نهضت سربداران به گواه مورخان و صاحب نظران تاریخ ، بزرگترین و مهم ترین جنبش آزادی بخش قرن هشتم هجری در خاورمیانه بود که از میان مردم شیعه شهرها و روستاهای سبزوار بزرگ در غرب خراسان آغاز شد و به تدریج دامنه گسترده ای در بخش عظیمی از نواحی شرقی ، مرکزی و شمالی ایران بزرگ قدیم ، پیدا کرد.

این نهضت اولین تشکیل دهندگان حکومت شیعه دوازده امامی در شرق ایران محسوب می شد که دارالمومنین سبزوار را پایتخت خود قرار داد و بعضی از نواحی اطراف سبزوار نظیر شهر اسفراین و روستاهای کراب و باشتین به عنوان پایگاه های مهم این قیام محسوب می شدند.

در این میان روستای کراب از اهمیت ویژه ای در تاریخ سربداران برخودار است ، زیرا دو تن از امرای سربداران خواجه یحیی و خواجه ظهیر کرابی از اهالی این روستا بودند.

امیران سربداران به دلیل جنبه مردمی این حکومت ، زندگی ساده ای داشتند و در واقع از میان مردم بر می خاستند و با مردم زندگی می کردند ، لذا علاقه ای به تجملات نداشتند و امروز آثار خاصی ازقبیل کاخ های با شکوه یا وسایل نفیس درباری از دوران سربداران باقی نمانده است. اما در بعضی مناطق اعم از شهرها و روستاهایی که مراکز این حکومت محسوب می شدند ، می توان رد و نشانه ای از بعضی آثار از جمله قلعه های نظامی و یا برج های دیدبانی را به دست آورد که اندک شاهدان به جا مانده از دوران مبارازات عزتمندانه مردم ایران به پرچمداری سربداران در مقابل بیداد مغولان هستند.

یکی از این معدود آثار برجای مانده ، برج تاریخی نوکاریز کراب است که حالا دیگر در اثر مرور زمان و نامهربانی روزگار ، به طور کامل مهجور و فرسوده شده و تقریبا می توان گفت چیز خاصی از آن برجای نمانده است.

در باور مردم محلی که نسبت به تاریخ روستای خود آگاهی دارند ، برج نوکاریز که در گویش محلی مردم کراب "نوکِرِز" خوانده می شود ، یکی از برج هایی است که در زمان حمله مغول به ایران و شکل گیری حکومت شیعی سربداران ، از این برج برای دیدبانی استفاده می شده است.

برج نوکاریز متأسفانه چنان که گفته شد ، تقریباً در آستانه نابودی است و آن طور که از تصاویر آن بر می آید ، شدت تخریب به حدی است که شاید دیگر نتوان کار خاصی برای احیای آن به عمل آورد.اما حداقل می توان با ثبت عکس هایی از باقی مانده های این برج تاریخی ، تصاویری از آن را برای همیشه در حافظه تاریخ باقی نگاه داشت.

در همین راستا یکی از مخاطبان گرامی اسرارنامه ، با نام "امین" که مدتی است به یکی از همراهان همیشگی این وبسایت تبدیل شده ، اخیرا تعدادی عکس از برج نوکاریز کراب برای اسرارنامه ارسال کرده است ، که در اسرارنامه در اینجا به انتشار این عکس ها می پردازد :

در پایان لازم به توضیح است ، کراب روستایی ییلاقی است که در 25 کیلومتری شمال غرب دارالمومنین سبزوار در غرب خراسان رضوی واقع است.

با تشکر از امین

کوچه پس کوچه پیوندها

کلیک کنید:

آشنایی با مراسم پُلوار کشی در روستای کراب سبزوار