ریحانه ریاحی

 

معاون استاندار و فرماندار ویژه سبزوار در بهمن ماه 94 اعلام کرده بود که سبزوار به عنوان چهارمین شهر هوشمند کشور مصوب شده است، که این اظهار او در آن زمان با اظهارات وزیر ارتباطات وقت تضاد داشت و در همان زمان این موضوع، سوژه نقد رسانه های محلی قرار گرفت. زیرا مدتی قبل تر وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور در همایشی گفته بود: طبق آخرین تصمیمات اتخاذ شده پنج شهر ارومیه، اصفهان، تبریز، تهران و مشهد به عنوان شهرهای هوشمند در نظر گرفته شده اند.(منبع) و نامی از سبزوار عنوان نشده بود.

 

همچنین احمد برادران در خرداد ماه 95 نیز از تشکیل کارگروه شهر هوشمند در سبزوار خبر داده بود و عنوان کرده بود از آن سال به بعد مطالعات برای تامین زیر ساخت های لازم و مورد نیاز در دستور کار قرار می گیرد.(منبع)

 

وی در نخستین نشست این کارگروه در خردادماه 95 که ظاهرا آخرین جلسه نیز بوده است و با حضور مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان برگزار شد، گفته بود: از اهداف تحقق پیاده سازی شهر هوشمند، تلاش برای ارتقاء کیفیت زیست شهروندان، کاهش تعداد سفرهای غیر ضروری درون شهری، کاهش مصرف انرژی، وقت و افزایش بهره وری کاری است.

 

اکنون چند سال پس از طرح این موضوع، خبرنگار اسرارنامه بر آن شد تا به پیگیری این وعده مطرح شده از سوی معاون استاندار خراسان رضوی و فرماندار شهرستان سبزوار بپردازد تا ببیند آیا برای عملی شدن ادعای تبدیل سبزوار به چهارمین شهر هوشمند کشور تا کنون هیچ اقدامی شده است و در چه مرحله ای به سر می برد و در نهایت سبزوار تا کنون چقدر به شاخص ها و ویژگی های شهرهای هوشمند نزدیک شده است؟

 

کارشناسان و صاحب نظران معتقدند شهرهای هوشمند، شهرهایی هستند که بر امواج سوارند، این شاید کمی تخیلی باشد، اما این ایده ای است که افراد و دولت های بسیاری برای تحقق و دستیابی به آن ها تلاش می کنند. اما به نظر می رسد در وضعیت کنونی، با ناهماهنگی‌های فعلی و عدم وجود زیر ساخت‌های لازم، وعده شهر هوشمند در سبزوار آنچنان که باید محقق نشده است. 

 

از آنجایی که موضوع شهر هوشمند در حوزه معاونت برنامه ریزی فرمانداری جای می گیرد، خبرنگار ما ابتدا برای پیگیری این موضوع، به سراغ این معاونت رفت ولی به دلیل اینکه پس از رفتن دکتر پارسی پور از معاونت برنامه ریزی سبزوار هنوز فرد دیگری در این مسئولیت قرار نگرفته است، موضوع را از کارشناس حوزه برنامه ریزی فرمانداری پیگیری کرد.

 

 مریم صالح آبادی در این رابطه به اسرارنامه گفت: متاسفانه تاکنون در خصوص شهر هوشمند اعتباری در نظر گرفته نشده است و اعتباراتی که وجود دارد متعلق به دولت الکترونیک است نه شهر هوشمند.

وی افزود: البته جلساتی برگزار شده است تا کارگروه شهر هوشمند به صورت رسمی کار خود را آغاز کند. این کارگروه با مجموعه کمیته های امنیتی، آموزشی، علمی و زیرساختی که دبیری آن به ترتیب با فرمانداری، شهرداری، دانشگاه حکیم و مخابرات بود، شروع به کار کرد.

 

کارشناس حوزه برنامه ریزی فرمانداری گفت: دکتر حدادنیا ریاست قدیم دانشگاه حکیم سبزواری و دکتر حسن پارسی پور معاون برنامه ریزی سابق فرمانداری در زمان فعالیت شان، در جلسات شورای اداری به طور گسترده و مفصل توضیحاتی در این رابطه ارائه داده اند.

 

وی ادامه داد: فرمانداری اکنون در تلاش است که مجدداً در اسرع وقت همایشی با عنوان شهر هوشمند با همکاری دانشگاه حکیم برگزار کند تا ادارات و مردم بیشتر با ویژگی های شهر هوشمند آشنا شوند.

صالح آبادی تصریح کرد: تا کنون اقدامات و زیرساخت هایی به صورت پراکنده انجام شده است و اموری همچون نوبت دهی الکترونیک و شبکه داروخانه ها توسط علوم پزشکی سبزوار، اجرای فیبر نوری توسط مخابرات، انجام برخی استعلام ها توسط شهرداری، هوشمند سازی برخی معابر و یکپارچه سازی اتفاقات توسط شرکت برق و همچنین هوشمندسازی اتفاقات و انجام برخی استعلامات توسط آبفای شهری صورت گرفته است. 

 

وی در نهایت گفت: مصوبه صرفاً بهانه ای برای انجام کار بوده است وگرنه هیچ اعتبار مشخصی تا کنون در خصوص شهر هوشمند اختصاص نیافته است.

 

در ادامه این گزارش خبرنگار اسرارنامه به سراغ منبع آگاه دیگری رفت که نخواست نامش در این گزارش ذکر شود.

 

بر مبنای اطلاعات ارائه شده از سوی این منبع آگاه، شهرهای هوشمند و آنهایی که در این راه پا گذاشته اند در دنیا بر اساس ۱۰ پارامتر و شاخص ارزیابی می شوند که این شاخص ها با توجه به ساختار ایران که دولت حرف اول را در همه امور می زند، بیشتر مورد توجه هستند. این شاخص ها شامل چشم انداز، رهبری، بودجه اختصاص داده شده، اعتبارات تشویقی، برنامه های حمایتی، استعدادیابی و آماده سازی، مردم محوری، اکو سیستم نوآوری، سیاست های هوشمند و رصد و رهگیری برنامه ها است.

 

وی ادامه داد: یک شهر هوشمند باید، ده شاخص فوق را داشته باشد، که در ۵۰ شهر اول هوشمند دنیا که امتیاز آن طبق 10 شاخص فوق محاسبه می شود، هیچ شهری از ایران نیست و کشور آمریکا با داشتن ۲۰ شهر در این مجموعه دارای بهترین رتبه است.

 

وی افزود: در همین رابطه، سال ۹۴ دانشگاه حکیم سبزواری و فرمانداری با تلاش های زیادی توانستند شاخص ها را مطرح نمایند و در آن زمان کار تحقیقاتی خوبی در تهران انجام دادند، اما تنها یک مصوبه نمی تواند به هوشمند شدن شهر کمک کند و نیاز به پیگیری ها و تلاش های زیادی دارد.

 

وی به سند توسعه شهرستان اشاره کرد و افزود: دانشگاه حکیم سبزواری در سال 94 مجری سند توسعه شهرستان بود که با پافشاری معاون سابق برنامه ریزی، مبحث شهر هوشمند در این سند نیز گنجانده شد.

وی ادامه داد: در همان سال ساختار سازی هایی برای هوشمند شدن شهر انجام گرفت و شاخص هایی استخراج گردید. حتی چندین جلسه با معاون وزیر ارتباطات در تهران برگزار شد و پی گیری های متعددی برای دریافت اعتبار صورت گرفت.

 

وی افزود: در سال ۹۳ با پیگیری هایی که صورت گرفت، قرار شد دستگاه ها بسترهای لازم شهر هوشمند را ایجاد نمایند و در همان زمان تعدادی از دستگاه ها و ادارات همراه شدند و اقداماتی انجام دادند. به طور مثال دانشگاه حکیم سبزواری باید وظایف علمی و راهبردی را به عهده می گرفت که تا حدودی پیش رفت، فرمانداری به عنوان ستاد راهبردی معرفی شد. مخابرات نیز متولی بسترهای لازم شد، البته که بر اساس اظهارات رئیس آن مجموعه، بسترهای لازم به جز سرعت و پهنای باند اینترنت مهیا بود.

 

این منبع آگاه ادامه داد: در همین راستا، هوشمند سازی مدیریت شبکه برق رسانی شهر سبزوار توسط شرکت برق شهرستان نیز انجام شد. همچنین بستر و زمینه اتوماسیون اداری در سبزوار از دانشگاه حکیم سبزواری شروع شد و اقداماتی چون ورود نرم افزار های تاکسی و نسخ الکترونیکی بیمارستان و پزشکان نیز صورت گرفت.

 

وی با بیان اینکه هماهنگی لازم برای شهر هوشمند در بین برخی نهادها و ادارات سبزوار شکل نگرفت، افزود: متاسفانه با اینکه شهرداری نقش تاثیرگذاری در رابطه با مردم و فرهنگ سازی داشت و متولی این امر شده بود، از آنجایی که به طور کل اعتقادی به شهر هوشمند نداشت، طبیعتاً کار چندان مثبتی توسط این نهاد در آن زمان انجام نگرفت. 

 

وی به نصب دوربین های راهنمایی در خیابان های سبزوار اشاره کرد و گفت: نصب این دوربین‌ها که حاصل تلاش های آن زمان بود ، نقش مهمی در کاهش ترافیک و همچنین کاهش تخلفات رانندگی دارد. در طرح هوشمندسازی شهر باید حداقل تعداد پنجاه دوربین در خیابان های هر شهر نصب گردد که در همان زمان 4 دوربین در سبزوار نصب شد.

 

وی با بیان اینکه بعد از سبزوار شهرستان های نیشابور، تربت حیدریه، قوچان و بیرجند به سمت هوشمند سازی رفتند، اظهار داشت: همزمان با سبزوار، این طرح در مشهد نیز انجام گرفت و اگر سبزوار به سمت شهر هوشمند نرود و اقدامات انجام شده را رها کند، در آینده ضربه شدیدی خواهد خورد، چرا که آینده توسعه هر منطقه در زیرساخت های هوشمند خواهد بود و قطعا ابزارهای توسعه در جهت حرکت به سمت زیر ساخت خواهند رفت و سبزوار اگر این زیرساخت را نداشته باشد آسیب می بیند.

 

وی با اشاره به تاثیر زیر ساخت در توسعه افزود: اگر مسئولان و دست اندرکاران فعلی در فراهم آوری زیر ساخت های شهر هوشمند کم کاری کنند دوباره مانند آنچه در محرومیت سبزوار از راه آهن اتفاق افتاد و باعث شد بسیاری دیگر از امکانات نیز در سبزوار ایجاد نشود، پیش بیاید. 

 

لازم به ذکر است، خبرنگار اسرارنامه برای تکمیل این گزارش به سراغ فرماندار سبزوار نیز رفت، اما احمد برادران حاضر به مصاحبه و پاسخگویی در این زمینه نشد. 

 

گفتنی است شهر هوشمند به شهری گفته می‌شود که دارای شش معیار اصلی زندگی از جمله: مدیریت اداری هوشمند، اقتصاد هوشمند، حمل نقل هوشمند، محیط هوشمند، شهروند هوشمند و روش زندگی هوشمند باشد.

 

به عبارتی دیگر شهر هوشمند یک کلان سیستم از زیر سیستم های شهری است و با ترکیب و تعامل بسیاری از مجموعه های شهری مانند سازمان ها، شرکت ها، دانشگاه ها، شهروندان و... و همچنین مجموعه ها و زیرسیستم های مستقل هوشمند در هر شهر، سیستم پیچیده ی بزرگی تشکیل می گردد که به آن شهر هوشمند گویند.

 

امروزه اکثر شهرهای دنیا برای استفاده حداکثری از پتانسیل‌های زندگی شهری خود در حال برنامه‌ریزی جهت دست‌یابی به اهداف شهر هوشمند می‌باشند و برای دستیابی به این هدف، شهر‌ها نیازمند بسیج همه جانبه در عرصه‌های مختلف علمی و پژوهشی هستند.

 

اما آیا سبزوار از سالی که فرماندارش این شهر را چهارمین شهر هوشمند کشور معرفی کرد، تاکنون دستاوردی در این زمینه داشته است؟

 

با توجه به اینکه براي داشتن زندگي شهري سالم تر و پوياتر استفاده از دانش ارتباطات و فناوري اطلاعات، امري گريزناپذير است و جامعه جهاني به سمت شهرهاي هوشمند حرکت مي کند، آیا مجموعه مدیریت شهری سبزوار تا کنون اقدامات تاثیرگذاری در این زمینه انجام داده است؟

 

منبع: هفته نامه ستاره شرق