محسن تدینی ثانی/ مجله اینترنتی اسرارنامه

گذشتگان معماری ایران زمین با الهام گرفتن از طبیعت و محیط و اختلاط آن با هنر و ذوق ایرانی به خلق آثاری پرداختند که ما امروز به حضور و وجود آن می بالیم و بر این اساس نسل معمار حاضر وظیفه ای دوچندان به عهده دارد.

شهر کالبدی زنده و پویاست که در پرتو تفکرات گوناگون انسانی جان می گیرد و توسعه می یابد.

مدیریت شهری زمانی می تواند محور حرکت را بدست گرفته و طعم توسعه را بچشد که کالبد وجودی شهر را بشناسد!

اگر پیکره ای در شهر فرو ریخته ،یا فضایی از هیاهوی اجتماعی دورمانده،یا  بوی غارت و بی مهری را چشیده است درمانش صرفا تخریب و اندود کردن با مصالح جدید نیست.

اگر شاهکارهای معماری نظیر برج ایفل،اپرای سیدنی و مرکز ژرژپمپیدو به دلیل متفاوت بودن ،در عصر حاضر منحصر به فرد شده اند ،دلیل آن رعایت اصول معماری است.

شهر سبزوار به دلیل قرارگرفتن در مسیر جاده ابریشم و دروازه ورود به آستان خورشید خراسان هموراه میزبان میلیون ها مسافر بوده است.

سلجوقیان با مغتنم شماردن این فرصت ،مناره خسروگرد مرتفع ترین سازه تاریخی خراسان رضوی(38متر) را در قرن ششم بنا کردند تا نمادی باشد بر  مهرورزی،دوستی و مهمان نوازی مردمان کویر.

آنچه پس از گذر سال ها سبب چشم نوازی این اثر شده است رعایت اصول معماری اصیل ایرانی-اسلامی بوده است به گونه ای که آجرهای قالب زده با تکنیک سایه روشن و کم شدن از قطر تا رأس میل باعث شده است در بنا چرخش هارمونی ایجاد شود و جلوه ای ویژه از خود به رهگذران بدهد.

از طرفی سبک به کار رفته در معماری این سازه موجب شده است گزند آفتاب کمتر به بدنه بنا برخورد کند و از فواصل دور قابل روئیت باشد.

 چندسالی است در شهر سبزوار انبوه سازان سعی می کنند در پیشی گرفتن از یکدیگر گوی سبقت را با افزودن بر تعداد طبقات ساختمان ها بربایند!

اگرچه در نگاه نخست برخی این رویه را تایید و کمک به اقتصاد خانواده در جهت حل معضل مسکن می دانند، اما متاسفانه سازهای مرتفع در برخی نقاط شهری در سبزوار نه تنها این مشکل را حل نکردند بلکه بر افزایش بی حساب و کتاب قیمت مسکن در این مناطق دامن زدند.

قنات ها،ترافیک شهری،محیط زیست،تغییر سبک زندگی،پارکینگ،فرهنگ آپارتمان نشینی،تنش و تضاد فرهنگی و هویتی از جمله چالش هایی است که با گسترش بلندمرتبه سازی پیش رو خواهیم داشت.

اطلاعات دقیق و واقعی درباره قنات های سبزوار وجود ندارد این در حالی است که هر لحظه ممکن است قنات ها همچون بمب ساعتی عمل کرده و حادثه ای جبران ناپذیر بوجود بیاورند مخصوصا که فرونشست زمین در چهار راه شهدا(بیهق)اگرچه یک کشته برجای گذاشت اما تلنگری جدی است که با این اتفاق باید مسئولین زنگ خطر به صدا در آمده را جدی بگیرند!

بلندمرتبه سازی در بافت تاریخی و مرکزی شهر سبزوار با وجود قنات ها بسیار خطرناک است که امکان تکرار وقوع فرونشست چهار راه شهدا را پر رنگ می کند.

در چندین مورد در شهر شاهد بالا آمدن آب های زیر زمینی با احداث ساختمان های مرتفع بوده ایم که مالکان این ثروت خدادای را مغتنم شمرده و اقدام به فروش آب کردند.

بلندمرتبه سازی باعث افزایش ترافیک شهری می شود مخصوصا در نقاط پر تردد سبزوار که معضلی برای مدیریت شهری تبدیل خواهد شد.

یک طرفه کردن خیابان های بیهق،کاشفی،قائم پاک کردن صورت مسئله است نه حل آن.

انتقال مرکز شهر به محل جدید،پیاده راه کردن خیابان های پرحجم در هسته مرکزی شهر،تبدیل خیابان های مرکزی شهر به باغ بازار و...می تواند گره کور ترافیک شهری در سبزوار را باز کند.

معاون معماری و شهر سازی شهرداری سبزوار با اشاره به کاهش قدرت خرید مسکن مردم و لزوم تناسب توسعه عمودی و افقی شهر عنوان کرده است:ساخت خانه در داخل شهر به سلیقه مردم نیست چرا که باید از توسعه افقی شهر جلوگیری شود!

مردم برای ساخت های ویلایی می توانند به توحید شهر و سجاد شهر بروند زیرا در آنجا محدویت بلند مرتبه سازی لحاظ می شود!

کسی که در داخل شهر است حداقل باید 4 سقف بسازد و کسی که یک طبقه می سازد به ضرر شهرداری عمل می کند!

نگاه عمرانی به مسائل معماری شهر جای بسی تعجب دارد چرا که علم معماری برای روحیات و نیازهای معنوی انسان اهمیت ویژه ای قائل است.

در معماری فاصله زاویه تابش خورشید و فاصله ساختمان به صورت دقیق محاسبه و لحاظ می شود زیرا که انسان ربات نیست!

 اولا:در توحید شهر ساختمان های مسکن مهر در فاز 2 و دیگر مجتمع های ساختمانی در بلوک 2 و 5 ویلایی نیستند و انبوسازی و تراکم در آنجا به وضوح قابل رویت است.

ثانیا :مالکان اراضی سجاد شهر سالیان طولانی است که در انتظار تعیین تکلیف هستند که مردم را ترغیب به ساخت خانه های ویلایی در این منطقه می کنید.

ثالثا: وظیفه شهرداری ساخت و نگهداری شهر است و اجبار و تعیین تکلیف مبنی بر حداقل ساخت 4سقف در شهر و عنوان زیان برای شهرداری نگاهی اقتصادی به شهر است چرا که باید شهرداری به سمت درآمدهای پایدار مفید پیش برود نه درآمدهای هزینه زا و جبران ناپذیر!

مردم سبزوار نیز با توجه به قانون حقوق شهروندی با مطالبه گری میتوانند در آینده شهر خود سهیم باشند و افسوس فرصت گذشته و تبعات زیان باربه موقع عمل نکردن را نخورند.

.محسن تدینی ثانی، مدیرمسئول و صاحب امتیاز نشریه ملک بیداری

برای مطالعه یادداشت های بیشتر به قلم محسن تدینی ثانی هم اکنون روی اینجا کلیک کنید.