کاروانسرای تاریخی حاج عبدالصانع شهر سبزوار که در میان مردم محلی به واسطه سکونت گروهی از عرب های مهاجر در سال های گذشته ، به کاروانسرای عرب ها شهرت یافته است، پس از تجربه سال ها متروکیت و قرار گرفتن در روند دائمی فرسودگی و تخریب، مدتی قبل با ورود یک گروه سرمایه گذاری از بخش خصوصی، در آستانه احیاء مجدد و تبدیل شدن به یک مجتمع فرهنگی و گردشگری در سبزوار قرار گرفت. اما متأسفانه طبق برخی اخبار منتشر شده، عملکرد ضعیف بعضی ادارات و نهادهای دست اندرکار از جمله اداره اوقاف و امور خیریه سبزوار مانعی جدی در برابر انجام این پروژه فرهنگی در دیار سربداران شده است.

به گزارش مجله اینترنتی اسرارنامه ، کاروانسرای تاریخی حاج عبدالصانع، از آنجایی که یک بنای وقفی است علاوه بر اینکه جزء میراث فرهنگی سبزوار محسوب می شود ، زیر نظر اداره اوقاف و امور خیریه نیز قرار دارد و در این بین متأسفانه اداره اوقاف و امور خیریه در سال های اخیر هیچ رسیدگی مناسبی به این بنای تاریخی نکرده و حتی برای مدتی این کاروانسرا به انباری متروکه وسایل اداره میراث فرهنگی تبدیل شده بود!

بدین ترتیب نه تنها از این بنای وقفی هیچ درآمدی عاید امور خیریه دارالمومنین سبزوار نمی شد، بلکه با سرعت گرفتن روند مستهلک شدن این اثر تاریخی در نتیجه استفاده ناصحیح، خساراتی سنگین بر پیکر میراث فرهنگی و صنعت گردشگری غرب خراسان رضوی وارد می آمد.

اما خوشبختانه یک شرکت سرمایه گذاری خصوصی به نام طلوع شمس به مدیریت عاملی معصومه علی آبادی یکی از بانوان فعال سبزواری در امور فرهنگی داوطلب شد تا با سرمایه گذاری در این اثر تاریخی به احیای آن و تبدیلش به یک جاذبه زنده گردشگری در دیار سربداران کمک کند و متقابلا از طریق درآمدزایی ناشی از آن ، سرمایه خود را پس از مدتی بازیابد. لیکن بر سر راه این تصمیم ارزشمند و سرمایه گذاری ضروری در شهر دیرینه های پایدار، مانعی غیرقابل توجیه پیش آمده است که نیمی از آن به عدم همکاری تعدادی از همشهریان سبزواری که بعضی از سالن های کاروانسرا را در سال های اخیر اشغال کرده اند و نیمی دیگرش به عملکرد ضعیف اداره اوقاف و امور خیریه در برطرف کردن مشکل اشغال این کاروانسرا بر می گردد.

وضعیت ناخوشایندی که عملاً به معنای سنگ اندازی عامدانه یا غیرعامدانه پیش پای سرمایه گذاران و عدم همکاری موثر در انجام یک پروژه مثبت اقتصادی و فرهنگی در شهر سبزوار است و این نگرانی وجود دارد که اگر این روند فرسایشی ادامه یابد، باز هم یک بار دیگر شاهد فرار سرمایه و فرصت های مناسب اقتصادی و فرهنگی از دیار سربداران باشیم.

معصومه علی آبادی مدیرعامل موسسه سرمایه گذاری طلوع شمس ، در همین راستا به تازگی با برخی رسانه های محلی مصاحبه ای مفصل انجام داده و از موانع متعددی که بر سر راه پروژه احیا و مرمت کاروانسرای تاریخی حاج عبدالصانع قرار گرفته، گلایه کرده است.

اسرارنامه در ادامه متن کامل مصاحبه مدیرعامل موسسه طلوع شمس را که پیش از این در خبرگزاری محلی سبزوارنیوز منتشر شده ، مجدداً بازنشر می کند:

سرمایه گذار طرح بهسازی کاروانسرای عرب های سبزوار:
اداره اوقاف به تعهدش نسبت به تخلیه سالن های کاروانسرا عمل کند
 

سبزوار نیوز/ ایران اسلامی در مناطق مختلف دارای ظرفیت های بسيار ارزشمند و بالایی برای رونق انواع گردشگری طبیعی ، فرهنگی و تاریخی است اما هنوز چنان که باید و شاید قابلیت های اين كشور در رابطه با بحث گردشگري به شکوفایی نرسیده است

شهرستان سبزوار داراي بيش از ٩٠٠ اثر تاريخي شناسايي شده است كه ٢٠٠ اثر آن ثبت ملي شده است منطقه سبزوار بزرگ با پیشینه تاریخی کهن و وجود جاذبه های متعدد طبیعی و فرهنگی ، از جمله مناطق مستعد ایران اسلامی برای رونق صنعت گردشگری است اين منطقه 20 درصد آثار تاريخي خراسان بزرگ را در خود جاي داده و فرصت مناسبي براي سرمايه گذاران است اما متاسفانه به دلیل کم کاری های مسئولان تاکنون ، استعدادهای گردشگری این منطقه مورد غفلت واقع شده است.

به لحاظ اهميت بحث گردشگري اواخر سال گذشته شاهد حركت بسيار خوبي در شهرستان سبزوار بوديم يكي از شركت هاي بخش خصوصي به نام طلوع شمس حاضر به سرمايه گذاري در يكي از ابنيه هاي ارزشمند اين خطه به نام كاروانسراي تاريخي معروف به رابط عرب ها شد درمحدوده خیابان بیهق غربی بعد از چهار راه بازار روز کاروانسرایی مربوط به دوره صفویه وجوددارد. این کاروانسرا از نوع چهار ایوانی و چهار اصطبلی با حیاط مرکزی است که قسمتی از اصطبل شمال شرقی آن روباز می باشد.

ایوان اصلی و ورودی به صورت هشتی و در دو طبقه ساخته شده ؛ طاق سقف طبقه اول از نوع جناقی است و فضای اطراف هشتی با طاق کلیل یک گلویی (خنچه) پوشش شده وطبقه دوم سقف باطاق جناقی پوشش شده و گنبد ایوان از نوع "رگ چین" می باشد.

این کاروانسرا شاهد وقایع و اتفاقات تاریخی بسیاری در شهرستان شده است از جمله به نمایش گذاشته شدن اجساد گل ممد و یارانش (قهرمان داستان کلیدر) و استقرار موقت یاوران کلنل محمدتقی خان پسیان.

در دوران پهلوی دوم با اخراج اعراب ایرانی الاصل عراق و استقرار این اعراب در کاروانسرا کم کم این محل از پذیرش کاروان بازماند و به رباط عرب ها شهرت یافت. این بنا با شماره 1661 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

اين اثر تاريخي كه بيش از 450 سال قدمت تاريخي دارد قرار است  تبديل به يك مجتمع گردشگري شود علي رغم اينكه مسئولين در روز افتتاح اين محل كه بهمن ماه سال گذشته برگزار شد قول هاي مساعدي جهت همكاري دادند اما برخي از مسئولين پاي كار نيامده و به وعده هاي خود نيز عمل نكرده اند.
 

مديرعامل شركت چند منظوره عمراني، خدماتي و گردشگري طلوع شمس گفت: سه سال گذشته توانستم با تعريف چندين پروژه از شهرستان ، اعضاي اين شركت را كه از سرمايه گذاران طرح هاي بزرگ كشور هستند متقاعد به سرمايه گذاري در كاروانسراي عرب ها كنم.

خانم علي آبادي افزود: براي عملياتي كردن اين پرو‍ژه جلسات مختلفي با مسئولان شهرستان از جمله فرماندار و رئيس ميراث فرهنگي صورت گرفت و قول دادند تا ظرف دو ماه اين مكان را اماده و تحويل شركت دهند .

وي با بیان اینکه اعضاي شركت طلوع شمس با اين قول هاي مسئولان شهرستان پاي كار آمدند و بعد از سه سال پيگيري متوجه شديم كه مالك اصلي كارونسراي عرب ها اوقاف است و اين مكان در اجاره ميراث فرهنگي بوده گفت: متاسفانه میراث در همان ابتدای کار این موضوع را به سرمایه گذار اطلاع نداد و بعد از یکسال و 7 ماه این موضوع را عنوان کرد.

اين بانوي سرمايه گذار سبزواري گفت: بسياري از مسئولان شهرستان با اين حرف كه اين محل توجيه اقتصادي ندارد و هيچ شركتي حاضر به سرمايه گذاري در اين بخش نيست درصدد منصرف كردن ما براي سرمايه گذاري در اين محل تاريخي بودند اما  مهرماه سال 92 بعد از پيگيري هاي فراوان بالاخره قرارداد اجاره به مدت 24 سال با اوقاف منعقد شد.

علي آبادي افزود: طبق قول های رئیس اوقاف و امور خيريه شهرستان مبنی بر تخليه سالن هاي كارونسرا ما کار مرمت بنا را شروع كردیم  و آقای صف پور نیز گفت تا دو ماه آينده سالن ها را تخليه و تحويل شركت خواهم داد.

مدير عامل شركت طلوع شمس بيان كرد: كار مرمت و بهسازي اين بناي تاريخي ويژه از 15 بهمن ماه شروع شد و به لحاظ  اينكه اين مكان تاريخي محلي براي تجمع معتادين، پرنده فروشان و بسياري از مشاغل كاذب  بود قسمت هاي قابل توجهي از بنا آسيب ديده است به لحاظ حساسيت اين اثر در نخستين قدم با استفاده از مشاور و كارشناس ابنيه هاي تاريخي اقدام به خريداري مصالح  و ترميم قسمت هاي آسيب ديده كارونسراي عرب ها كرديم.

علي آبادي با بيان اينكه تاكنون بيش از 2 ميليارد ريال در اين كارونسرا هزينه شده گفت: تعدادي از سالن هاي اين كارونسرا در اختيار ورزش زورخانه اي و تعدادي از پرنده فروشان است با اينكه قرارداد اجاره اين سالن ها به اتمام رسيده اما اوقاف هيچ عكس العملي براي تحويل مكان به شركت طلوع شمس انجام نداده است.

وي افزود: قرار بود فاز يك اين پروژه گردشگري تا تيرماه امسال افتتاح شود طي اين مدت خسارت زيادي متوجه شركت شده و با اينكه همه مسئولان شهرستان اجراي اين طرح را آبروي شهر خود مي دانند اما به تعهد خود براي تخليه سالن ها عمل نمي كنند.

اين سرمايه گذار داخلي گفت: در بين اعضاي شركت طلوع كه تمامي آن ها سرمايه گذاران طرح هاي عظيم كشوري هستند بنده تنها سبزواري هستم كه به پتانسيل ها و ظرفيت هاي زادگاهم شناخت كافي دارم و از اينكه مي بينم چنين مكاني راكد مانده و در حال نابودي است ناراحت هستم.

شعار تمامي مسئولان شهرستان سبزوار جذب سرمايه گذار است اين شركت هيچ حمايت مالي از مسئولين ندارد فقط خواستار تخليه سالن ها هستيم اين مجتمع گردشگري علاوه بر ايجاد اشتغال براي حداقل 60 نفر از جوانان جوياي كار، مسافران را به داخل شهر ترغيب خواهيم كرد تا از مكان هاي تاریخی داخل شهرستان بازديد داشته باشند.

منبع: خبرگزاری محلی سبزوارنیوز

گزارش تصویری از آغاز مرمت کاروانسرای تاریخی شهر سبزوار

کوچه پس کوچه پیوندها

کلیک کنید:

عملیات احیاء و مرمت کاروانسرای تاریخی شهر سبزوار رسما آغاز شد