مشروح سخنرانی حسین خسروجردی در این مراسم به شرح زیر است:

 

استاد ماستیانی وعشق اندیشی در هنر  

 

با درود و تواضع ادب به شما جمع ارجمند و همگنانِ هنر  و با خوشامد گویی به  استاد  حسین ماستیانی که اینک  در بزرگداشت ایشان که توسط موسسهٔ خیریهٔ سبزوایهای مقیم مشهد  انجام گرفته ، مجال آن را  یافته ام تا سخنی چند پیرامون شأن و جایگاهِ  هنر ایشان بیان کنم  که چنین مشتاق  در وفای هنر و بزرگداشت آن گرد آمده اند  تا زمین هنر  در هامش و حاشیهٔ فراموشی زمانه نیفتد و به هنگام، از مردِ هنری و لایقی تجلیل شود که قابلیتِ جان روشنش، واجد تبلور روح ملی و قومی ماست. مردی که می خواهد با مُحنّای رودبار ِ آثارش ، تشنگی اهالی هنر را فرو بنشاند  تا نهال بالندگی پژمرده نشود .

 

استاد ماستیانی امروز پشتوانهٔ  محکمی از هنر تجسمی ایران است که در پیرایهٔ مُلکِ ادب سبزوار ، خوب پرورش یافته  و به غنای گوهر  خویش افزوده است. که اینک  روح جمعی  این مجلس ، می خواهد  از ایشان قدر دانی  نماید .

 

باری در همایون آثار ایشان ، ویژگی خاصی ست که باید  از آن به عنوان  خاطره  نام برد که استاد  در تندیس های شامخ سربداران ، ما را به یاد  و یادمانی می اندازد  که خاطرهٔ قومی ست . شهر یاران  و خاک مهربانی که حافظ بزرگ ، آن را در سعی باد و باران  و تابش  خورشید ، شناسایی کرده است .

 

وقت تنگ است و در دایرهٔ طعم وقت،  اینک که بلندای قامت ارغوان  هنر ، به روی ما سایه انداخته است و با نیروی  تابنده اش ما را از حصار خانه ها بیرون کشیده است، باید این جاذبه و این کشاله ٔ نیرومند کمال را قدر شناخت  و به آن واصل شد. وصل ، چه واژهٔ شگفت و دلشکا ری ست این وصل که استاد ماستیاپی آثارش را به هدایت نور و گرمای آن می شناسد و می داند که در هجر وصل است و در ظلمت نور.  باری امثال سایره در قدر شناسی استاد، بهتر از خود آثار ایشان نیست که در خط و نقاشی و تندیس های گران سنگشان می خواهند به میراث زادبومی خود بیفزایند و هزار کاکلی شاد را  به چشمان بیهق بیدار ، بنشانند .

 

بنابراین بگذارید تا ابتدا از علل و انگیزه های استاد که آثار خویش را برخاسته از بدنهٔ احساس و روحِ یک جامعه می داند ، بگویم . همانی که پندارهای هنر را ، جهانی از دل و مهر یار می خواند تا در شکل ظاهر و نمود آن، هنر تصویری و تجسمی و تزیینی را به تماشاخانهٔ زمان  بنشاند و بگوید که:  آتش آنگاه آتش است که از اندرون خویش بسوزد، وین شام تیره را بفروزد. آه که در فهرست ناقص من نمونه های هنر تصویری و تزیینی که آقای ماستیانی آنها را انگیزه و مبشر آفرینش  خویش دانسته اند چقدر ناتوانم!  هنری که هیچ محل و وسیله ای نیست که مردم ما آنجا را نکاویده و هنر حیرت انگیز خودشان را بر آن ننشانده باشند. حتی چمچه ، سجاده ، ستون ، درگاه ، دیگدان ، خلخال ، سرمه دان ، خفتی  و جامه و گیوه و نعلین و عصا و دیوار سقاخانه و همه و همه ،  در پرتو جلوه گاه  این زیبایی اند . جلوه هایی که تمامی ندارند و با کتاب و خط و کاغذ و جلد و شیرازه  و دیباچه و حاشیه و خاتمه را در بر می گیرند. باشد که روزگاری بر تالارهای دل انگیز، آنها را ببینیم و بر آن همه ذوق و شوق و جان عزیزشان آگاه شویم.

 

اکنون کمی به دورها برویم و در احوال آن روزگاری سیر کنیم که وقتی  برای اولین بار استاد ماستیانی را دیدم ، هنرمندی بود با موهای بلند و سیمایی شاد و متبسم که وقتی وارد کلاس شدند بی گمان به‌ منزلت و رهیافت درس افزودند . راستش نمی دانم که در آن دقایق و آن مجال تنگ ، عیار دیدار و گفتگو چقدر بوده است اما هرچه بود، آن حضور، زمانسنج آشنایی را کوک می کرد تا امروز، شان و لیاقت بزرگداشت به خود بگیرد و قضاوت ما را بطلبد . و چقدر خوشحالم که عمر و زمانه به هنرمند خوب شهرما‌ فرصت داده است تا در جادهٔ کمال ، مدارج و دورانی را بگذرانند که  عواطف و احساس و اندیشهٔ ممتازشان ، به خلق بدایع و آثاری برسند که امروز چونان الماس می درخشند و به تندیس ها و نقاشی های ایشان ،  جلوه ای مضاعف می بخشند .

 

اگر آثار بزرگ جهان، با تفکر  و خلاقیت و طرح و رنگ توانسته اند دنیایی بسازند که بشود تصویر قُدیس فرانتس یا واپسین شام مسیح  یا عذرا و فرشتگان ، در  دنیای هزارنقش استاد ماستیانی ما نیز جوهرهٔ چنان مهارت و ابداع و خلقی ست که می تواند در شهر ما در مقیاسی کوچکتر  به نیاز و خواسته های سرزندهٔ مشتاقان هنر تصویری، پاسخ بدهد و آنها را به مرزهای رازناک و شایسته ای رهنمون نماید که زیناوند کمال است. به طور خلاصه و فشرده استاد ماستیانی در دورهای  ذهن و زمان، برای من از کتاب داستان گل سرخی بیرون آمده است که با خورشید تابان  و رنگ های گرم و گیرایش همراه بوده است.

 

نقوش بعدی ایشان ، به روی کتاب حماسهٔ کوچی و کتاب سیل ، احساس نهفته ای را بیدار می کند که همچند محتوای کتاب ارزندهٔ جناب محمود برآبا‌دی بود.

 

 در همخوانی این خاطرات ، یادهای من از مغازهٔ کوچکی خبر دارند که در چفت سینما سعدی قرار داشت و آنجا حلقهٔ ثمربخش دوستانی بود که استاد ماستیانی آنها را می یافت و می آزمود و می آموخت و خودش را به فضیلت فیض می رسانید  که اینک بخشی از آن شاگردان ، با تابلوهابی که به نگار خانه ها سپرده اند که این نگارخانه ها ، خود ، آزمودهٔ چنین فیضانی ست .

 

بگذارید تا باز هم زمان را بشکافیم و اندکی جلوتر بیاییم تا در کسترهٔ تنوع و سنجش کار استاد  به تاتر و گریم و دکور و صورتک های بسیار عالی نمایش  اسب چوبی برسیم که نمایشی از پیشکسوت تاتر سبزوار، جناب آقای کارگری بود که بی گمان ظرافت و طراحی هنر استاد ماستیانی به اعتلا و درخشش آن افزود و آوازه ٔ این تاتر آیینی  را به فراسوی مرزهای ایران  رسانید. صمیمیت و دوستی استاد تنها منحصر به نقاشی و خط و تندیس نبود. ایشان حتی می توانستند  با شاعران و هنرمندان و اصحابِ حِرَف و فرهنگی ارتباط داشته باشند و حتی در محافل شبانهٔ آنها حضور بیابند .

 

یک هنرمند مردمی که با عواطف و سرشت انسانی خود که شهر و دیارش را هم در عشق  و هم ،  در خطِ غمش می خواهد.  دستهای ورزیده و کوشایی که از سننِ فرهنگی و مدنی  و اجتماعی ، تندیس های مادران بیهق را می سازد و فراتر از آن ،  با آفرینش سربداران ، تخیل ثمربخشی را عیان می نماید که زایش هنر است و من همین اواخر وقتی که از خیابان کاشفی گذر می کردم در ویترین کارگاه استاد ،  تابلویی دیدم که تجلی مهر و شکوه هنر بود . کوهستان آرام و زیبایی که دختری  بی آلایش و تنها آنجا نشسته است و به مناظر و مرایا می نگرد. چنین تابلویی در میان آن همه فروشگاه و کسب و کار و دنیای فراموش شدهٔ هنر ، براستی یک موهبت و استثناء بود که در گذرگاه و نگاهِ همشهریان، وَجد  ایجاد می کرد و محیط  را می آراست  و همهٔ اینها در خدمتِ تابش نوری بود که از جان هنرمند رنگ شناس ما بر می خاست تا زندگی را بنوازد و بر آن صحه بگذارد .

بگذارید تا در پایان عرایضم و در مساعی هنر و حسن اخلاق و مردم نوازی هنرمند خوب شهرمان جناب استاد ماستیانی  که در این بزرگداشت و در یک اتفاق نظر همگانی که او را ستوده اند و به جان برومندش  آفرین گفته اند  من نیز آخرین کلام را نثار عاطفه و قلب سلیم خلاقیتی کنم و بگویم که ایشان  اجراء  وظیفه کردند و با هنرشان ، چراغ همیشه سوزی شدند که آیندگان بتوانند  با دلی روشن تر  به زندگی بنگرند و با پرتو آن ، آینده را بهتر ببینند . پرتوی که از میان قلبهای آرزومند  ما می گذرد  و به داوینچی شهرمان ارادت و درود می فرستد. باشد تا در مجال دیگر  و نیایشِ اندیشه ای دیگر ، او را باز یابیم و بیشتر بشناسیم .  با درود و بدرود : 

 

        حسین خسروجردی

 

برای مطالعه یادداشت های بیشتر به قلم حسین خسروجردی هم اکنون روی اینجا کلیک کنید.

 

مشاهده تصاویر(کلیک کنید)