ضرورت های راه اندازی اولین ایستگاه تحقیقات زیره ایران در سبزوار

ریحانه ریاحی/ مجله اینترنتی اسرارنامه
 
از آنجایی که در مردادماه سال 97 حسین زینعلی مشاور وزیر جهاد کشاورزی، اعلام کرده بود سبزوار از سال‌های گذشته در زمینه گیاهان دارویی و زیره‌سبز یکی از قطب‌های کشور بوده و پتانسیل بالایی در زمینه صادرات زیره‌سبز به داخل و خارج از کشور دارد (منبع)، بنابراین صاحب نظران حوزه کشاورزی معتقدند که سبزوار با توجه به این جایگاه باید در زمینه تحقیقاتی و پژوهشی محصول زیره حرفی برای گفتن داشته باشد.
 
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی در پاییز سال گذشته، برنامه راهبردی در رابطه با تحقیقات زیره سبز در سبزوار را جهت راه اندازی ایستگاه تحقیقات زیره و در نهایت برند کردن این محصول تنظیم نمود که در این برنامه به پتانسیل‌ها و امکانات موجود برای تحقیقات این محصول در سبزوار، ضرورت تاسيس ايستگاه ملي تحقيقات زيره در شهرستان و به طور کل به تشریح وضعیت موجود گیاهان دارویی کشور و... پرداخته شده است.
 
در همین رابطه استادیار پژوهش مرکز ملی تحقیقات شوری به خبرنگار اسرارنامه گفت: خراسان رضوی از لحاظ سطح زیر کشت کل گیاهان دارویی مقام سوم کشور را دارد، اما از لحاظ سطح کشت زیره سبز مقام اول را کسب کرده، چرا که حدود 90 درصد زیره تولیدی کل کشور مربوط به استان خراسان رضوی است که  40 درصد از این مقدار یعنی حدود 4000 هکتار در محدوده سبزوار بزرگ شامل شهرستان‌های سبزوار، داورزن، جغتای و جوین قرار دارد. 
 
یوسف هاشمی با ابراز تاسف از اینکه سهم ایران ازصادرات جهانی زیره سبز، به یک درصد رسیده است، افزود: گرچه در دهه  70 ، ایران در زمینه صادرات زیره سبز مقام دوم را داشته است که رتبه قابل توجهی بوده، اما اکنون وضعیت نزولی دارد و متاسفانه در رتبه پنجم تا هفتم قرار گرفته که البته ما با تحقیقات و اقدامات صورت گرفته در تلاش هستیم این محصول را به جایگاه اصلی خود در دهه های گذشته بازگردانیم.
 
وی ادامه داد: متاسفانه ایران نه تنها نتوانسته جایگاه خود را در زمینه سطح زیر کشت زیره سبز و تولید آن ارتقا دهد، بلکه همان جایگاه قبلی خود را از دست داده است. این در حالی است که کشور هند از سال 1951 با عزمی جزم به تحقیقات گیاهان دارویی و ادویه ای پرداخته و تا کنون شش رقم زیره ثبت شده دارد که این رقم ها نسبت به تنش‌های محیطی، آفات و بیماری‌ها، مقاوم هستند.
 
استادیار پژوهش مرکز ملی تحقیقات شوری با اشاره به اینکه تنوع ژنتیکی محصول باید شناسایی شود و توده های متحمل به شرایط تنش، تکثیر و در اختیار کشاورزان قرار گیرد، افزود: زیره سبز گیاهی کم توقع است که به آب و مواد غذایی کمی نیاز دارد و ما باید ارقام و توده هایی از زیره سبز که نسبت به تنش ها و شرایطی مانند شوری، خشکی، انواع بیماریها، کشت مکانیزه، نوع کاشت در مناطق خشک و همچنین مرطوب و...متحمل هستند را شناسایی نماییم و در اختیار کشاورزان قرار دهیم.
 
وی با اشاره به اینکه برنامه راهبردی تحقیقات زیره سبز در سبزوار با چشم اندازی ده ساله تنظیم شده است، ادامه داد: برای اولین بار، امسال یازده توده زیره سبز را از مناطق مختلف استان و نیز سبزوار بزرگ جمع آوری نموده ایم و در چهار منطقه مختلف از جمله سبزوار، روداب، سدید و خوشاب به صورت تصادفی و با روش علمی و پژوهشی کشت کرده ایم که در بارندگی ها و سیلاب های اخیر که بیماری فوزاریوم (پوسیدگی های قارچی که در رطوبت تکثیر می شوند) شیوع پیدا کرد، برخی از این توده ها از بین رفتند، از همین رو می توانیم این توده را در سال آینده حذف نماییم و در نهایت توده های متحمل به فوزاریوم که شناسایی کرده ایم را برای کشت به کشاورزان معرفی کنیم.
 
هاشمی به مجموعه فعالیت هایی که تا کنون در این مرکز در خوصوص تحقیقات زیره سبز صورت گرفته، اشاره کرد و گفت: اقداماتی همچون شناسایی منافع استفاده از علف کش(دفع علف های هرز)، قارچ کش(آغشته کردن بذر به قارچ کش)، بذر مال(آغشته کردن بذر به پودرهایی خاص) و همچنین بحث تراکم کشت، تاریخ کشت مناسب و... صورت گرفته است تا با تکنولوژی ها و شیوه های جدید، تولید زیره در سطح را افزایش دهیم و بتوانیم در آینده ای نه چندان دور در بازار جهانی سهمی داشته باشیم.
 
وی، با اشاره به اینکه بازرگانان معروف و مهم زیره سبز ایران در سبزوار هستند و سهم مهمی در بسته بندی، بوجاری بذر، خرید و فروش بذر زیره سبز در کل کشور دارند، تصریح کرد: در جلسات مختلفی که با برنامه ریزی مدیریت جهاد کشاورزی تاکنون برگزار شده است، عوامل و فاکتورهایی که برای صادرکنندگان و تجار  و نیز خود کشاورزان دارای اهمیت است، شناسایی کرده ایم و طبق آن برنامه راهبردی خدمات زیره سبز را با مشارکت دانشگاه حکیم تهیه و به سازمان مدیریت برنامه ریزی و معاونت علمی و فرآوری ریاست جمهوری ارائه نموده ایم. امید می رود این برنامه راهبردی زیره سبز در سطح یک ایستگاه ملی در سبزوار ایجاد شود و با اجرای این سیاست ها و راهبردها نه تنها در ایران بلکه در جهان برند زیره سبز را از آن خود نماییم. 
 
استادیار پژوهش مرکز ملی تحقیقات شوری با بیان اینکه تاکنون ایستگاه تحقیقات زیره سبز یا گیاهان دارویی در کشور نداشته ایم و در صورت راه اندازی این ایستگاه، سبزوار مقر اولین ایستگاه تحقیقات زیره در ایران خواهد بود، گفت: وجود ایستگاه تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سبزوار که از سال 1347 راه اندازی شده و تاکنون بیش از 50 سال فعالیت می کند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، کارشناسان مروج پهنه در مراکز خدمات روستایی شهرستان، دانشگاه های حکیم سبزواری، علوم پزشکی  و آزاد اسلامی سبزوار، شرکت های کشت و صنعت و آستان قدس رضوی و بازرگانان و صادر کنندگان زیره در سطح شهرستان، از پتانسیل‌ها و امکانات موجود برای راه اندازی ایستگاه تحقیقات زیره سبز در سبزوار هستند.
 
وی در ادامه به زیر ساخت های تحقیقاتی موجود در سبزوار نیز اشاره کرد و افزود: ایستگاه تحقیقاتی با امکانات کامل (چاه آب، نگهبانی، حصارکشی، تراکتور و ...)؛ آزمایشگاه آب، خاک و گیاه به مدیریت جهاد کشاورزی سبزوار، آزمایشگاه غذا و دارو در دانشگاه علوم پزشکی سبزوار و سالن آموزش بهره‌برداران در ایستگاه تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سبزوار از دیگر مزیت های این شهرستان برای داشتن ایستگاه تحقیقات زیره است.
 
یوسف هاشمی اظهار داشت: شهرستان سبزوار به عنوان مركز فعاليت تجاري عمده زيره سبز محسوب مي گردد و سهم عمده اي از توليد محصول زيره سبز را در استان خراسان و در كل كشور به خود اختصاص داده است.اما با عین حال، با چالش هایی در زمینه تحقیقاتی زیره سبز  از جمله؛ مسائل مربوط به اصلاح بذر و انتخاب بذور مقاوم و پرمحصول، مسائل مربوط به تنش خشكي حاكم بر توليد زيره و روشهاي اصلاح آن، مسائل مربوط به تنش شوري حاكم بر توليد زيره و روشهاي اصلاح آن، مسائل مربوط به حاصلخيزي خاك و تغذيه گياهي حاكم بر توليد زيره و روشهاي اصلاح آن، مسائل مربوط به آفات و بيماريهاي گياهي و بالاخص بيماري قارچي فوزاريوم كه بصورت مشكلي لاعلاج براي مزارع زيره سبز جلوه نموده است، مسائل مربوط به روشهاي آبياري متناسب در مزارع آبي زيره سبز، مسائل مربوط به مكانيزاسيون كاشت، داشت و برداشت زيره سبز، مسائل مربوط به بوجاري، بسته بندي و استاندارد زيره سبز، مسائل مربوط به بازاريابي و تجارت زيره سبز، مسائل مربوط به فرآوري و محصولات جنبي زيره سبز، مسائل مربوط به صادرات و مسائل مربوط به سيستم هاي كشت و كشاورزي پايدار، روبرو هستیم که در این برنامه راهبردی به بررسی و برطرف کردن این موارد پرداخته ایم.
 
نظرت را بنویس
comments
پربازدیدترین محبوب‌ترین‌ها پرونده ویژه نظرات شما