فرهاد شیرخانی هنرمند خوشنویس سبزواری از ایران تا امارات برای کتابت قرآن / کار رایانه، ارزش اثر خوشنویسی و هنر دست را نمی‌تواند از بین ببرد
در نخستین روز از ماه مبارک رمضان، خبرگزاری بین المللی قرآن در اقدامی جالب به سراغ مصاحبه با یکی از برجسته ترین هنرمندان شهرستان سبزوار در حیطه خوشنویسی رفته تا با وی درباره این هنر نجیب و اصیل ایرانی به گفتگو بپردازد.
به گزارش مجله اینترنتی اسرارنامه، یکی از صفت های بارزی که معمولا برای هنر خوشنویسی به کار می رود، نجابت است، زیرا این هنر، تقریبا تنها شاخه هنری است که به گفته برخی صاحب نظران امکان آلوده شدن ساحتش به برخی فسادها و پلیدی ها وجود ندارد و یا کمتر است. هنری آرام ، بی صدا و اصیل در ایران که بخش عمده ای از کاربرد آن معمولا در کتابت قرآن کریم و سایر متون دینی یا بعضی متون و اشعار ادبی و عرفانی بوده است و کمتر دیده شده است که این هنر در جایی در خدمت نیت های منفی قرار بگیرد.
از آنجایی که ماه مبارک رمضان با تلاوت، تفسیر و حتی کتابت قرآن توسط هنرمندان خوشنویس عجین شده است، اقدام امروز خبرگزاری ایکنا در انتشار مصاحبه ای با استاد فرهاد شیرخانی هنرمند صاحب سبک و افتخارآفرین سبزوار، بسیار ستودنی و در حکم پنجره ای مناسب برای درک بخشی دیگر از زیبایی های معنوی ماه میهمانی خداست.
به همین مناسبت اسرارنامه نیز در ادامه به انتشار متن کامل مصاحبه استاد فرهاد شیرخانی در ایکنا می پردازد:
از ایران تا امارات برای کتابت قرآن
گروه هنر: عصر یک روز بهاری خرداد ماه به سراغ یکی از خوشنویسان به نام کشوری می‌روم که گنبد و گلدسته‌های امامزاده یحیی(ع) و امامزاده شعیب(ع) سبزوار مزین به خط زیبای وی است و تا سال‌ها نام نیکش به یادگار خواهد ماند. کسی که این روزها مهیای سفر برای کتابت کلام الله مجید در کشور امارات متحد عربی می‌شود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، بعد از ظهر یک روز بهاری در خرداد ۹۵ با هماهنگی قبلی به سراغ کسی می‌روم که از ایران تا ترکیه برای استادی در خوشنویسی سفر کرده است و این روزها مهیای سفر برای کتابت کلام‌الله مجید در کشور امارات متحد عربی می‌شود.
در ابتدا برایم ناشناس بود، وقتی آغاز کلام را با گوشه‌هایی از زندگی خودش شروع کرد و از سفر به دیار غربت برای یادگیری و تکمیل یادگیری خوشنویسی در خط ثلث و نسخ گفت متوجه شدم چقدر نزدیکم بوده است.
معلمی که دوران ابتدایی را در روستای شیرخان از توابع شهرستان خوشاب گذرانده است، بعدها با ورود به دبیرستان دکتر فاطمی و دکتر چمران ادامه تحصیل داده است و امروز یکی از خوشنویسان به نام کشوری است که گنبد و گلدسته‌های امامزاده یحیی(ع) و امامزاده شعیب(ع) مزین به خط زیبای وی شده است.
کسی که در منطقه‌ای محروم بزرگ شده بود در سال ۱۳۶۵ وارد دانشسرای تربیت معلم شده است و شغل انبیاء را انتخاب کرده و چند سالی با بازنشستگی‌اش از کسوت فرهنگی فاصله ندارد. فرهاد شیرخانی، در سال ۱۳۷۷ به انجمن خوشنویسان سبزوار وارد شده است، پس از مدتی مدرک ممتازی خود را در خط نستعلیق دریافت کرده و خود یکی از اساتید انجمن می‌شود.
سفر به ترکیه و استادی در خوشنویسی خط ثلث و نسخ
وی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی با بیان اینکه بعد از مدتی از سال ۱۳۷۹ هفته‌ای یک روز از سبزوار برای یادگیری خوشنویسی در خط ثلث و نسخ پیش استاد حاکم غنام از اساتید عراقی ساکن مشهد سفر می‌کردم، تصریح کرد: سال ۱۳۸۷ با شرکت در آزمون اعزام معلمان به خارج از کشور قبول شدم و همراه خانواده عازم کشور ترکیه شدیم.
رتبه دوم خط ثلث در هشتمین جشنواره ملی خوشنویسی رضوی یزد، سال ۱۳۸۹ با ابراز اینکه کشور ترکیه به دلیل استادان به نام خوشنویسی مهد خوشنویسی در خط ثلث و نسخ است، اظهار کرد: با اقامت در آنکارا برای یادگیری خوشنویسی هر دو هفته یکبار به استانبول سفر می‌کردم و پیش استاد داوود بکتاش از اساتید به نام کشور ترکیه در خط ثلث و نسخ شاگردی کردم.
استاد شیرخانی با اشاره به اینکه در پایان دوره گواهی اجازه که مربوط به کسب مهارت تجربی در خط ثلث و نسخ بود و دارای اعتبار در کشورهای اسلامی و عربی است برایم صادر شد، تصریح کرد: کشور ترکیه از نظر خوشنویسی به دلیل دارا بودن اساتید طراز اول و کتیبه‌های دوره عثمانی با خطوط بسیار قوی، کشور بسیار مناسبی برای یادگیری خوشنویسی در خط ثلث و نسخ است.
معنویتی که در خوشنویسی قرآن هست در دیگر متون وجود ندارد
وی با ابراز اینکه با دارالکتاب تهران همکاری داشته و جزء ۳۰ قرآن را خوشنویسی کرده است، خاطر نشان کرد: معنویتی که در خوشنویسی قرآن است با تمام متون عربی و فارسی تفاوت دارد: از جمله اینکه انسان در نوشتن قرآن باید با وضو بود و پاکی و قداست خاصی در نوشتن قرآن است که بر روی انسان تاثیر گذار است و گاهی اوقات با فهم قرآن و ترجمه آن بازخورد بسیار خوبی در انسان برجای می گذارد.
رتبه اول خط ثلث در مسابقه قلم معلم سال ۱۳۸۲ با اشاره به اینکه معمولا کاربرد خط ثلث در اماکن مذهبی برای ارائه زیبایی متون اسلامی و جلوه‌گری مفاهیم دینی است، خاطر نشان کرد: همیشه سعی می‌کنم کار بعدی که انجام می‌دهم از کار قبلی بهتر باشد و معایب احتمالی کار را به نظر خودم در کارهای بعدی نداشته باشم.
وی اضافه کرد: هنر چون امری کیفی است نمی‌توان برایش انتهایی متصور شد و هر هنری با گذشت زمان به سمت تکامل رفته و با گذشت زمان هنر تکمیل می‌شود.
کار رایانه، ارزش اثر خوشنویسی و هنر دست را نمی‌تواند از بین ببرد
استاد خوشنویس ایرانی با بیان اینکه در خط ثلث و نسخ تنها استادی است که در سبزوار تدریس دارد، ابراز کرد: به دلیل کوچک بودن سبزوار و استقبال کم دوست دارم به شهرهای بزرگتر بروم تا بیشتر بتوانم مفید و دانشجویان بیشتری را بتوانم آموزش و این هنر به آنان منتقل کنم.
شیرخانی با بیان اینکه قبلا خط نستعلیق آموزش می دادم ولی در حال حاضر فقط خط ثلث و نسخ آموزش می دهم، ابراز کرد: متاسفانه در حال حاضر به دلیل روی آوردن بعضی افراد به کار های رایانه ای و بعضی مشکلات دیگر اوضاع کار خوشنویسی خوب نیست، تصریح کرد: برای ماندگاری بک اثر دو نکته خیلی مهم است یکی اینکه اثر تولیدی باید اثری ممتاز باشد و دوم اینکه انسان اخلاص در کار داشته باشد و با پاکی و خلوص نیت کار کند.
وی با اشاره به اینکه هنرمندان و علمایی که به شهرت رسیده‌اند و ماندگار شده‌اند خودشان به دنبال شهرت نبودند، اظهار کرد: بزرگ‌ترین آرزویم این است که در جوانی بتوانم کتابت کامل قرآن را انجام دهم و دوم اینکه با توکل بر خدا اثری با کیفیت ممتاز خلق کنم و به یادگار بگذارم که جاودانه باشد.
کتابت جزء ۳ کلام الله مجید در ماه مبارک رمضان
رتبه اول خط ثلث در نخستین جشنواره ملی فرهنگی کریمه اهل بیت(س) در سال ۱۳۸۶ با ابراز اینکه تاکنون ۴۰ عنوان کشوری و بین‌المللی دارم، بیان کرد: تاکنون از شهرهای مختلف و تهران دعوت داشته‌ام ولی نپذیرفته‌ام؛ به زودی انشاء الله برای سکونت در جوار بارگاه ملکوتی حضرت امام رضا(ع) سفر خواهم کرد.
شیرخانی با بیان اینکه هر ساله کشور امارات متحده عربی در ماه مبارک رمضان با جمع کردن ۳۰ نفر از خوشنویسان به نام در خط ثلث و نسخ کتابت قرآن می کنند، تصریح کرد: ابعاد کاغذهای نوشتاری ۵۰*۷۰ سانتی متر و از جنس مخصوصی است که حداقل ۵۰۰ سال در حالت معمولی ماندگاری دارد.
وی با بیان اینکه زیبایی و وجلوه و ماندگاری کار دست قابل قیاس با تولیدات رایانه‌ای نیست، تصریح کرد: برای ششمین سال متوالی برای خوشنویسی قرآن عازم امارات متحده عربی هستم و امسال جزء سه را خوشنویسی می‌کنم؛ به مدت ۴ سال تنها نماینده کشور ایران در این کتابت قرآن بودم.
شیرخانی با بیان اینکه در آخرین دوره جشنواره خوشنویسی جهان اسلام (ارسیکا) که هر سه سال یکبار در ترکیه برگزار می‌شود، همه حائزین رتبه در خط نستعلیق از ایران بودند، تصریح کرد: گرچه حائز رتبه اول تا سوم نشدم ولی در این دوره در بخش اثر ارسالی با خط محقق مورد تقدیر قرار گرفتم.
نفر اول خط نسخ در جشنواره علوم قرآنی در سال ۸۲ با ابراز اینکه در این دوره آثار خط محقق و ریحان با هم داوری شدند، اظهار کرد: ۲۳ نفر بعد از بررسی آثار مختلف در رشته های مختلف خوشنویسی از ایران حائز رتبه برتر شدند.
وی با بیان اینکه موضوع مسابقه نوشتن آیات قرآنی بود، اظهار کرد: از بسیاری از کشورهای اسلامی در این مسابقه شرکت می‌کنند و مسابقات در رشته‌های متعددی از جمله خوشنویسی در خطوط نستلیق، ثلث، نسخ، محقق، ریحان و غیره برگزار می‌شود.
رتبه اول خط ثلث در جشنواره خوشنویسی کشوری وقف سال ۱۳۹۱، با بیان اینکه دو عامل باعث شد تا به دنبال یادگیری خوشنویسی بروم، اظهار کرد: اولین عامل علاقه شخصی به نوشتن خطوط عربی و قرآنی و دومین علت، خلأ وجود اساتید خوشنویسی در خط ثلث و نسخ در سبزوار بود که ضرورت نیاز به مدرس و آموزش در این بخش احساس می‌شد.
وی با بیان اینکه با توجه به دلایل ذکر شده به دنبال یادگیری این هنر به مشهد و پیگیری و اشراف بیشتر در این هنر به ترکیه رفتم، اظهار کرد: در حال حاضر چند نفر از شاگردان در سبزوار رتبه فوق ممتازی خودشان را در خوشنویسی خط ثلث گرفته‌اند.
* * *
گفتنی است نام و معرفی استاد فرهاد شیرخانی پیش از این در فهرست هنرمندان سبزوار بزرگ که توسط مجله اینترنتی اسرارنامه در حال گردآوری است، درج شده است:
نظرت را بنویس
