امید برومندی / مجله اینترنتی اسرارنامه

 

روزهای پر التهاب بانک آینده و سپرده گزارانش در سبزوار طی یک هفته گذشته، در حالی ختم به خیر شد که سئوالات زیادی را در ذهن ها به جای گذاشت و نکات متعددی را به ما یاداوری کرد.

 

در واقع اگرچه  به تدریج سایه خطری که می توانست به بحرانی جدی برای یکی از بانک های دارای مجوز از بانک مرکزی کشور تبدیل شود، از سر بانک آینده عبور کرد و نگرانی های مردم نیز جای خود را به آرامش داد، اما واقعا چرا چنین بحران هایی هر از گاهی در گوشه و کنار کشور ایجاد می شود و چگونه می توان آن ها را مدیریت نمود و چگونه از بروز مجدد آن ها جلوگیری کرد؟

 

 

 

1- سواد رسانه ای جامعه:

گفته شد مبنای بروز این تجمع در مقابل بانک آینده سبزوار انتشار یک شایعه در فضای مجازی مبنی بر اختلاس چند هزار میلیاردی و فرار یکی از مدیران ارشد این بانک در روزهای اخیر بوده است که توسط یک کانال تلگرامی غیر معتبر پخش شده و به تدریج بین مردم دست به دست شده بود. در روزهای بعد هم این خبر تکذیب شد و مردم تصاویر حضور علی انصاری موسس بانک آینده را که خبر اختلاس و فرار او باعث نگرانی ها شده بود، در برنامه های رسمی کشور دیدند. 

 

بنابراین یک بار دیگر اثبات شد سواد رسانه ای مردم ما متاسفانه پایین است و یا دسترسی آسان و سریع به منابع معتبر رسانه ای که برای آن ها قابل اعتماد باشد، ندارند. 

 

ممکن است در این ماجرا طرفداران نگاه های قهرآمیز در مسائل اجتماعی به این نتیجه برسند که همه این ها آفت های فضای مجازی است و مثلا باید تلگرام یا اینستاگرام یا ... را فیلتر کرد تا چنین شایعاتی به سرعت بین مردم منتشر نشود. اما به نظر می رسد در دوره کنونی این نگاه یک جانبه نگرانه از اساس اشتباه است.

 

این بر کسی پوشیده نیست که فضای مجازی کمک به نشر راحت و سریعتر اخبار بین مردم کرده است. اما این نه تنها یک تهدید نیست بلکه در اصل یک فرصت برای داشتن جامعه ای پویا و مردمی حساس تر و مطلع تر است. به طوری که به معنای واقعی در دنیای کنونی هر شهروند یک خبرنگار شده است و می تواند برای خود رسانه داشته باشد. لذا آنچه در این بین باید اتفاق بیافتد این است که سواد رسانه ای مردم افزایش یابد و به تدریج دریابند در این دنیای انفجار اطلاعات، نباید هر خبری را از هر منبعی به سرعت باور کرده و مبنای عمل قرار دهند. بلکه باید آن را تجزیه و تحلیل کرده و از منابع معتبر درباره صحت و سقم آن مطمئن شوند.

 

 

 

2- عملکرد صحیح مدیران بانک و مسئولان شهرستان در مدیریت فضا:

مسلماً اقدام مسئولانه و مدیریت صحیح فضای به وجود آمده که از جانب مدیران خود بانک و نیز مسئولان شهرستان در این ماجرا اتفاق افتاد در فروکش کردن التهاب به وجود آمده بسیار موثر بود. در اولین ساعات تجمع مردم در مقابل بانک آینده، مسئولان بانک اعلام کردند و به مردم اطمینان خاطر داده شد که کارمندان حتی بعد از پایان ساعات کار و تا انتهای شب نیز در محل حضور خواهند داشت و به همه مراجعان پاسخ خواهند داد. در طول  این  مدت نیز هیچ نوع مانع تراشی برای تجمع کنندگان نگران در مقابل این بانک ایجاد نشد و ماجرایی که می توانست آبستن بحران های بعدی باشد به آرامی کنترل و مدیریت شد.

 

 

 

3- نقش  موثر رسانه های معتبر محلی و پاسخگویی به موقع مسئولان به خبرنگاران:

در این ماجرا یک مرتبه دیگر اثبات شد اگر مسئولان در هر سمت مدیریتی که هستند، رسانه های معتبر ملی و محلی را شناسایی کرده و اخبار و اطلاعات صحیح را به موقع در اختیار آن ها بگذارند، جلوی گسترش اخبار کذب و سوءاستفاده فرصت طلبان و مغرضان گرفته خواهد شد. خوشبختانه در اولین ساعات بروز تجمع درمقابل بانک آینده مردم اخبار این رویداد را به گوش خبرنگاران اسرارنامه و چند رسانه معتبر محلی دیگر رساندند و خبرنگاران این رسانه ها نیز به سرعت پیگیر اخبار شدند و در یک مورد با اولین تماس تلفنی خبرنگار اسرارنامه با معاون سیاسی فرماندار شهرستان پیرامون این  موضوع، خبرنگار ما به صورت حضوری به محل بانک آینده دعوت شد تا از نزدیک فضا را رصد کند و اخبار و اطلاعات لازم را از منابع دست اول به دست آورد.

 

در ساعاتی که به دلیل تجمع مردم و فشار عصبی که روی انان بود عملا امکان عبور هیچ کس حتی خبرنگاران از صف تجمع کنندگان نگران و ورود به بانک وجود نداشت، خبرنگار اسرارنامه با همکاری نیروی انتظامی و مسئولان حاضر به درون بانک راه یافت و پس از انجام گفتگو با رئیس بانک شعبه سبزوار و انتشار متن مصاحبه و خبرهای بعدی در وبسایت اسرارنامه به عنوان پر مخاطب ترین وبسایت معتبر خبری این سال های غرب خراسان رضوی و نیز با تزریق همین خبر از سایت به فضای مجازی به تدریج مردم مطمئن شدند که خطری سپرده هایشان را تهدید نمی کند.

 

اگر همین الگوی ارتباط سریع و صریح مسئولان با رسانه های مجوزدار و معتبر محلی در بقیه موارد نیز رعایت شود، می توان به تدریج امیدوار بود مردم نیز منابع معتبر رسانه ای را شناسایی کرده و همه اخبار مورد نیاز خود را از درگاه های شناخته شده و معتبر دریافت نمایند و یا اعتبار اخبار رسیده از دیگر منابع را در رسانه های معتبر محلی بسنجند.

 

 

 

این همه سرمایه و بیکاری؟

هربار متاسفانه مشکلی برای یکی از صندوق ها و بانک های سطح کشور و شهرستان به وجود می آید، تعداد زیادی از مردم را می بینیم که نگران مبالغ هنگفتی  هستند که نزد ان بانک یا موسسه مالی در این بنگاه های اقتصادی سپرده اند که بسیاری از آن ها در حساب سود هستند.

 

مبالغی بعضا چند ده و حتی چند صد میلیونی که اگر به جای خوابیدن در بانک ها، در چرخه فعالیت های اقتصادی، صنعتی، فرهنگی و هنری کشور به کار گرفته می شد هم می توانست از طریق مشاغلی که ایجاد می کرد مشکل بیکاری شمار زیادی از جوانان را حل کند و هم به تولید ارزش افزوده و پویایی اقتصادی و اجتماعی کشور منجر می شد و نیز صاحبان سرمایه نیز به جای اینکه دائما نگران خبر ورشکستگی بانک ها در اوضاع نامناسب مالی کشور باشند، خیالشان راحت بود که پولشان مثلا در جایی سرمایه گذاری شده است که به جای اینکه ارزش آن در اثر تورم به مرور از بین برود یا ناگهان با اختلاس یا ورشکستگی یک بانک تماماً نیست و نابود شود، اکنون پولشان در کارگاهی کوچک یا کارخانه ای بزرگ، هتل، رستوران، مدرسه، درمانگاه، کتابخانه، یا در تولید فیلم، تئاتر، نمایش ، آلبوم موسیقی، نشریه یا ... سرمایه گذاری شده است که برخی از این سرمایه گذاری ها منجر به سود بالای اقتصادی و برخی دیگر از آن ها منجر به باقیات صالحاتی ارزشمند و نامی نیک و جاودانه برای فرد سرمایه گذار می شود.

 

البته مقصر این وضعیت فقط مردم عادی نیستند که امن ترین و سریع ترین راه سرمایه گذاری پول هایشان را خواباندن  آن در بانک و احتمالا دریافت سودماهیانه از این محل می دانند. بلکه در کنار اینکه یکایک مردم نیز می توانند در برنامه ریزی برای داشتن بهترین بهره وری از سرمایه شان هوشمندانه تر عمل کنند، اما در اصل این وظیفه سیاستگذاران و مدیران رده بالای شهری و کشوری از جمله فرماندار، شهردار، نمایندگان و رؤسای اداراتی نظیر صنعت معدن، تجارت، میراث فرهنگی و گردشگری، فرهنگ و ارشاد اسلامی و ... استاندار، مدیران کل استانی و وزرا و رئیس جمهور و ...  است که در همه این سالها با وجود بیکاری و مشکلات اقتصادی جامعه نتوانسته اند ایده ای مناسب و رفتاری اعتماد ساز برای جلب مشارکت مردم در سرمایه  گذاری پروژه های مختلف اقتصادی، فرهنگی، هنری و .... از خود نشان دهند. 

 

شاید یک نمونه از این تلاش ها که متاسفانه ناکام نیز ماند، تلاش برای تشکیل شرکت عمران و توسعه سبزوار بود که در سال 95 با تبلیغات زیادی مقدمات آن انجام شد و با وجود اینکه مجمع اولیه آن برگزار نیز شد و اعضا با نظارت مسئولان مربوطه انتخاب هم شدند اما تا کنون به سرانجامی نرسیده است و معلوم نیست مدیران شهرستان چگونه می خواهند پاسخ اعتماد برباد رفته مردم را در تشکیل اولیه و تبلیغات چنین شرکتی و سپس فراموشی و رها کردن آن بدهند؟

 

به هرحال معروف است که سبزواری ها اغلب به واسطه خوی زحمت کشی و هوش اقتصادی بالایشان مردمان سرمایه داری هستند، که نمونه ای از آن در تجمعات چندسال اخیر این شهر در مقابل موسسات و بانک های مختلف قابل مشاهده بود که بعضا با مالباختگانی با رقم های میلیاردی و چند صد میلیون تومانی مواجه می شدیم، اما عجیب است که در نقطه مقابل این ظرفیت های مالی بالا، این حجم از بیکاری و رکود و فقر را در چنین شهر ثروتمندی مشاهده می کنیم. این قطعا عدم مدیریت و تدبیر صحیح مسئولان و کم فایده بودن بسیاری از نهادهایی را نشان می دهد که مانند دانشگاه ها، رسانه ها و ...  وظیفه ایده پردازی، فرهنگ سازی و راهبری جامعه را دارند.

 

برای مطالعه یادداشت های بیشتر به قلم امید برومندی هم اکنون روی اینجا کلیک کنید.