گره چینی  با   آجر رنگی است که یکی از تزئینات  آجری  معماری ایرانی است.
  گره چینی با آجر یکی از شیوه های بسیار ظریف و پرکار آجرکاری است که به کمک قطعه های مختلف آجرهای بریده و تیشه کاری شده و(قالبی) در اندازه های گوناگون انجام می پذیرد.
  
این سردر در خیابان نواب صفوی یا همان خیابان  سینما ( خیابان دکتر غنی)  و در انتهای  کوچه  نواب 4 می باشد.

امید است   دانشگاه علوم پزشکی سبزوار  در حفظ و نگهداری  از  این  اثر  کمال سعی   و  کوشش  خود  را  بعمل آورده  و ارزش   والای    آنرا    پاس   دارند.

پژوهشگر: حمید معماری / ایمیل: hmemari1@gmail.com
 

 

(سردر جنوبی بیمارستان حشمتیه بعد از تخریب بنای بیمارستان و آغاز بازسازی آن)

 

(سردر جنوبی بیمارستان حشمتیه قبل از تخریب بنای بیمارستان و آغاز بازسازی مجدد آن)

 

کوچه پس کوچه پیوندها

کلیک کنید:

ضرورت نگاه ملی مسوولان به قدیمی ترین بیمارستان خراسان در سبزوار

نظرت را بنویس
comments

سبزوار

من وقتی سبزوار عزیزمو بعد از 30سال دیدم گریم گرفت با خودم گفتم کو اون پاریس خراسان ,کجان اون محلهای زیبا , ساختمانی زیبا رو تخریب کردن این شهرداری نفهم , واقعا باید مسولینشو محاکمه کرد...تمامشو ساختمانای بی هویت وزشت جایگزین کردن...حالمو بهم زد....ولی مطمعن باشین سبزوار زیبا رو دوباره میسازیم...و ادمای نفهم سود جوشو راهی دربدر میکنیم.... زنده باد سبزوار عزیز.

تاوپلج

درود و ممنون از دغدغه حفظ میراث فرهنگی توسط شما. نمیدانیم ولی ما هم یک زمانی در قالب تصاویر به سوژه ی درب جنوبی بیمارستان حشمتیه و لزوم حفاظت از آن پرداختیم.
پربازدیدترین محبوب‌ترین‌ها پرونده ویژه نظرات شما