صنعت اکوتوریسم در سبزوار

صنعت گردشگری سالهاست در اغلب کشورهای توسعه یافته دنیا به یکی از منابع اصلی درآمدزایی آن جوامع تبدیل شده است. حتی در موقعیت های بحران های مالی کشورهای اروپایی آنها معمولاً سعی کرده اند با کمک گیری از توانمندی های گردشگری کشورهای خود و جذب گردشگران به این کشورها منابع درآمد پایدار ومطمئنی برای خود ایجاد کنند.
کشور ایران نیز جزء یکی از پرجاذبه ترین مناطق دنیاست که این توانمندی را داردکه سالیانه میزبان میلیونها مسافر داخلی و خارجی در مناطق  مختلف گردشگری خود باشد.
در اینجا لازم به ذکر است که اشاره کنیم هرچند ورود مسافران خارجی به یک کشور یا یک شهر به خاطر ارز آوری های آن بیش از گردشگری داخلی فواید اقتصادی دارد ، اما گردشگری داخلی خود نیز خود به دلیل به جریان انداختن چرخه جدیدی از عرضه و تقاضای اقتصادی در یک جامعه ، ارزش های اقتصادی خاص خود را دارد.
لیکن در ایران اسلامی ما و به ویژه در خطه پرافتخار سربداران با وجود همه جاذبه های طبیعی و گردشگری ، امر مهم رونق صنعت گردشگری تا کنون چنانکه باید و شاید پیگیری نشده و ما نتوانسته ایم درکنار درآمدهای نفتی و سایر درآمدهای ملی کشور از محل گردشگری نیز برای خود منبع درآمد مطمئن و دائمی ایجاد کنیم. هرچند شهرها و مناطقی چون شیراز ، اصفهان ، مشهد ، کیش ، قم و جمکاران ، کاشان و تهران توانسته اند در داخل کشور به مناطق گردشگر پذیر ایران تبدیل شوند اما حتی همین شهرها نیز در ارتباط با جذب گردشگران خارجی و نیز به طور کلی در مقایسه با برخی دیگر از شهرهای گردشگری جهان ، درصد بسیار ناچیزی از رشد صنعت گردشگری را نشان داده اند.
این درحالی است که نه تنها باید به فکر رونق بیش از پیش صنعت گردشگری در شهرها و مناطق یاد شده باشیم ، بلکه شهرها و مناطق دیگری نظیر شهرستان های غرب خراسان رضوی (خطه سربداران) نیز وجود دارند که با وجود همه توانمندیهای طبیعی ، تاریخی و فرهنگی خود تا کنون چنان مورد بی توجهی قرار گرفته اند که می توان آنها را به گنجینه های کشف نشده صنعت گردشگری ایران تعبیر کرد.
این موضوع ادعایی نیست که اولین بار توسط مجله اینترنتی اسرارنامه اشاره شده باشد. بلکه پیش از این پژوهشگران دیگری نیز به بررسی آن پرداخته و به نتایج قابل  توجهی دراین زمینه رسیده اند.
درادامه همین متن ، مطلب ارزشمندی را که زحمت تهیه آن برعهده سید یوسف آزاد یکی از مخاطبین عزیز و همیشگی مجله اینترنتی اسرارنامه بوده است ، منتشر خواهیم  کرد که پژوهشی است در خصوص شناخت و معرفی توانمندی های دیار پرافتخار سربداران در حوزه اکوتورسیم.
اما پیش از انتشار این مطلب لازم است تأکید کنیم ، پژوهش  پیش رو قبل از تقسیم سبزوار بزرگ به شش شهرستان سبزوار ، جوین ، جغتای ، خوشاب ، داورزن و ششتمد انجام شده است. لذا نویسنده در این متن دائماً از برخی مناطق نظیر جوین ، جغتای ، داورزن ، ششتمد و ... به عنوان بخش های سبزواریاد کرده است ، حال آنکه هریک از این مناطق امروز خود شهرستان های مستقل و ارزشمندی در خطه سربداران (غرب خراسان رضوی) هستند . لیکن نتیجه کلی که از این پژوهش به دست آمده همچنان ارزشمند است.و قابلیت رسیدگی وتوجه از جانب مردم و مسئولین را دارد. با این تفاوت جزئی که شاید به جای نام صنعت اکوتوریسم در سبزوار بهتر باشد نام صنعت اکوتورسیم در خطه سربداران (استان آینده سربداران) نام مناسب تری برای این مطلب باشد.

صنعت اکوتورسیم در ناحیه سربداران (شهرستان سبزوار)
اکوتوریسم بیان علاقه مندی انسان به مظاهر طبیعی و جاذبه های ذاتی آن می باشد که در سالهای اخیر با صنعتی شدن جوامع، پیشرفت صنعت حمل ونقل و نیازمندی به گذران اوقات فراغت جهت کاهش فشارهای روانی با استقبال چشمگیری روبرو شده است.
با نگاهی واقع بینانه به شهرستان سبزوار که از نظر وسعت مقام اول واز نظر جمعیت مقام دوم را در سطح استان خراسان رضوی به خود اختصاص داده است با تنوع پدیده های طبیعی، ژئومورفولوژیکی و میکرو اقلیم های متعدد مواجه هستیم که هر کدام به نحوی می تواند سهم قابل توجهی از این صنعت نوپا را به خود اختصاص دهد.
قرار گرفتن در مسیر مهمترین راه ارتباطی (تهران- مشهد) با قابلیت جابه جایی سالانه بیش از 20 میلیون مسافر موقعیت مطلوبی را در جهت فراخوانی گردشگران اکوتوریستی سبزوار فراهم کرده است.
فاصله اندک کوه و کویر با مجموعه ای از جاذبه های طبیعی و منحصر به فرد از جمله دو رشته کوه عمده ،جغتای به طول 110 کیلومتر و کوه میش به طول 90 کیلومتر با قله ها و صخره های بکر و بازگشایی نشده که سرچشمه بسیاری از رودهای فصلی منطقه را تشکیل می دهد، عرصه های بیابانی و ماسه زارهای وسیع که بخش اعظم آن شامل تپه های ماسه ای پشته عباس می باشد که در انتها به کویر مزینان و از جنوب به کوه پروند و از غرب به تپه های ماسه ای دشت استپی خارتوران محدود می گردد. تپه های ماسه ای ده نبی نمونه دیگری است که تا شرق روستای حارث آباد ادامه یافته و سپس به تپه های ماسه ای شامکان متصل می شود ،که خود پتانسیل ارزشمندی جهت برپایی تورهای شن نوردی و مسابقات شتر سواری محسوب می شود. و از سوی دیگرمحدوده های حفاظت شده غنی از جمله پناهگاه حیات وحش شیر احمد و منطقه شکار ممنوع پروند با گونه های کمیاب جانوری و گیاهی توانهای اکوتوریستی ما را تشکیل می دهند که در صورت شناسایی آنها به دوستداران طبیعت موجب توسعه اقتصادی، بهبود شرایط زندگی و کاهش نرخ مهاجرت از سطح شهرستان سبزوار خواهد شد.
به دلیل محدودیت زراعی و منابع ارضی در شهرستان سبزوار پدیدۀ مهاجرت بخصوص در مناطق روستایی افزایش چشمگیری یافته است. مهاجرت بی وقفه نیروی جوان و جویای کار به دلیل کاهش فرصتهای شغلی، نیاز به یک راهکارجدید، جهت اشتغال با کمترین فشار ممکن به منابع حساس و شکننده (آب و خاک) را اجتناب ناپذیر ساخته است. با توجه به وسعت زیاد شهرستان و به تبع آن وجود جاذبه های متنوع طبیعی از جمله رخساره های متعدد ژئومورفولوژیکی و تنوع زیستی (گیاهی و جانوری) انتظار می رود با توسعه بخش اکوتوریسم و سرمایه گذاری در طرحهای مختلف گردشگری زمینة اشتغال و محرومیت زدایی فراهم شود.
بر طبق آمار کسب شده در سرشماری سال 1375 جمعیت روستایی شهرستان سبزوار در حدود 08/2 درصد رشد منفی را نشان می دهد و در این میان روستاهای کوهستانی با اینکه دردل طبیعت جای گرفته و از جاذبه های متنوع طبیعی برخوردارند بیشتر از سایر روستاها در معرض پدیده مهاجرت واقع شده اند.
با توجه به ظرفیتهای اکوتوریستی مناطق کوهستانی و سایر نقاط لازم است تا مطالعاتی در زمینۀ زیرساختهای ژئومورفولوژیکی، قابلیتها و تنگناهای طبیعی و فرهنگی موجود انجام شود تا نتایج حاصل از این امکان سنجی به شناسایی مکانهای مناسب جغرافیایی جهت اجرای طرحهای گردشگری و انجام سرمایه گذاریهای لازم منجرگردد. به طورکلی می توان نتایج بهره برداری از جاذبه های اکونوریستی در سطح شهرستان سبزوار را در موارد زیر خلاصه کرد.
1- وضعیت نامطلوب اقتصادی و سطح اشتغال در شهرستان سبزوار نیازمند ایجاد توانهای جدید اقتصادی با کمترین فشار به منابع ارضی موجود است که بخش اکوتوریسم به عنوان یک قسمت می تواند به بهبود این وضعیت کمک کند.
2- عبور جاده آسیایی تهران- مشهد از بخش عمده محدوده شهرستان سبزوار به طول 130 کیلومتر با قابلیت جابه جایی بیش از 20 میلیون مسافر در طول سال که از پتانسیلهای لازم به منظور جذب گردشگر برخوردار می باشد.
3- وجود چندین محدوده حفاظت شده طبیعی و میراث فرهنگی به همراه اولین مرکز تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در ده کیلومتری جنوب سبزوار در مجاورت روستای حارث آباد .
4- توسعه و احیاء شهرستان سبزوار به دلیل موقعیت قرارگیری در شمال دشت کویر که می تواند در حفظ شرایط امنیتی منطقه اهمیت زیادی داشته باشد.
تهیه کننده : سید یوسف آزاد seyedyousefazad@yahoo.com

مخاطبین گرامی شما نیز می توانید مطالب مهم و نظریات خود را از طریق بخش نظرات اسرارنامه با ما درمیان بگذارید. اسرارنامه معمولاً بانظرات ارسالی به سه شکل برخورد می کند :
1- اگر مطالب به اندازه کافی مفصل و دارای محتوا ، هدف و زبان مستقل خود باشند ، به صورت مطلب مستقلی  دریکی از بخش های اصلی اسرارنامه منتشر می شوند.
2- اگر نظرات ارسال شده در قامت یک مطلب مستقل نباشند و نتوانند یک صفحه جداگانه در اسرارنامه را به خود اختصاص دهند ، اما پیام های مهم و دیدگاه های ارزشمند و جدیدی را مطرح کرده باشند در یکی از شماره های صفحه مردمانه که اخیراً در بخش رویدادهای مجله اینترنتی اسرارنامه راه اندازی شده است ، منتشر می شوند.
3- نظرات معمولی که تنها دیدگاه های کاملاً شخصی فرد نظردهنده را منعکس می کنند و محتوا ، هدف و زبان مستقلی برخوردار نیستند ، درهمان بخشی که ارسال شده اند در میان نظرات مخاطبین تأیید و منتشرشده و البته به آنها توسط مجله اینترنتی اسرارنامه پاسخ داده خواهد شد.
و البته تنها عده اندکی از نظرات که یکی از خط قرمزهای مذهبی ، ملی و محلی را زیرپا گذاشته باشند هرگز تأیید نخواهند شد.
زمان تأیید و پاسخگویی نظرات ممکن است از یک روز تا چندهفته و حتی گاهی -درموارد نادر- تا چند ماه به طول انجامد. اما نظراتی که دریکی از سه دسته بندی اشاره شده بالا جای بگیرند ،هرگز فراموش نشده و به منزل امانت هایی در دست اسرارنامه تلقی می شوند که این مجله اینترنتی قطعاً همه آنها را در موقعیت های مناسب تأیید کرده و پاسخ خواهد داد.

کوچه پس کوچه پیوندها
کلیک کنید:
نظرت را بنویس
comments
پربازدیدترین محبوب‌ترین‌ها پرونده ویژه نظرات شما