سمیرا واعظی نژاد / مجله اینترنتی اسرارنامه

 

رئیس دانشکده ادبیات زبان فارسی دانشگاه حکیم سبزواری گفت:  به گمان من سبزوار خاستگاه و مرکز سه قلمرو ادبی و هنری نثر فارسی، ادبیات انقلاب و خوشنویسی و نگارگری است.

 

به گزارش مجله اینترنتی اسرارنامه دکتر مهیار علوی مقدم در مراسم شب بخارا که در روستای زعفرانیه سبزوار برگزار گردید افزود: سبزوار چه در حوزه نثر کلاسیک و چه در حوزه نثر معاصر ایران خاستگاه و مرکز نثر فارسی است به دلیل این که ما در سبزوار شخصیت هایی همچون ابوالفضل بیهقی ،ابولحسن زید بیهقی ، عطاملک جوینی ، ملا حسین واعظ کاشفی سبزواری، حاج ملاهادی سبزواری و... در دوره معاصر نیز دکتر علی شریعتی، استاد محمد تقی شریعتی، محمود دولت آبادی و... را داریم و تمام این نثر نویسان به ما اعلام می کنند که ما می توانیم سبزوار را به عنوان خاستگاه و مرکز نثر فارسی با قامت افراشته بشناسانیم. 

 

وی ادامه داد: از زمانی که برای نخستین بار همایش های  ملی بزرگداشت بیهقی را از سال 86 آغاز کردیم، اول آبان را به عنوان روز ملی بزرگداشت بیهقی اعلام کرده و همواره این موضوع را از مسئولان، نمایندگان مجلس ، مسئولان فرهنگی خواسته ایم اما متاسفانه به دلیل کوتاهی هایی که ما در دانشگاه ، بخش اجرایی، اداره ارشاد، سازمان میراث فرهنگی، نمایندگان مجلس داشته ایم آن گونه که باید و شاید نتوانسته ایم به این هدف اصلی مان برسیم. 

 

علوی مقدم با بیان این که سبزوار می تواند خاستگاه ادبیات انقلاب نیز باشد اظهار داشت: مرحوم حمید سبزاری زاده این شهر بوده و محل دفنش نیز در این شهر است. بنابراین آیا غیراز این است که ما می توانیم چنین ادعایی داشته باشیم که سبزوار خاستگاه ادبیات انقلاب و شعر انقلاب است؟ به گمان من این ادعایی است که ما می توانیم روی آن تمرکز و تامل کنیم.

 

وی بیان کرد: سومین مرکزیت و کانونی که به گمان من می توانیم در مورد سبزوار ادعا داشته باشیم این است که سبزوار خاستگاه خوشنویسی و نگارگری ایرانی است و این را به اعتبار امیرشاهی سبزواری عنوان می کنم که متاسفانه بسیاری از مردم سبزوار حتی نام این شاعر و هنرمند را نشنیده اند. 

 

این عضو هیئت علمی دانشگاه حکیم سبزواری ادامه داد: امیرشاهی سبزواری، شاعر پر آوازه سده 9 قمری و دوره تیموری است که در عرصه خوشنویسی ، نگارگری و موسیقی نیز شهرت و تبحر بالایی داشته است. سبک و مکتبی که امیرشاهی تیموری استفاده می کرده و به کار می گرفته از حوزه نگارگری و خوشنویسی به احتمال بسیار زیاد همان مکتب تیموری است. 

 

وی تصریح کرد: مکتب هایی که در حوزه نگارگری و نقاشی ایرانی وجود دارد شامل مکاتب تبریز، سلجوقی، هراتی، بغداد، نیشابورو ... و یکی از این مکتب ها مکتب تیموری یا هرات مربوط به قرن نهم قمری است که به دو دوره تقسیم می شود. دوره اول شعر و جنبه های هنری و نگارگری غلبه پیدا می کند اما به احتمال بسیار زیاد امیرشاهی سبزواری مربوط به دوره دوم مکتب تیموری است که تصاویر زنده تر و پویاتر و جذاب تر می شود و آن ویژگی های مکتب نگارگری هرات را دقیقا در آثار امیرشاهی تیموری می توانیم ببینیم.

 

دکتر مهیار علوی مقدم ادامه داد: دولتشاه سمرقندی در تذکره خود نوشته است که امیرشاهی سبزواری خط نستعلیق زیبایی داشته است و یقینا در دیوانی که از امیر شاهی پابرجاست کاملا دیده می شود. 

 

رئیس دانشکده زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری بیان کرد: وقتی ما سبزوار را با شهرهای همجوار مقایسه می کنیم به گمان من سبزوار در دو حوزه دانشگاهی وتاریخی و آیین های فرهنگی بسیار توانمند است، که باید این توانمندی هایش را به رخ کل کشور بکشد. 

 

وی افزود: نکته اول  این است که سبزوار یک قطب دانشگاهی است یعنی به یقین می توانیم بگوییم که سبزوار تنها شهر غیر مرکز استان است که بزرگترین قطب دانشگاهی کشور می باشد و ما در سبزوار  بیش از 15 دانشگاه و مرکز دانشگاهی، آموزش دولتی ، آموزش انتفاعی ، غیر دولتی داریم که چندین هزار دانشجو و حدود هزار عضو هیئت علمی در این شهر هستند و در نتیجه یک شهر کاملا دانشگاهی و یک قطب علمی در استان پهناور خراسان و همچنین در شمال شرق ایران است.

 

دکترعلوی مقدم ادامه داد: نکته دوم بحث تاریخی سبزوار و آیین هایی است که در این شهر وجود دارد. وجود مکان های تاریخی سبزوار همچون مسجد جامع و پامنار، مدرسه فخریه و شریعتمداری، کاروانسرای فرامرزخان و زعفرانیه و مهر و مزینان، حمام قیصریه و زعفرانیه ، یخدان ها ، انبارهای حاج کریم و سرسنگ، بازار سرپوش ، خانه های تاریخی اسکویی و عظیمیان و امیرتجار، آرامگاه حاج ملاهادی سبزواری و ابن یمین و بقراط ، تپه دامغانی، کتابخانه های گوناگونی که در سبزوار وجود دارد  و همچنین آیین های گوناگونی مثل اسب چوبی و ورچرنگ و .... صحت این ادعا را نشان می دهد. 

 

وی افزود: به نظر می رسد آن چیزی که در سبزوار می توانیم به آن افتخار کنیم، در حوزه فرهنگی و آثار ارزشمندی است که با کمال تاسف به رغم تمام مرکزیتی که سبزوار می تواند از نظر بحث توریستی و اکوتوریستی داشته باشد اما کوتاهی ها و کم کاری های بسیاری گریبان گیر این شهر شده است.

 

دکتر علوی مقدم در پایان اظهار داشت: با این شرایط اگر قرار است تغییر و تحولی صورت گیرد یقینا بایستی لایه های پایین جامعه به همراه NGO ها این اطلاعات را به لایه های بالایی منتقل کنند و سه ویژگی که برای شهر سبزوار عنوان شد یعنی خواستگاه ادبیات انقلاب، نثر فارسی و نگارگری را می توانند به صورت یک موج به مسئولان انتقال دهند.

 

گفتنی است در این مراسم که تحت عنوان شب بخارا در سبزوار در محل اقامتگاه بومگردی روستای تاریخی زعفرانیه برگزار شد، میهمانان برجسته ای نظیر علی دهباشی مدیرمسئول و سردبیر نشریه ی بخارا و دکتر اسماعیل کهرم استاد صاحب نام محیط زیست ایران و نیز شماری از فرهیختگان و فرهنگ دوستان سبزواری حضور داشتند.