وبسایت گنجینه علوم اجتماعی شهرستان ششتمد که توسط تعدادی از همشهریان فرهیخته و دلسوز توسعه غرب خراسان رضوی اداره می شود، به تازگی یادداشتی کامل و تحلیلی را به قلم رضا کارگر یکی از اعضای تحریریه آن مجله پیرامون موانع و عوامل توسعه گردشگری در بخش ششتمد سبزوار را منتشر کرده است.

به گزارش مجله تحلیلی اسرارنامه پیش از انتشار متن کامل این یادداشت لازم به یادآوری است، که در طول مطلب پیش رو نویسنده معمولا از ششتمد به عنوان شهرستان یاد کرده است زیرا حدود دو سال قبل در آخرین سفر استانی محمود احمدی نژاد رئیس جمهور وقت کشور به خراسان رضوی، وعده شهرستان شدن ششتمد توسط دولت و نمایندگان داده شد و نامه آن به امضا رسید، اما پس از تغییر دولت، ابلاغ حکم شهرستان شدن ششتمد از سوی وزارت کشور به تأخیر افتاد و اکنون مردم ششتمد و سبزوار همچنان منتظر تحقق این وعده مسئولان هستند.

در ادامه متن کامل مقاله گردشگری ششتمد به قلم رضا کارگر منتشر می شود:

گردشگری ششتمد:محور گردشگری آرامگاه بیهقی-مزار شهداء-رودخانه و ییلاقات

گردشگری طی دهه های گذشته یکی از عوامل اصلی توسعه اقتصادی-اجتماعی-فرهنگی و زیست محیطی در بسیاری از مناطق بوده ومیتوان گفت طی دو دهه آینده نیز صنعت گردشگری به سرعت رشد خود ادامه داده و می تواند به یکی از بزرگترین صنایع جهان تبدیل شود. بسیاری از برنامه ریزان و سیاست گذاران توسعه ، از صنعت گردشگری به عنوان رکن اصلی توسعه پایدار یاد می کنند که می تواند با برنامه ریزی اصولی و مناسب و شناسایی فرصت ها و محدودیت های گردشگری، نقش موثری در توسعه روابط و مناسبات اقتصادی و در نتیجه توسعه ملی و منطقه­ای و تنوع بخشی به اقتصاد ملی و منطقه­ای، بر عهده داشته باشدیکی از منابع عمده درآمدزایی و ایجاد اشتغال در جهان به شمار می‌آید. امروزه سهم زیادی از درآمد برخی کشورها از محل فعالیت‌های گردشگری است. مسافرت و گردشگری در تولید ناخالص ملی نقش والایی را ایفاد می‌کند. گردشگری علاوه بر ایجاد اشتغال موجب درآمد ملی می‌شود که بخشی از درآمد به صورت درآمد ارزی حاصل می‌شود

توسعه گردشگری امروزه یکی از کم هزینه ترین روش های ایجاد اشتغال به شمار می آید.یکی از قلمروهایی که می توان جذب سرمایه های داخلی و خارجی و به پیروی از آن، توسعه اقتصادی را در پی دارد، گردشگری است.بنابراین با توجه به اهمیت روز افزون گردشگری در توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع انسانی، به ویژه در جوامع کوچک و کم برخوردار، وجود یک جاذبه خاص می تواند سبب جذب گردشگران به منطقه شده و در توسعه آن مکان موثر واقع شود.

با توجه به رشد روزافزون و اهمیتی که گردشگری دارد، نقش بارز آن در توسعه اقتصادی و خاصیت اشتغال زایی و سودآوری نسبتا سریع آن که می تواند بستر مناسبی برای سرمایه گزاری و توسعه اقتصادی، اجتماعی باشد، با سرمایه گزاری در این صنعت می توان فرصت های شغلی ایجاد نمود. ویژگی مهم دیگر این صنعت این است که دارای آلودگی زیست محیطی کمتری بوده و بیشتر وابسته به پتانسیل های طبیعی و جاذبه های تاریخی و فرهنگی و مذهبی است که حکم نیرو و انرژی برای آن دارند.با توجه به پتانسیل ها و جاذبه های طبیعی و تاریخی و فرهنگی شهرستان ششتمد برای جذب گردشگر و پویایی صنعت گردشگری در اقتصاد شهری وامکان ایجاد فرصت های جدید را دارد.

مسئولین محلی واستانی در امر توجه به جاذبه های فراوان گردشگری خطه سربداران از جمله ششتمد کوتاهی کرده اند ، امایک نکته را نباید فراموش کرد که متأسفانه خود مردم و رسانه های محلی نیز تا کنون چنانکه باید و شاید برای امکانات و توانمندی های محلی خود ارزش گذاری نکرده و تقریباً با بی تفاوتی نسبت به آنها رفتار کرده اند.لذا برای برون رفت از این غربت ونا آشنایی باید مردم ومسولین دست به دست یکدیگر داده وبا صرف هزینه وساخت بستر مناسب و تبلیغات در فضاهای بومی، استانی وحتی کشوری ونیز در سایت های مجازی ونیز برگزاری سمینارها و همایش ها در جهت شناسایی این منطقه وجذب توریست تلاش کنند تا در آینده ای نه چندان دور شاهد تبدیل این شهرستان نوپا به یک قطب گردشگری در منطقه غرب خراسان رضوی باشیم.

فاصله کم شهر ششتمد تا مرکز شهرستان 320هزار نفری سبزوار و وجود اماکن تاریخی و فرهنگی کم نظیر در منطقه مانند آرامگاه بیهقی و...، آب و هوای معتدل کوهستانی و طبیعت آن از مهمترین قابلیت های ششتمد در زمینه توسعه گردشگری محسوب می شود.

ظهیرالدین‌ ابوالحسن‌­علی­بن‌ زید بیهقی معروف‌ به‌ «ابن‌فُندُق» و «فرید خراسان‌»، از برجسته‌ترین‌ علمای‌ شیعه‌ و از بزرگترین‌ حکما و اُدبا و دانشمندان‌ پرکار قرن‌­ششم‌ هجری‌ است که در زمینه­های مختلف، ازجمله: علوم قرآنی، ادبیات‌، نحو‌، لغت‌، شعر، فقه، کلام، طب‌، حکمت‌، ریاضی‌، نجوم‌ وتاریخ‌ استاد بود. وی‌ در روز شنبه‌ 27 شعبان‌ 493 قمری در «ششتمد» دیده‌ به‌ جهان‌ گشود. آبا و اجدادش‌ همه‌ از علما و فضلای‌ سبزوار بوده‌اند.

متاسفانه هنوز طرح جامع آرامگاه بیهقی در شهر ششتمد اجرایی نشده، طرحی که می تواند در کنار فضای سبز و استراحتگاهی و پذیرایی مناسب، دارای مجتمع فرهنگی و هنری،خانه ریاضیات،خانه نجوم، خانه ادبیات و... بوده و هر ساله پذیرای چندین جشنواره و مسابقه حتی در سطح ملی باشد.

از جمله تهدیداتی که گردشگری ششتمد با آن روبرو می باشد از بین بردن و آسیب رساندن به آثار تاریخی و تخریب طبیعت می باشد که این امر با نداشتن نگهبان و اعتبار در این محوطه ها تشدید خواهد شد.

از دیگر نقاط ضعف منطقه عدم برنامه ریزی و اجرا نشدن یک برنامه جامع به منظور توسعه ی منطقه و عدم استفاده از توانهای مختلف در راستای اشتغال زایی و از همه مهمتر، نبود برنامه ریزی در زمینه ی توریسم به منظور رشد و توسعه فعالیت های توریستی می باشد. عدم حفاظت از اماکن و آثار باستانی که سرمایه های تمدنی مردمان این منطقه محسوب می گردد. در نظر نگرفتن امکانات بهداشتی، رفاهی، تفریحی، استراحتگاهی مناسب و مکفی در این گونه اماکن، که تخریب و صدمات را می افزاید.

عدم اطلاع رسانی جامع و دقیق از وجود انواع اماکن گردشگری شهرستان

عدم تمایل ساکنین منطقه جهت سرمایه گذاری در بخش گردشگری بدلایل مختلف

نبود ارتباطات فیزیکی، اجتماعی وفرهنگی بین آثار با ارزش گردشگری

عدم وجود برنامه ریزی و سرمایه گذاری دولتی در منطقه

مشکل کم آبی در سالهای اخیر، کمبود نزولات جوی و تداوم خشکسالی در سالهای اخیر. بالا بودن میزان فرسایش و تخریب منابع آب و خاک.

نا مناسب بودن تسهیلات بهداشتی وخدماتی

کمبود امکانات اقامتگاهی وتفریحی

نبود تابلو های راهنما در داخل محوطه آثار و فقدان نور پردازی داخل آنها

نبود راهنما در اماکن گردشگری

کمبود یا نبود مشارکت محلی در رسیدگی به وضع آثار

نبود محافظ ونگهبان جهت جلوگیری از تخریب آثار با ارزش گردشگری

عدم تخصیص بودجه ی لازم جهت ساماندهی بنا های تاریخی و محیط اطراف آنها

 جهت تحقق این مهم که روزی این شهرستان به قطب گردشگری تبدیل شود راهکارهایی به شرح ذیل ارائه می گردد امید است که توانسته باشیم هرچند قدمی کوچک در این مسیر بر داشته باشیم:

-نصب تابلوها وعلائم شناسایی در مسیر جاده های ارتباطی سبزوار به ویژه محور تهران -مشهد و سبزوار-بردسکن جهت شناسایی آثار توریستی با توجه به خیل عظیم مسافران و زائران حرم رضوی.

- ایجاد سایت هایی در فضای مجازی و معرفی جاذبه های توریستی شهرستان به علاقمندان به صنعت توریسم.

-برگزاری همایش های منطقه ای واستانی ودعوت از کارشناسان صنعت توریسم جهت معرفی جاذبه های توریستی شهرستان ششتمد.

-ساخت فیلمهای مستند از جاذبه های توریستی شهرستان جهت معرفی این آثار به علاقمندان به گردشگری.

- ساخت فضاهای استراحتی وتفریحی در کنار آثار گردشگری شامل سرویس های بهداشتی پارک وپارکینگ و....

-برگزاری تورهای کویر نوردی وکوهنوردی به مقصد کوههای منطقه و تبلیغ آن در سطح شهرستان سبزوار وشهرستانهای مجاور جهت معرفی جاذبه های توریستی این شهرستان.

-ساخت اردوگاهایی در کنار آثار گردشگری واعزام دانش آموزان سطح شهرستان سبزوار و شهرستانهای مجاور به این اردوگاها جهت فرهنگ سازی در بین جوانان ونوجوان وآشنایی نسل جوان به جاذبه های توریستی شهرستان داورزن.

-تجهیز و بهسازی مراکز اقامتی و پذیرایی جهت جذب مطلوبتر گردشگران.

-فعال کردن سرمایه گذاری بخش خصوصی در زمینه گردشگری با در نظر گرفتن منابع و راهکارهای تشویقی و اعتمادسازی.

-تهیه امکانات لازم از قبیل ایجاد فضای سبز بیشتر و زیباسازی و رسیدگی به مکان های مورد بازدید گردشگران، اقدامات مناسب صورت گیرد.

-حفظ و مرمت و بازسازی بافت تاریخی و قدیمی

-برگزاری جشنوار ها و مسابقات بومی و محلی و ورزشی مانند: اسب سواری،کوهنوردی

- آموزش و اطلاع رسانی به مردم علی الخصوص روستاییان و یا اهالی نزدیک به اماکن گردشگری.

-آموزش و اطلاع رسانی به گردشگران در زمینه ی آداب و رسوم مردم منطقه.

-تشویق مردم به مشارکت در امر توسعه ی صنعت گردشگری و سرمایه گذاری در گردشگری برای کسب درآمد.

-ایجاد فضاهای استراحتگاهی و شهر بازی ها در اطراف مناطق گردشگری با هدف رونق گردشگری.

دادن امتیاز خاص به سرمایه گذاران در زمینه ی گردشگری.

-تجهیز مسیرهای گردشگری جهت رفاه گردشگران.

-نصب علائم در مسیر های گردشگری.

-توزیع دفترچه و کتابچه راهنما در بین گردشگران.

-برگزاری نشست ها، مجالس و سمینارها برای توسعه سرمایه گذاری در گردشگری منطقه ی سبزوار توسط سازمان میراث فرهنگی با همکاری سایر دستگاه ها و مسئولان مرتبط.

   -حمایت و تشویق بخش خصوصی برای سرمایه گذاری در بخش گردشگری

                                                                                                           
 رضا کارگر

کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری

کوچه پس کوچه پیوندها

کلیک کنید:

ششتمد گنجینه ناشناخته گردشگری در غرب خراسان