نگاهی به سنت تعزیه خوانی در روستای جلین سبزوار
ابراهیم بهشتی:
«جُلِین» را اگرچه سبزواریها تا دو سه دهه پیش با خربزههای شیرین دیمیاش از زمینهای «حسین خالو» میشناختند، امروزه اما این«تعزیه» است که با نام این روستا در 15 کیلومتری شرق سبزوار در خراسان رضوی عجین و همراه شده است.
ارادات مردم این دیار به نهضت امام حسین(ع) و جاننثاری یاران باوفایش البته در قالب شبیه خوانی محدود نیست و هر ساله در ایام محرم مسجد روستا میزبان عزاداران حسینی است که حوادث سال 61 هجری را از زبان روحانی میشنوند؛ با نوای گرم نوحهخوان دستها را بر سینه آشنا میکنند، همنوا با مداح گونههایشان تر میشود و به سیاق بسیاری از نقاط کشور در سوگ اباعبداللهالحسین زنجیر میزنند.
با این حال بیراه نیست اگر گفته شود وجه ممیزه جلینیها مراسم هر ساله تعزیهخوانیهایشان باشد. در این روستا کسی به یاد ندارد که شبیه خوانی در گرمای داغ تابستان یا سرمای زمستان تعطیل شده باشد. آوازه هنر جلین چند سالی است که از روستاها و آبادیهای بخش مرکزی سبزوار فراتر رفته ومشتاقان فراوانی در سراسر این شهرستان، خراسان بزرگ و برخی نقاط دیگر کشور یافته است.
یک جستوجوی ساده در موتورهای جستوجوگر نام استادانی همچون ملا عباسعلی و محمد جلینی را به مخاطب نشان میدهد. رمز ماندگاری این هنر مذهبی در میان مردمان ساده دل و با صفای جلین، علاوه بر علاقه آنها به خاندان نبوت و امامت، انتقال میراث کهن بزرگان این رشته توسط بزرگترها و پیشکسوتها به تعزیه خوانهای جوانتر است.
در اینجا ابتدا نوجوانان از سنین کمتر از 10 سال کار شبیه خوانی را با ارائه نقشهایی همچون طفلان مسلم، عبدالله ابن حسن، پسر حر و سکینه دختر امام حسین(ع) شروع میکنند تا بتدریج که بزرگتر و آبدیدهتر میشوند به ایفای نقشهای مهتری میپردازند.
در مراسم عاشورای امسال این انتقال سینه به سینه و نسل به نسل شبیه خوانی به وضوح آشکارا بود آنجا که ملا عباسعلی جلینی پیشکسوت مخالف خوان به همراه ملا حسین جلینی که تا همین یکی دو سال پیش ایفاگر نقش امام حسین بود، در کنار مراسم، نظاره گر شبیه خوانی نسل جدیدتر تعزیهخوانان این روستا بودند؛ علی جلینی (شهادتخوان) و علی جلینی (مخالف خوان).
بزرگترهای روستا از تعزیهخوانهای بنام دیگر در سالهای دورتر هم یاد میکنند. استاد «ملاعلی»، «ملاغلام»، خانواده «حاج ملا» و «حسین حبیب» که اگر چه امروز در قید حیات نیستند اما جلینیها و سبزواریها سالها در مجالس شبیهخوانی آنها نشسته و اشک ریختهاند.
منبع: روزنامه ایران
گفتنی است نام ابراهیم بهشتی نامدار در فهرست خبرنگاران و اصحاب رسانه سبزوار بزرگ درج شده است.برای مطالعه این فهرست هم اکنون روی پیوند زیر کلیک کنید:
فهرست خبرنگاران و اصحاب رسانه سبزوار بزرگ (کلیک کنید)