امید برومندی، سمیرا واعظی نژاد / مجله اینترنتی اسرارنامه 

 

مطالعه قسمت دوم (کلیک کنید)

 

قسمت سوم:

 

پروژه تعمیر و مرمت خانه الداغی از شروع تا پایان؟ 

 

ژاله الداغی: این ساختمان با هزینه خودمان مرمت شد و هیچ هزینه ای از هیچ جایی دریافت نکردیم. اگر می خواستیم منتظر باشیم که کمکی از جایی به ما برسد مسلما این خانه خراب می شد. همان طور که سال ها انتظار داشتیم میراث فرهنگی حداقل این خانه را نگه دارد اما درهایش را هم بردند. 

 

خاطرم هست قبل از این که خانه را از میراث فرهنگی آزاد کنیم، راجع به مرمت آن پرس و جو کردم و گفتند باید هزینه اش را از تهران دستور بدهند لذا به تهران رفتم در آن جا گفتند باید کارشناس مبلغ را تعیین کند تا ما پول را بفرستیم. دوباره برای تعیین هزینه مرمت به سبزوار برگشتم. شرایط به گونه ای بود که دائم در رفت و آمد بودم و گاهی شب با اتوبوس می رفتم و از آن طرف روز بعد با هواپیما برمی گشتم. پس از آن که کارشناس هزینه مرمت را تعیین کرد به تهران رفتم و بلافاصله نامه اش را گرفتم و به ریاست میراث فرهنگی آقای متین فر دادم و آن ها هم شروع به مرمت کردند اما مشهد اعتراض کرد که شما باید از طریق مشهد اقدام می کردید لذا یک ریال از آن پول به سبزوار نرسید، یعنی با این که بنده نامه مدیریت مالی سازمان میراث فرهنگی را گرفته بودم مدیریت میراث فرهنگی سبزوار نتوانست حتی این پول را تحویل بگیرد. 

 

نکته جالب و قابل توجه دیگر این بود که اداره میراث فرهنگی اظهار داشت برای مرمت این خانه هزینه هایی کرده و کارهایی انجام داده است که باید ثبت شود و وقتی گفتم چقدر هزینه کردید و چه کارهایی انجام داده اید؟ گفتند ما 8 ماشین خاک از باغچه ها برداشتیم. من واقعا مانده بودم که برداشتن خاک باغچه چه تاثیری بر مرمت ساختمان در حال تخریب داشته است؟ 

 

چنین مسائلی باعث تقویت انگیزه ما شد تا خودمان شروع به کار کنیم چون اگر دست نگه می داشتیم می آمدند و آجر های خانه را هم می بردند. 

 

برای مرمت این خانه در ابتدا مبلغی برآورد شد اما چون با گرانی مصالح مواجه شدیم و دستمزدها بالا رفت، آن هزینه نیز تغییر کرد. اما انشاءالله مرمت چندان طول نخواهد کشید و تنها حیاط مانده است که در همین امسال صد در صد تمام خواهد شد و نوروز آینده یک خانه و فرهنگسرای کامل خواهیم داشت.

در صحبتی که با مهندس گرایلی داشتم از ایشان خواستم این جا را به گونه ای مرمت کند که در عین حال که قدیمی بودن آن حفظ شود یک ساختمان با استانداردها و ایده آل های نسل امروزی نیز باشد و افراد که به این جا می آیند آرامش داشته باشند و تمام نیازهایش برای گرما، سرما، رفت و آمد و... رعایت شده باشد. در حال حاضر نیز اصل بنا حفظ شده اما یک سری اقداماتی در آن انجام گرفته که برای استفاده مردم امروزی مناسب سازی شده باشد.

 

مهندس امیرعلی گرایلی: از سال 94 شرح خدمات مرمت این خانه را با همکارم مهندس کاویان نوشتیم و به چند جا مراجعه کردیم و علاقه مند بودیم که برای این خانه کاری انجام دهیم. یکی از جاهایی که مراجعه کردیم سازمان بهسازی یا نوسازی شهرداری بود که در آن زمان طرح امیریه را تازه شروع کرده بودند. در جلسه ای که با آن ها داشتیم و هاله خانم نیز حضور داشتند متقاعدشان کردیم که برای طرح امیریه یک دفتر شکیل و خوب نیاز دارند و اگر موافق باشند با هزینه آن ها خانه الداغی را مرمت کنیم و آن ها به مدت ده سال از این خانه استفاده کنند. در ابتدا راضی بودند و تمام کارهایش انجام شد اما بعدا یک سری کارشکنی ها شد که کار ادامه پیدا نکرد.

 

طرح مرمت این خانه همین طور بلاتکلیف بود تا این که اوایل تابستان 95 پیشنهاد شد که خودمان با هزینه خانواده الداغی مرمت را شروع کنیم. کار انجام شد و از اول آبان 95 ما در این جا را باز و مرمت را شروع کردیم. در این مدت کارهای زیادی انجام شده که عکس های مراحل مختلف آن موجود است. 

 

ما سعی کردیم به روز ترین تاسیسات را در این خانه به کار ببریم، مثلا بحث سرمایشمان اسپیلت است که این ها هزینه های خیلی زیادی دارد و خوشبختانه بحث گرمایشمان با نصب پکیج انجام شده است.

 

همچنین سعی شده است، کمترین دخل و تصرف را در بنای تاریخی انجام دهیم تا هویت اصلی آن باقی بماند. طوری که اصالت بنا خیلی به هم نخورد. هر چیزی که در این خانه می بینید همان چیزی است که زمان مرحوم الداغی بوده و ایجاد شده است. به جز شوفاژها و اسپیلت. که آن را هم ناچارا برای زندگی امروزی باید اضافه می کردیم. مثلا الان شما می بینید پنجره ها نو هستند اما دقیقا مطابق همان پنجره های قدیم ساخته شده اند.

 

بنده از سال 78 در حوزه مرمت کار می کنم و بالغ بر 100 بنای تاریخی را مرمت کردم ولی هیچ کدام از آن ها مثل این جا نیست. یعنی این خانه را از خودم می دانم و آن گونه نیست که به عنوان یک پیمان کار به این قضیه نگاه کنم. 

 

این بنا یک روح و عشقی دارد که باعث شده است تا الان کار کنم. من همزمان با این کار یک پروژه در اسفراین داشتم اما چون دوست داشتم خودم بر سر این کار باشم برای آن جا کارشناس گرفتم و امسال هم خیلی تماس داشتم که بروم و پروژه ای را انجام دهم اما نپذیرفتم. من تا زمانی که پروژه خانه الداغی تمام نشود، هیچ کاری را قبول نمی کنم.

 

 

 

برنامه های عید 97 خانه الداغی

 

مهندس گرایلی:عید نوروزامسال که بعد از مدت ها درِ این خانه را باز کردیم ، قرار شد مراسم موسیقی نیز داشته باشیم و روز اول و دوم فروردین چندتن از هنرمندان سبزواری حدود نیم ساعت اجرای موسیقی(تنبک، سنتور و دف نوازی) داشتند.

 

از آن جهت که استقبال خیلی خوبی از اجرای موسیقی شد از گروه چکامه که خودم نیز عضو کوچکی از این گروه هستم خواستم تمریناتشان را در این خانه و برای مردم اجرا کنند. آن ها نیز پذیرفتند و ده روز رایگان و بدون هیچ چشم داشت مالی برنامه اجرا کردند و از آن زمان به بعد تمام گروه های هنری و بزرگان موسیقی سبزوار می آمدند و رایگان برنامه اجرا می کردند واین اتفاق عجیبی بود طوری که وقت خالی نداشتیم تا برای گروه هایی که می خواستند برنامه اجرا کنند زمانی را مشخص کنیم.

 

ابتدا برنامه های ما برای نوروز 97 تا پایان روز یازدهم فروردین چیده شده بود اما به این خاطر که متقاضی زیاد بود به جز سیزدهم که مصادف با یکی از ایام شهادت می شد، بقیه روزها را تا هفدهم فروردین برنامه موسیقی داشتیم. علاوه بر برنامه موسیقی در آن ایام شاهنامه خوانی را نیز اجرا کردیم.  

 

چند وقت پیش یکی از مسئولین رده بالای اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی به سبزوار آمد و از این خانه نیز بازدیدی داشت و از اتفاقی که اینجا افتاده بود خیلی خوشحال شد و وقتی از ده هزار نفر بازدیدکننده این خانه در ایام نوروز باخبر شد تعجب کرد و اظهار داشت ما در موزه خراسان در همین مدت فقط 2500 نفر بازدید کننده داشتیم. ولی من در پاسخ به او گفتم: ما فقط هفت هزار بلیط فروخته ایم که مستند داریم و ته فیش هایش موجود است و حدود سه هزار نفر نیز دوستان و آشنایان بودند که خودمان بدون بلیط دعوتشان می کردیم.

 

من فکر می کنم دلیل این استقبال از ویژگی های خاص این خانه و انرژی مثبتی باشد که در آن وجود دارد و خاطرات مردم نیز باعث جذب افراد می شود. البته در کنار آن اجرای برنامه های موسیقی و فرهنگی نیز قطعا در جذب بازدیدکنندگان تاثیر داشته است.

 

 

 

احیای نقش خانه الداغی به عنوان مامن، مرجع و محل رفت و آمد بسیاری از مردم سبزوار

 

ژاله الداغی: درجلساتی که با دوستان از جمله آقای دانایی که همواره راهنمای من هستند داشتیم، بازسازی این خانه صرفا به خاطر نگهداری اش نبود و هدف ما علاوه بر نگهداری این بود که فعالیت دیگری نیز صورت گیرد. یک زمانی حاج اقای الداغی و همسر دخترانشان و چند خانواده دیگر در این خانه زندگی می کردند اما از این به بعد قصد داریم یک برنامه آموزشی طراحی کنیم و تا جایی که با نظر مهندس گرایلی به این خانه آسیبی وارد نشود این جا را به یک مرکز پژوهشی فرهنگی تبدیل کنیم تا بچه ها و بزرگسالان مخصوصا مادر و کودک برای آموزش به این خانه رفت و آمد داشته باشند.

 

از خدا می خواهم این توانایی را به ما بدهد که از این به بعد کسانی که به این جا می آیند و آموزش می بینند با همین دیدگاه از این جا بروند و بتوانند آن ها هم دست افراد را بگیرند و کمک کنند. 

 

 

 

تشکر از افراد از همه کسانی که یاری کرده اند

 

لاله الداغی: از زحماتی که آقای دانایی برای شهر سبزوار و بالاخص ما کشیده اند و گام به گام ما را راهنمایی کرده اند، سپاسگزارم. آقای دانایی از معدود افرادی هستند که بدون چشم داشت و بی دریغ برای هر یک بناهای تاریخی و هر اتفاق فرهنگی در سبزوار جان فشانی می کنند.

 

همچنین از مهندس گرایلی و کاویان به خاطر زحماتی که برای این خانه کشیده اند سپاسگزارم.

 

خواهرم هاله که ساکن سبزوار هستند شبانه روز از لحاظ جانی و مالی هزینه می کنند و از آن جهت که من در تهران هستم و ژاله نیز در اتریش ساکن است، اگر همت هاله نبود اصلا چنین کاری امکان پذیر نمی شد.

 

برخی از دوستان خوبمان از لحاظ فیزیکی و عملی همیشه کنار ما بوده اند و به همین خاطر شاید چندان نیازی به کمک ادارات نداشته ایم. به طور مثال مهندس گرایلی از کسانی است که انگار خداوند سر راه ما گذاشته که بسیار صبور هستند و با بی پولی و مشکلاتی که داشتیم کنار آمدند و به هیچ عنوان کوتاهی نکردند و اصلا مانند پیمان کارانی که می گویند تا پول ندهید کار نمی کنیم عمل نکردند. ایشان واقعا شبانه روزی خودشان را وقف این خانه کردند.

 

مهندس گرایلی: من اول باید تشکر ویژه ای داشته باشم از مهندس کاویان مدیر گروه دانشکده مرمت دانشگاه حکیم سبزواری که این جا حضور ندارند و ناظر پروژه ما هستند و بنده را به خانواده الداغی معرفی کردند. متشکرم از خانواده الداغی  و خواهران محترمشان که به بنده اعتماد کردند و مرمت این جا را به من سپردند.  

 

ژاله الداغی: از این به بعد هم من مطمئن هستم که خداوند کمک می کند و ما برای مرمت خانه هیچ نیاز مالی به کمک مسئولین نخواهیم داشت البته ناگفته نماند که شورای شهر نیز دائماً ییگیر کار ما بودند.

 

واقعا همان طور که خواهرم گفتند مهندس گرایلی با دقت و عشقی بسیار بالا شروع به کار کردند طوری که من احساس کردم خودم این جا هستم و دارم کار را پیش می برم. این خانه به تنهایی در خود انرژی داشت اما عشقی که مهندس گرایلی در ساخت و مرمت این خانه به کار برده به آن مضاعف شده است. / پایان